مدیر
۱۳۷۰/۰۷/۰۲

رای شماره ۷۶ تا ۷۹ مورخ ۱۳۷‍۰/‍۰۷/‍۰۲ هیات عمومی دیوان عدالت اداری(‌موضوع شکایت و خواسته: ۱ – ابطال بند یک و هفت دستورالعمل نحوه به کارگیری فارغ‌التحصیلان دکتری علوم آزمایشگاهی به شماره ۱‍۰.۲۵۹۶۲ -۶۹.۱۱.۱۵.)

‌ کلاسه پرونده: 126.69 – 28.70 – 142.69 – 151.69

شماره دادنامه: 79، 78، 77، 76

تاریخ: 2 مهر 1370

‌مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

‌شاکی: 1 – آقایان: سعید شبستری خیابانی، بهمن رشیدیان، علیرضا فلاح، علی‌اکبر جمشیدی به نمایندگی از طرف فارغ‌التحصیلان و دانشجویان رشته‌دکتری علوم آزمایشگاهی.

2 – آقایان، سید کمال فرزام، سعید مویدنیا و بهرام گودرزی، به نمایندگی از طرف پزشکان رزیدنت پاتولوژی.

‌طرف شکایت: 1 – معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی 2 – شاخه علوم آزمایشگاهی ستاد انقلاب فرهنگی، معاونت آموزشی‌وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

‌موضوع شکایت و خواسته: 1 – ابطال بند یک و هفت دستورالعمل نحوه به کارگیری فارغ‌التحصیلان دکتری علوم آزمایشگاهی به شماره 10.25962 -69.11.15.

2 – صدور حکم لغو ابطال مصوبه صادره از شاخه علوم آزمایشگاهی ستاد انقلاب فرهنگی مصوبه دی ماه 61 و اظهار نظر خارج از صلاحیت مرجع‌مذکور در خصوص منسوخ اعلام نمودن رشته تخصصی آزمایشگاه تشخیص طبی و صدور حکم لغو و ابطال دستورالعمل نحوه به کارگیری‌فارغ‌التحصیلان دور کارشناسی ارشد یا دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی.

