کلاسه پرونده: 150/73ـ166/73ـ179/73
شماره دادنامه: 46-47-48
تاریخ: 19 خرداد 1375
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: دفتر حقوقی آستان قدس رضوی ـ آقای احمد قیصری ـ دادستان عمومی شهرستان خمین
طرف شکایت: وزارت جهادسازندگی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 12 آیین نامه اصلاحی آیین نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی مصوب 73/7/16 وزارت جهادسازندگی
مقدمه: شکات دردادخواست‌های تقدیمی خلاصتا" اعلام داشته‌اند: وزارت جهاد سازندگی برای رسیدگی به اعتراض اشخاص نسبت به تشخیص منابع‌ملی مطابق ماده 12 آیین نامه مصوب 73.7.16 هزینه‌ای معادل 5% ارزش معاملاتی اراضی اعتراض شده را مطالبه می‌نماید. مستند وزارت جهادسازندگی در وصول چنین هزینه‌ای از معترض ماده 6 آیین نامه اجرایی ماده 2 قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور مصوب71.7.5 است. با آنکه در قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع ماده 56 قانون جنگلها و مراتع مصوب سال 67 و نیز در قانون حفظ و حمایت از‌منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور مصوب 1371 اجارزه وصول هزینه اعتراض به تشخیص منابع طبیعی از معترضین به وزارت کشاورزی یا جهادسازندگی داده نشده است. وزارت جهاد سازندگی در مقام تهیه آیین نامه اجرایی قانون که باید در جهت نحوه تشکیل جلسات و رسیدگی به اعتراضات‌باشد پرداخت مبلغ هنگفتی معادل 5% ارزش معاملاتی ملک را به عهده معترض گذاشته است که هیچ مجوز قانونی ندارد. با توجه به اینکه دریافت‌هرگونه وجهی تحت عنوان هزینه رسیدگی باعتراض و غیره باید مستند به قانون باشد یا لااقل قانون به طور کلی اجازه تامین هزینه را بوسیله معترض‌داده باشد و آیین نامه میزان و نحوه وصول را مشخص کند و نمی‌توان در آیین نامه اجرایی قانون در مقام وضع مالیات ـ عوارض ـ هزینه اعتراض و غیره‌برآمد، ماده 12 آیین نامه مصوب 73.7.16 وزارت جهاد سازندگی خارج از حدود اختیار قانونی بوده و در خور ابطال است. مدیرکل امور حقوقی‌وزارت جهاد سازندگی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره .8.2169ح.قـ 74.5.8 اعلام داشته‌اند: چون موضوع شکایت و خواسته ابطال‌ماده 12 آیین نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 مصوب 73.7.16 بوده و هیات عمومی دیوان محترم عدالت‌اداری طی دادنامه شماره 24،23،22،21ـ 73.2.17 آن را ابطال نموده، لذا با توجه به ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری، و به جهت انتفاء موضوع این‌اداره کل ارسال پاسخ را لازم ندانسته است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجهْ الاسلام و المسلمین اسماعیل فردوسی پور و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل و‌پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره باتفاق آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
چون اخذ هر گونه وجه در قبال ارایه خدمات عمومی منوط به حکم قانونگذار و یاماذون از قبل مقنن می‌باشد و نظر به اینکه ماده 13 آیین نامه اجرایی‌قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی مصوب 73/7/16 موضوع اخذ 5% ارزش معاملاتی (قیمت منطقه‌ای) اراضی مذکور در قانون فوق الذکر از‌معترضین به آراء کمیسیون ها ماده 56 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع کشور متکی به اذن قانونگذار نیست لذا خارج از حدود اختیارات وزارت جهاد سازندگی در وضع مقررات دولتی تشخیص داده میشود و مستندا به قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ اسماعیل فردوسی پور
