کلاسه پرونده: 208/72
شماره دادنامه:48
تاریخ رای: شنبه 27 خرداد 1374
شاکی: آقای محمد صیاد هژیرمنش
موضوع: ابطال مصوبات 125، 327، 343 شورای اصلاحات ارضی
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته‌اند: با این‌که پلاک‌های 191 الی 195 و…. به صراحت ماده 43 آیین‌نامه اصلاحات ارضی مصوب کمیسیون حاضر مشترک مجلسین سنا وشورای ملی سابق از شمول مقررات قانون اصلاحات ارضی خارج می‌باشد (به لحاظ وقوع پلاک‌های موصوف درداخل محدوده قانونی شهر رشت) مع الاسف کمیسیون موضوع ماده 6 استان گیلان برابر تصمیم 8/12/70 اظهارنظر به زارع بودن متصرفین غیر قانونی ملک نموده است. این تصمیم خلاف قانون مولود تجویز ودستوردفتر امور اراضی وزارت کشاورزی و مستند به مصوبات 125. 327. 343 شورای اصلاحات ارضی مرکز می‌باشد. ماده 43 آیین‌نامه اصلاحات ارضی، اراضی مزروعی وباغات واقع در محدوده شهرها را از شمول مقررات اصلاحات ارضی خارج، لکن مصوبات 125، 327، 343 اراضی مذکور را مشمول مقررات اصلاحات ارضی قلمداد نموده است. با امعان نظر به مراتب معروضه ونظر به اصول 170 و173 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با توجه به ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری، درخواست طرح موضوع در هیات عمومی وصدورحکم بربطلان و ابطال مصوبات 125 و 327 و343 شورای اصلاحات ارضی مرکز مورد استدعاست. مدیر امور حقوقی سازمان امور اراضی درپاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 53/026/37298 – 23/12/73 اعلام داشته‌اند: یکی از وظایف مهم شورای اصلاحات ارضی تعیین رویه وخط‌مشی کلی در مورد اجرای صحیح ویکنواخت قوانین و مقررات اصلاحات ارضی در موارد بروز مشکل درتشخیص قراء ومزارع مشمول می‌باشد. باین ترتیب که درمواردی که دراجرای مقررات و قوانین اصلاحات ارضی دراملاک مشمول موارد وابهام واشکالی بوجود آید به منظور اجتناب از اعمال نظرات وعلایق شخصی مسیولان اجرایی ومغایرت درتصمیم‌گیری‌ها درهرمورد مراتب را در شورای اصلاحات ارضی مطرح ونظرات ابرازی شوراء بصورت دستورالعمل به کلیه واحدهای اموراراضی استان‌ها ابلاغ می‌گردد تابرمبنای تصمیمات متخذه عمل نمایند. یکی از مواردیکه از نظر اجرایی برای مسیولان مناطق دارای ابهام بود، نوع اراضی غیرمشمول قوانین واصلاحات ارضی واقع در محدوده قانونی شهرها موضوع ماده 43 آیین‌نامه اصلاحات ارضی بود که برمبنای اختیارات ماده قانون فوق‌الذکر مراتب در چندین جلسه درشورای اصلاحات ارضی مطرح وتصمیمات متخذه به شرح مصوبات مورد شکایت جهت اجراء ابلاغ ومورد عمل قرارگرفته است. درخصوص شمول مقررات اصلاحات ارضی نسبت به اراضی واقع در محدوده شهرها که ادعای اصلی شاکی را تشکیل می‌دهد نیز بعرض می‌رساند همان‌طور که در این مصوبات آمده است آنچه در ماده 43 آیین‌نامه اصلاحات ارضی از شمول قانون خارج اعلام گردیده صرفاً اراضی مزروعی وباغات واقع در محدوده شهرها بوده است. لذا از آن‌جا که برابر مقررات اصلاحات ارضی کلیه دهات ومزارع مشمول قانون بوده ودر محدوده شهرنیز امکان وقوع دهات ومزرعه با توجه به تعریف بند 10 ماده 2 قانون اصلاحات ارضی وجود دارد. بنابراین ادعای این امر که در مصوبات مزبور دهات واقع در محدوده شهریا مزارعی که درمتصرفات دهات مزبور است، برخلاف قانون مشمول مقررات اصلاحات ارضی قرار گرفته است صحیح نبوده وقانوناً محکوم به رد است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام و المسلمین اسماعیل فردوسی‌پور و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره واستماع توضیحات نمایندگان سازمان امور اراضی با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
نظر به این‌که مصوبات شورای اصلاحات ارضی مورد شکایت ناظر به تعیین خط‌مشی و رویه‌های اجرایی از حیث حسن اجرای قوانین اصلاحات ارضی بوده ودر محدوده قوانین و مقررات مربوط می‌باشد. علیهذا با اکثریت آراء خلاف قانون تشخیص نگردید.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- اسماعیل فردوسی‌پور