‌مقدمه – 1 – الف: شورای نمایندگان دانشجویان دکترای علوم آزمایشگاهی به شرح دادخواست مورخ 69.10.9 اعلام داشته‌اند بخشنامه مورخ69.8.20 معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورد آیین‌نامه اجرای امتحان جامع برای دانشجویان دکترای علوم‌آزمایشگاهی با ضوابط شرع و قانون مخالف بوده و لذا بطلان و ملغی‌الاثر بودن آن مورد استدعا است. به موجب اساسنامه شورای عالی انقلاب‌فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، اساساً شورای عالی برنامه‌ریزی منتسب به ستاد مذکور و مشخصات کلی برنامه‌ها و سر فصل آموزش دروس دوره‌کارشناسی ارشد (‌دکترای حرفه‌ای) علوم آزمایشگاهی به مسیولیت (‌کمیته تخصصی علوم آزمایشگاهی گروه پزشکی) اعم از بیان مقدمه و تعریف و‌هدف و تعیین طول دوره‌ها و شکل نظام و واحدهای درسی و صورت زیر دروس علوم پایه و اصلی دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی را یکصد و‌چهلمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ 67.11.16 برای فارغ‌التحصیلان مذکور به تفصیل و از هر جهت جامع و کامل که جناب آقای دکتر‌فاضل وزیر محترم بهداشت "‌به عنوان سرپرست گروه پزشکی" یکی از مجلسین آن بوده و رونوشت این مصوبه به معاونت آموزش وزارت بهداشت،‌جهت اجراء ابلاغ شده است، طرح‌ریزی و تا تاریخ ابلاغ دستورالعمل مورخ 69.8.20 مابه‌الاعتراض دقیقاً بدون هیچگونه اشکال و ایرادی در‌دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران عمل و اجرا می‌شده است بنابر این بخشنامه 69.8.20 که صرفاً تضییع حقوق آشکار فارغ‌التحصیلان این رشته و با‌ابداع و اختراع مواردی که با هیچ یک از ضوابط فوق‌الذکر مطابقت ندارد تدوین شده از این جهت مخدوش و قابل بطلان است. مصوبات 67.11.16‌شورای عالی برنامه‌ریزی ستاد انقلاب فرهنگی در حالی که از هر نظر جامع کامل است در بحث راجع به طول دوره و شکل نظام پس از روشن کردن‌تقسیم دروس نظری و عملی و کارورزی خارج از دانشکده و کیفیت پایان دروس نظری و عملی و کارورزی و نحوه انتخاب واحد سیمنار دقیقاً در‌قسمت اخیر این مبحث بیان داشته است "‌کلیه فارغ‌التحصیلان این دوره پس از پایان دوره کارورزی در یک امتحان جامع شرکت می‌کنند که در صورت‌پذیرفته شدن به دریافت مدرک دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی نایل می‌گردند…." بنا بر این مشروط کردن اجباری فارغ‌التحصیل شدن کلیه‌دانشجویان دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی به قبول در امتحانات جامع و نهایی با عنایت به تعبیر و تفسیر و استنتاج غلطی که در بخشنامه فوق‌الذکر‌شده است عملاً بر خلاف ضوابط و بالمال محکوم به بطلان است بر اساس تبصره 2 ضوابط مربوط به برگزاری امتحانات جامع و نهایی بخشنامه69.8.20 چنین آمده است "‌دانشجویانی که برای بار دوم از عهده امتحانات بر نیایند، به یکی از رشته‌های کارشناسی ارشدی دوره علوم پایه پزشکی‌تغییر رشته و تطبیق واحد داده خواهد شد." اعطای مدرک کارشناسی ارشد "‌فوق لیسانس تک رشته‌ای" به شرط عدم موفقیت در امتحانات جامع و‌نهایی پس از گذراندن حداقل 270 واحد درسی "‌علاوه بر تطبیق واحدی که در تبصره آمده و در جای خود حدوداً 20 واحد بوده و با منظور کردن‌حداقل 6 ماه تمدید دوره‌ای که مبهم اعلام شده و احتمال دارد حداکثری نیز برای چند ماده و یا چند سال وجود داشته باشد با احتساب این واحدها‌تصدیق خواهند فرمود تعداد واحدهای گذرانده شده توسط دانشجوی فارغ‌التحصیل از مرز 300 واحد نیز خواهد گذشت خلاف شرع و قانون بوده و‌محکوم به بطلان است. مطابق تعریف و هدف بیان شده در شورای عالی برنامه‌ریزی منتسب به ستاد انقلاب فرهنگی" دوره دکترای حرفه‌ای علوم‌آزمایشگاهی یکی از دوره‌های آموزش عالی است که پس از دوره کاردانی آغاز می‌شود و هدف آن تربیت افراد لایق و متعهد به منظور قبول مسیولیت اداره آزمایشگاه‌های تشخیص طبی و دیگر اهداف ذکر شده در مصوبه مذکور است. دانشجویان این دوره از میان فارغ‌التحصیلان دوره کاردانی که حداقل‌دو سال کار آزمایشگاهی کرده و تجربه کافی کسب نموده باشند در امتحان ورودی موفق شوند انتخاب می‌گردند دروس این دوره متشکل از دروس‌عمومی پایه و اصلی و اختصاصی و کارورزی و تحقیق و تتبع می‌باشد. با توجه به مراتب ابطال بخشنامه 69.8.20 صادره از معاونت آموزشی وزارت‌بهداشت مورد استدعاست.

ب – فارغ‌التحصیلان و نمایندگان دانشجویان دکتری علوم آزمایشگاهی طی دادخواست مورخ 70.2.10 چنین اعلام داشته‌اند: به دنبال کارشکنی‌ها و‌ایذاء دانشجویان دکتری علوم آزمایشگاهی از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و صدور دستورالعمل نحوه به کارگیری فارغ‌التحصیلان‌دکتری علوم آزمایشگاهی به شماره 10.25962 – 69.11.15 که خود ناقض دستورالعمل 10.18681 – 69.8.20 می‌باشد اعتراض و شکایت خود‌را بر علیه بند 7 دستورالعمل فوق اعلام داشته و تقاضای رسیدگی و صدور حکم داریم. بنا بر این اساسنامه دوره دکتری علوم آزمایشگاهی در صورتی‌که هدف از تاسیس این رشته تحقیق و بررسی و برنامه‌ریزی در زمینه مسایل آزمایشگاهی تجهیز و سرپرستی آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، جبران‌کمبودهای برنامه‌ریزی در جهلت حل مشکلات و معظلات آزمایشگاهی تشخیص طبی کشور تحقیق و تدریس در دانشکده‌های گروه پزشکی و….(‌صفحه 6 اساسنامه دکتری علوم آزمایشگاهی مصوب 67.11.16 شورای عالی برنامه‌ریزی) بوده است.

