کلاسه پرونده:193/71
شماره دادنامه:72/4
تاریخ رای: شنبه 21 فروردین 1372
شاکی: خانم معصومه اخشی
موضوع:ابطال دستورالعمل امور مربوط به نام خانوادگی
مقدمه: شاکیه به شرح دادخواست تقدیمی که بدواً در شعبه نهم دیوان مطرح بوده اعلام داشته است: وفق مقررات ماده 40 و41 قانون ثبت احوال کشور مصوب سال 1355 با اصلاحیه 1362/11/18 تغییر نام خانوادگی با رعایت تاریخ تقدم صدور اسناد مختص اشخاصی است که به نام آنان در دفاتر مخصوص اداره ثبت احوال نام خانوادگی به ثبت رسیده باشد دیگری حق امتیاز آن را در آن اداره ندارد مگر با اجازه حق تقدم در بند 1-9 دستورالعمل مورخ 1/4/62 که در مقام آیین‌نامه اجرایی تبصره 40 است ذکر شده «دارنده حق تقدم نام خانوادگی یا وراث قانونی او می‌توانند اجازه استفاده از نام خانوادگی خود را به اقربای خود بدهند مشروط بر آن‌که محل صدور شناسنامه آنان یکی باشد.» این قید خلاف صریح قانون مصوب است و ماده 41 قانون ثبت احوال کشور هیچ قید و شرطی را بیان نکرده است لذا تقاضای لغو دستورالعمل فوق را دارم.مدیر کل دفتر امور حقوقی سازمان ثبت احوال کشور طی نامه شماره 7013/22 مورخ 19/12/71 در پاسخ به شکایت مذکور اعلام داشتهاند دستورالعمل مورد شکایت عاری از هر گونه اشکال قانونی بوده و خواسته شاکی (که شناسنامه‌اش صادره تهران است) دایر بر استفاده از نام خانوادگی دارنده حق تقدم واژه مورد نظر در شیراز خلاف نص صریح قانونی می‌باشد چون بنا به تصریح ماده 41 قانون ثبت احوال مستفاد از ماده 998 قانون مدنی حق تقدیم منحصراً در محدوده همان اداره‌ای که ثبت گردیده لحاظ می‌گردد در غیر این صورت یعنی چنان‌چه قرار باشد با اجازه دارنده حق تقدم در سایر ادارات ثبت احوال نام خانوادگی تغییر داده شود مسیله حق تقدم مفهومی نخواهد داشت.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا عباسی فرد و با حضور روسای شعب بدوی و روسای و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
دستورالعمل مورد شکایت با عنایت به لایحه جوابیه و مستندات اشاره شده و مندرج در لایحه مذکور خلاف قانون تشخیص نگردید.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمد رضا عباسی فرد
