کلاسه پرونده: 82/74، 114/74، 121/74، 158/74، 59/75، 61/75
شماره دادنامه: 81 – 76
تاریخ: 2 مرداد 1375
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: 1 – آقای ابراهیم کشور دوست 2 – شرکت صنایع پمپ سازی ایران (پمپیران) 3 – شرکت پگاه اصفهان 4 – خسرو دهقانی 5 – شرکت صنایع‌مس شهید باهنر 6 – شرکت تهران کسری با مسیولیت محدود
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 3558.50158 – 30.5 – 73/9/23 و 8595.33962 – 30.4 – 74/8/1 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی
مقدمه: شکات طی دادخواستهای تقدیمی اعلام داشته‌اند، 1 – بخشنامه شماره 3558.50158 ـ 30.5 – 73.9.23 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت‌امور اقتصادی و دارایی که مقررات ماده 132 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 71.2.7 را ناظر به آن دسته از واحدهای تولیدی واجد شرایط‌دانسته است که مجوز تاسیس آنها از 71.2.7 به بعد صادر شده یا بشود مغایر با نص صریح ماده مزبور می‌باشد زیرا ماده 132 اصلاحی ناظر به‌واحدهای تولیدی واجد شرایط است که حسب مورد برای آنها کارت شناسایی یا پروانه بهره برداری صادر می‌شود حذف پروانه بهره برداری در بخشنامه‌فوق الذکر موجب تضییع حقوق آن دسته از واحدهای تولیدی است که مجوز تاسیس خود را قبل از تاریخ 71.2.7 اخذ کرده‌اند و به موجب قوانین‌مصوب قبل از 71.2.7 مشمول معافیت مالیاتی نبوده‌اند لیکن بعد از 71.2.7 پروانه بهره برداری اخذ و به بهره برداری رسیده‌اند و به موجب مقررات132 اصلاحی مشمول معافیت مالیاتی شده‌اند چون نتیجه‌گیری مندرج درآخر بخشنامه مزبوربه استناد مواد 97و 98 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب‌اسفند ماه 1345 و ماده 132 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 66.12.3 مجلس شورای اسلامی شده است که ناظر به آن دسته از واحدهای تولیدی‌واجد شرایط خواهد بود که از تاریخ تصویب مواد مزبور از طرف مراجع ذی‌ربط برای آنها پروانه یا کارت تاسیس صادر شده است مقررات قانون سابق‌نمی‌تواند ناسخ مقررات لاحق یعنی ماده 132 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 72.2.7 گردد که ناظر به آن دسته از واحدهای تولیدی واجد شرایط‌خواهد بود که از تاریخ تصویب این ماده ازطرف مراجع ذی ربط برای آنها کارت شناسایی یا پروانه بهره برداری صادر می‌شود.
2 – بخشنامه شماره 8595.33962 – 30.4 مورخ 74.8.1 همواره صدور مجوز تاسیس و همچنین شروع بهره برداری مقدم به صدور کارت شناسایی‌و پروانه بهره برداری است منطوق ماده 132 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم موید این معناست که اگر بهره برداری از یک واحد تولیدی و معدنی قبل‌از تصویب اصلاحیه آغاز شده باشد، مشمول آثار قانونی قلمداد می‌گردند درج قید "… از تاریخ بهره برداری.." درمتن قانون آگاهانه و عامداً صورت‌پذیرفته است. اگر این قید از متن قانون حذف گردد، شمول آثار معافیت مالیاتی به تاریخ صدور کارت شتاسایی یا پروانه بهره برداری بر می‌گردد و بادرج‌این قید، شمول این معافیت به تاریخ شروع بهره برداری معطوف می‌گردد معاونت درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی ضمن بخشنامه‌لاحق (74.8.1) همان دیدگاه بخشنامه سابق (73.9.23) را به صورتی دیگر بیان نموده است. نامبرده ضمن بخشنامه اخیر عبارت "… از تاریخ بهره‌برداری…" مندرج در قانون را محذوف دانسته و مقرر نموده است که اگر یک واحد تولیدی به استناد مجوز تاسیس ماخوذه قبل از تاریخ 71.2.7 یعنی‌تاریخ تصویب ماده 132 اصلاحی واحد خود را راه اندازی نموده به بهره برداری رسانیده باشد ولی پروانه بهره برداری او بعد از این تاریخ صادر شده‌باشد مشمول معافیت قرار نمی‌گیرد بلکه مشمول شرایط و مقررات قبل از قانون مزبور خواهد بود. اگر بخواهیم نظر معاونت مزبور را بپذیریم باید قبول‌کنیم که عبارت "… از تاریخ بهره برداری…" مندرج در متن قانون عبارت زایدی است زیرا دیدگاه آن معاونت با حذف این عبارت تامین می‌گردد تنها در‌این صورت نگرش معاونت یاد شده قابل پذیرش است. این برخورد مبتنی بر اشتباه است. حذف عبارت "…از تاریخ بهره برداری…" از متن ماده 132مارالذکر یعنی اسناد لغو بر مقنن و این عمل قبیحی است. معاونت مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی اگر به اعمال صحیح قانون می‌پرداخت و‌مبادرت به صدور بخشنامه‌های غیر قانونی نمی‌نمود منتهی به طرح سوالات مکرر نمی‌شد و منتج به اعمال شیوه‌های متفاوت نمی‌گردید و اشکالی نیز‌بروز نمی‌کرد زیرا متن قانون روشن و خالی از ابهام است. نماینده قضایی وزارت امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به شکایات شکات طی نامه شماره10492 – 91 مورخ 74.11.8 اعلام داشته آن دسته از واحدهای تولیدی که تاریخ صدور پروانه بهره برداری ونیز تاریخ بهره برداری آنها بعد از مقطع‌زمانی 71.2.7 باشد مشمول معافیت موضوع ماده 132 اصلاحی بوده و چنانچه واحد تولیدی بیش از تاریخ 71.2.7 شروع به بهره برداری نموده باشد(ولو با اخذ پروانه بهره برداری، بعد از تاریخ مذکور) بار عایت شرایط مندرج در ماده 132 قبل از اصلاح و تبصره‌های آن محق به استفاده از معافیت مقرر‌در ماده 132 اشعاری قبل از اصلاح خواهد بود.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجه الاسلام والمسلمین اسماعیل فردوسی پور و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل و‌پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
ملاک برخورداری از معافیت موضوع ماده 132 اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مصوب 71/2/7 صدو کارت شناسایی و یا پروانه بهره برداری پس از‌تصویب قانون مزبور است. بنابراین مدلول بخشنامه‌های شماره 3558.50185 – 5 – 30 – 73/9/23 و 8595.33962 – 30.4 – 74/8/1 که معافیت مالیاتی فوق الذکر را علاوه بر شرایط مندرج در اصلاحیه مذکور مقید به عدم شروع بهره برداری قبل از تاریخ تصویب اصلاحیه مزبور(71/2/7) نموده است، خلاف قانون تشخیص و ابطال می‌گردد.
رییس هیات دیوان عدالت اداری – اسماعیل فردوسی پور