‌معاونت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دقیقاً بر خلاف اهداف فوق عمل کرده و طبق دستورالعمل 10.25962 – 69.11.15 اعلام نموده‌که فارغ‌التحصیلان دکتری علوم آزمایشگاهی پس از گذراندن تعهدات قانونی تنها در شهرهایی که فاقد دانشکده پزشکی باشند مجاز هستند آزمایشگاه‌دایر نمایند. این دستورالعمل نه تنها ناقض مصوبه ستاد محترم انقلاب فرهنگی است بلکه به صورت استثناء ظالمانه فقط در مورد فارغ‌التحصیلان‌دکتری علوم آزمایشگاهی است در حالی که چنین قید و بندی در مورد فارغ‌التحصیلان پزشکی، داروسازی، دامپزشکی و دندانپزشکی وجود ندارد.‌دستورالعمل مذکور عملاً فارغ‌التحصیلان دکتری علوم آزمایشگاهی را از ارایه خدمت محروم ساخته است. از طرف دیگر محدود کردن فارغ‌التحصیلان‌فوق به دایر کردن آزمایشگاه در شهرهای فاقد دانشکده پزشکی بعد از انجام تعهدات قانونی بر خلاف اصل آزادی انتخاب محل سکونت و خدمت بوده‌و با اصول اولیه اسلام و قانون اساسی تناقض دارد، لذا درخواست بطلان بند 7 آن و رفع محدودیت را داریم.

ج – نماینده فارغ‌التحصیلان و دانشجویان رشته دکتری علوم آزمایشگاهی طی نامه مورخ 70.5.5 اعلام داشته‌اند با توجه به حل مشکل امتحان جامع‌و نهایی موضوع دادخواست مورخ 69.10.9 خواهشمند است دادخواست مذکور کان‌لم‌یکن تلقی شود. هیات عمومی دیوان با توجه به اعلام شاکی‌مبنی بر مغایرت بند 7 دستورالعمل شماره 10.25962 – 69.11.15 با اصول و موازین اسلامی خواستار اعلام نظر فقهای محترم شواری نگهبان‌گردید.

‌دبیر محترم شورای نگهبان در پاسخ طی نامه شماره 1592 – 70.6.13 چنین اعلام داشته‌اند، موضوع در جلسه فقهاء شورای نگهبان مطرح گردید بند7 دستورالعمل مذکور خلاف موازین شرع شناخته نشد.

2 – الف – نمایندگان پزشکان رزیدنتهای پاتولوژی در دادخواست تقدیمی مورخ 69.11.16 اعلام داشته‌اند: شاخه علوم آزمایشگاهی ستاد انقلاب‌فرهنگی و معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مبادرت به صدور مصوباتی خارج از موازین و حیطه قانونی خود نموده که‌انطباق با حوزه صلاحیت اعطاء شده به آنان را ندارد بدین شرح که رشته تخصصی پاتولوژی (‌تخصص آزمایشگاه تشخیص طبی بالینی و تشریحی) از‌جمله تخصص‌های رشته پزشکی است و از نظر حدود صلاحیتها فقط پزشکان می‌توانند به این تخصص نایل شوند. مرجع اظهار نظر برنامه‌ریزی،‌ارزشیابی و انحلال یا تشکیل تخصصهای رشته پزشکی شورای آموزشی و تخصصی پزشکی کشور می‌باشد. متاسفانه شاخه علوم آزمایشگاهی بخش‌پیراپزشکی ستاد انقلاب فرهنگی "‌که اعضایش غیر پزشک و فاقد تخصص آزمایشگاه تشخیص طبی بالینی بوده‌اند." با برنامه‌ریزی دوره‌ای به نام‌کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی جهت جایگزینی دوره‌های لیسانس و فوق لیسانس این رشته ضمن منسوخ کردن دوره‌های مزبور "‌تخصص‌آزمایشگاه تشخیص طبی بالینی" را نیز منسوخ اعلام نموده‌اند، حال آن که از نظر قانونی به دلیل عدم صلاحیت این مرجع در منسوخ اعلام کردن یکی از‌تخصص‌های مربوط به رشته پزشکی این مصوبه بر خلاف حدود و وظایف شاخه علوم آزمایشگاهی بخش پیراپزشکی ستاد انقلاب فرهنگی بوده‌است. معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بدون توجه به مصوبات سی و سومین نشست شورای آموزشی و تخصصی پزشکی‌کشور و بدون توجه به مصوبات هیات ممتحنه بورد آسیب‌شناسی "‌هر دو مورخ شهریور ماه 69" اقدام به ابلاغ آیین‌نامه‌ای به نام دستورالعمل نحوه به‌کارگیری دکترای علوم آزمایشگاهی نموده است که مفاد آن به شرح ذیل مغایر با قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و مصوبات شورای تخصصی‌پزشکی و هیات ممتحنه بورد آسیب‌شناسی "‌پاتولوژی" می‌باشد. عنوان این دستورالعمل و بند اول آن فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی ارشد علوم‌آزمایشگاهی را "‌دکترای عمومی" علوم آزمایشگاهی نامیده است حال آن که تا زمان صدور این ابلاغ در آبان ماه 69 عنوان ایشان از سوی شورای عالی‌برنامه‌ریزی و به تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی "‌دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی" اطلاق شده است.

‌در بند سوم آیین‌نامه مذکور مجوز کار به عنوان مسیول فنی آزمایشگاه و کار به عنوان مسیول آزمایشگاه در طرحهای خودکفایی به ایشان داده شده است،‌حال آن که این امر مغایر با آخرین مصوبات مجلس شورای اسلامی در این مورد "‌موضوع قانون اصلاح بعضی از مواد قانون مربوط به مقررات امور‌پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 1334" می‌باشد که پس از تصویب مجلس و تایید شورای محترم نگهبان در تاریخ 67.2.31‌جهت ابلاغ به دستگاه‌های اجرایی از ریاست جمهوری به نخست‌وزیری ارسال شده است می‌باشد. در بند ششم آیین‌نامه بر خلاف مصوبات مجلس‌شورای اسلامی مورد اشاره در فوق به این فارغ‌التحصیلان مجوز تصدی فنی و تاسیس آزمایشگاه در حین اشتغال به خدمات قانونی در شهرهای فاقد‌دانشکده پزشکی و مناطق محروم داده شده که بر اساس مصوبات قانونی مذکور این مجوز بر خلاف قانون صادر شده است، مضافاً آن که شورای‌تخصصی پزشکی و هیات ممتحنه بورد پاتولوژی نیز این صلاحیت را منحصر به پزشکان متخصص این رشته تخصصی اعلام نموده‌اند. توضیحاً اشعار‌می‌دارد که مسیول فنی یا متصدی فنی آزمایشگاه باید اولاً متخصص این رشته بوده و ثانیاً به عنوان مسیول در مقابل قانونی و اعتراضات رسیده از سوی‌مراجع قضایی و نظام پزشکی پاسخگو باشد و کسی که صلاحیت تصدی فنی آزمایشگاه را ندارد و غیر متخصص است به طریق اولی صلاحیت تاسیس‌آزمایشگاه را نیز در هیچ شرایطی از نظر قانونی ندارد و و عناوینی مانند سرپرست آزمایشگاه و یا سوپروایزر و یا ناظم فنی در آزمایشگاه و سایر بخشهای‌پزشکی به افراد غیر متخصص اطلاق می‌شود که وظیفه نظارت بر هماهنگی بخشهای مختلف را زیر نظر مسیول یا متصدی فنی یا به عبارت دیگر‌ریاست بخش یا آزمایشگاه بر عهده دارند علیهذا با عنایت به موارد ذکر شده فوق‌الاشعار خواهشمند است به استناد ماده 11 و تبصره 1 قانون دیوان‌عدالت اداری به موضوع رسیدگی شایسته فرموده و رای به ابطال و لغو مصوبات مذکور را صادر فرمایید.

ب – نمایندگان پزشکان رزیدنتهای پاتولوژی در دادخواست مورخ 69.12.13 در تکمیل دادخواست مورخ 69.11.16 اعلام داشته‌اند: متاسفانه از‌زمان بنیان‌گذاری رشته‌ای به نام کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی، به دلیل حضور محصلین این رشته در ستاد انقلاب فرهنگی "‌به عنوان نماینده‌دانشجویان" و حضور در پستهای اجرایی مانند قایم مقامی معاونت آموزشی در چند سال قبل متاسفانه با حضور مستقیم و غیر مستقیم در برخی‌تصمیم‌گیریها بر خلاف قوانین و مقررات موجود اقدام به اعمال فشار در زمینه اخذ امتیازات خلاف قانون توسط این گروه صورت گرفته است که‌متاسفانه در برخی موارد نیز موفق شده‌اند که آیین‌نامه‌های مورد شکایت نیز از آن جمله می‌باشد.

‌وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در بخشنامه شماره 10.25962 – 69.11.15 که به جایگزینی بخشنامه قبلی به شماره 10.18681 مورخ69.8.20 موسوم به دستورالعمل به کارگیری دوره "‌دکترای حرفه‌ای" علوم آزمایشگاهی صادر نموده، در عنوان بخشنامه و در بند اول آن به‌فارغ‌التحصیلان این رشته به عنوان دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی اطلاق نموده است، حال آن که بر اساس مصوبه یکصد و چهل و نهمین جلسه‌شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ 67.11.16 این دوره تحصیلی دوره کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی نامیده شد و علیرغم اعطای عنوان دکترای‌حرفه‌ای به ایشان در مصوبه 68.8.28 آیین‌نامه دوره‌های کارشناسی ارشد را مورد تجدید نظر کلی قرار داده و بر اساس بند دوم ماده دوم این آیین‌نامه‌دانشجویان دوره کارشناسی ارشد پیوسته از بین فارغ‌التحصیلان دوره کاردانی انتخاب و پس از طی دوره به دریافت درجه کارشناسی ارشد نایل‌می‌گردند و ماده 28 آیین‌نامه مذکور از زمان ابلاغ کلیه آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها و دستورالعملهای مغایر مربوط به دوره کارشناسی ارشد از جمله مصوبه‌نود و یکمین جلسه آن شورا را مبنی بر اعطای عنوان دکترای حرفه‌ای به فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی را ملغی اعلام نموده‌است. مفاد بند چهارم آیین‌نامه 10.25962 – 69.11.15 مبنی بر اعطاء صلاحیت مسیولیت فنی آزمایشگاه و کار به عنوان مسیول آزمایشگاه در‌طرحهای خود کفایی خارج از صلاحیت آن مرجع بوده و مغایر با قانون اصلاح بعضی از مواد قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد‌خوردنی و آشامیدنی مصوب 1334 می‌باشد. مفاد بند هفتم آیین‌نامه مذکور بر خلاف قوانین و مصوبات مجلس شورای اسلامی بوده و خارج از‌صلاحیت معاونت آموزشی وزارت بهداشت و در مان می‌باشد طبق مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی پس از طی دوره کارشناسی ارشد این گروه‌می‌توانند در دوره موسوم به دوره PHD "‌یا دوره دکتری برای گروه‌های غیر پزشکی" ادامه تحصیل دهند و پس از گذراندن این دوره این افراد به عنوان‌دکترای حرفه‌ای نایل می‌شوند ولی ملاحظه می‌شود که این گروه کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی بر خلاف قوانین اصرار دارند قبل از گذراندن دورهPHD عنوان دکترای حرفه‌ای به ایشان اعطاء شود. گروه کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی ضمن مخالفت با امتحان جامع که مصوب شورای عالی‌برنامه‌ریزی است متقاضی صلاحیتی معادل پزشکان متخصص رشته پاتولوژی می‌باشند که مغایر با کلیه مصوبات شورای عالی آموزشی و تخصصی‌پزشکی و شورای عالی برنامه‌ریزی و مجلس محترم شورای اسلامی می‌باشد. لذا با عنایت به موارد ذکر شده خواهشمند است رای به ابطال مصوبات‌مذکور صادر فرمایید. در پاسخ به شکایت نمایندگان پزشکان رزیدنت پاتولوژی به طرفیت شاخه علوم آزمایشگاهی ستاد انقلاب فرهنگی مسیول زیر‌شاخه علوم آزمایشگاهی طی نامه مورخ 70.4.26 چنین اعلام داشته‌اند: مرجع صدور مصوبه برنامه آموزشی علوم آزمایشگاهی که خارج از موازین‌قانونی ذکر شده، طبق روال تمامی برنامه‌های آموزشی ابتدا توسط چند تن از متخصصین تهیه و در گروه مربوطه که گروه پزشکی بوده است بررسی و‌تصویب شده و آنگاه در حضور اعضاء محترم ستاد انقلاب فرهنگی "‌اکنون شورای عالی برنامه‌ریزی" بررسی و به تصویب نهایی رسیده است که در متن‌حکم حضرت امام رحمت‌الله علیه جنبه قانونی آن مندرج می‌باشد. مرجع ارزشیابی و برنامه‌ریزی بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی توسط حضرت امام"‌ره" به عهده ستاد انقلاب فرهنگی واگذار گردید و تمام احکام آموزشی قبلی را باطل نموده و در تبصره 1 آیین‌نامه کار شورای عالی انقلاب فرهنگی هم‌آمده است: "‌که آیین‌نامه‌های آموزشی، ایجاد رشته‌های جدید و یا حذف رشته‌های فعلی باید به تصویب نهایی شورای عالی برنامه‌ریزی برسد." برنامه‌آموزشی دوره دکترای علوم آزمایشگاهی که در شاخه مربوطه تدوین و تهیه گردیده است و اعضاء آن متخصص بیوشیمی، پاتولوژیست، متخصص‌خون‌شناسی، متخصص علوم آزمایشگاهی، ایمنی‌شناس، انگل‌شناس و مربیان رشته علوم آزمایشگاهی بوده‌اند و این که دکتر و متخصص نبوده‌اند‌صحیح نمی‌باشد منسوخ اعلام شدن برنامه‌های آموزشی لیسانس، فوق لیسانس و تخصص آزمایشگاه تشخیص طبی بالینی نیز انجام گردیده و‌هیچگونه دوره‌ای امروزه به این نامها وجود ندارد و در مورد پاتولوژی که مربوط به دوره‌های پاتولوژی کلینیکال و آناتومیکال بود و مخصوص‌فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی است هیچگاه صحبتی نشده و همچنان مطابق قوانین آموزشی کشور ادامه دارد، حال آن که تخصص بالینی آزمایشگاه‌تشخیص طبی را داوطلبان داروسازی و دامپزشکی ادامه می‌داده‌اند و در پانزدهمین جلسه شورای تخصصی "‌سال 1360" نیز این مسیله تصویب‌گردیده است در مورد عنوان کارشناسی ارشد و دکتری به استحضار می‌رساند که در ابتدای برنامه‌ریزی رشته‌های گروه پزشکی و دندانپزشکی، علوم‌آزمایشگاهی، داروسازی، دامپزشکی به عنوان کارشناسی ارشد نام نهاده شده بودند که در دفترچه کنکور هم هنوز گاهی اشاره می‌شود و ستاد محترم‌انقلاب فرهنگی در جلسه مورخ 68.2.9 طی شماره 65325 – 62.5.13 عنوان دکتری را به تمام رشته‌های ذکر شده از جمله علوم آزمایشگاهی‌تصویب نموده‌اند. توضیحاً اضافه می‌نماید در جلسه 219 مورخ 70.3.19 شورای عالی برنامه‌ریزی به دنبال درخواست وزارت بهداشت و شورای‌تخصصی آموزش پزشکی مجدداً کلیه مصوبات قبلی در مورد برنامه آموزشی و عنوان دکترای علوم آزمایشگاهی تایید و تصویب گردید.

در پایان اعلام می‌دارد که در نهایت پاسخگوی مصوبات ستاد انقلاب فرهنگی یا شورای عالی انقلاب فرهنگی اعضاء محترم آن شورا می‌باشند. معاون‌آموزشی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت‌های مذکور طی نامه .10.288م – 70.3.7 اعلام داشته‌اند: موضوع اعتراض‌به بخشنامه‌های 10.25962 – 69.11.15 و 10.18681 – 69.8.20 حاوی دستورالعمل به کارگیری فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد علوم‌آزمایشگاهی، "‌دکترای حرفه‌ای" در جلسه سی و چهارمین نشست شورای آموزش پزشکی و تخصصی مورخ 69.12.26 در بابلسر با حضور مقام‌محترم وزارت 6 نفر منتخبین مقام وزارت روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی و معاونین آموزشی یا روسای دانشکده‌های پزشکی آن دانشگاه‌ها بررسی‌گردید، با عنایت به این مسیله که عمده اعتراضات عبارت بود از: 1 – نامیدن این فارغ‌التحصیلان به عنوان دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی. 2 – دادن‌صلاحیت و مسیولیت اداره آزمایشگاه و کار به عنوان مسیول آزمایشگاه، کارشناسان ارشد علوم آزمایشگاهی و با توجه به این که اصولاً با فارغ‌التحصیل‌شدن دانشجویان رشته کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی تداخل در حیطه وظایف و مسیولیتهای آنان با متخصصین علوم آزمایشگاهی به وجود ‌خواهد آمد پیشنهادات زیر جهت ارایه به شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی برنامه‌ریزی به تصویب رسید: 1 – با توجه به مشکلات حاصله از‌تاسیس دوره دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی پیشنهاد حذف این رشته برای داوطلبین آزمون ورودی کاردانی سال آینده مطرح و به تصویب رسید.‌ضمناً مقرر گردید نظر شورا در این مورد جهت اخذ تایید نهایی به شورای عالی برنامه‌ریزی فرستاده شود. 2 – واگذاری صلاحیت و مسیولیت اداره‌آزمایشگاه پاتولوژی "‌آسیب‌شناسی تشریحی و بالینی" بایستی منحصراً به پزشکان متخصص در این رشته داده شود. 3 – هیاتی مرکب از 6 نفر به‌انتخاب مقام محترم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دستورالعمل به کارگیری فارغ‌التحصیلان دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی و مقاطع‌تحصیلی آن را تهیه تا ضمن هماهنگی با شورای عالی برنامه‌ریزی مورد عمل قرار گیرد. لذا با توجه به تصویب سه مورد فوق معاونت آموزش وزارت‌بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خود به موارد اعتراض واقف بوده و با اجرای آن موارد خود به خود این مسیله حل خواهد شد. معاونت آموزشی‌وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجدداً در نامه 10.9935 – 70.5.2 اعلام داشته‌اند: عمده اعتراضات به مطالب زیر می‌باشد: 1 – نامیدن‌کارشناسان ارشد علوم آزمایشگاهی با عنوان دکترای حرفه‌ای. 2 – دادن اجازه تصدی فنی آزمایشگاه به فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد علوم‌آزمایشگاهی. 3 – گذاشتن شرط قبولی در امتحان جامع برای فارغ‌التحصیل شدن کارشناسان ارشد علوم آزمایشگاهی. 4 – دادن اجازه تامین آزمایشگاه‌فقط در شهرهای فاقد دانشکده پزشکی به فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی. موارد 1 و 2 از طرف دستیاران رشته پاتولوژی و موارد 3‌و 4 از جانب دانشجویان کارشناسی ارشد می‌باشد. در جواب اعتراضات، مورد اول: به استناد مصوبه یکصد و چهل و نهمین جلسه شورای عالی‌برنامه‌ریزی مورخ 1367.11.16 می‌باشد.

‌مورد دوم: بر اساس بند چهارم از فصل اول مصوبه یکصد و چهل نهمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ 1367.11.16 بوده که تجهیز و‌سرپرستی آزمایشگاهی تشخیص طبی را جزء نقش و توانایی فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد ذکر کرده است گر چه ممکن است این مسیله مطرح گردد‌که تصدی فنی با تجهیز و سرپرستی متفاوت است. مورد سوم: به استناد بند دوم از فصل اول مصوبه یکصد و چهل و نهمین جلسه شورای عالی‌برنامه‌ریزی مورخ 1367.11.16 می‌باشد. مورد چهارم: با توجه به این که بر اساس قانون اصلاح بعضی از مواد مقررات امور پزشکی و دارویی مصوبه67.2.19 مجلس شورای اسلامی اجازه تاسیس آزمایشگاه فقط به متخصصین رشته علوم آزمایشگاهی و یا پی اچ دی این رشته داده شده است و نه به‌کارشناسان ارشد این رشته لذا دادن امتیاز به کارشناسان ارشد علوم آزمایشگاهی برای تاسیس آزمایشگاه در شهرهای فاقد دانشکده پزشکی نیز فقط به‌دلیل احساس نیاز آن مناطق بوده و این امتیاز بر خلاف قانون مجلس شورای اسلامی مذکور در فوق می‌باشد. در پایان با توجه به این که مصوبه یکصد و‌هفتاد و چهارمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ 68.8.28 و نیز قانون مجلس شورای اسلامی مذکور در فوق با مصوبه یکصد و چهل و نهمین‌جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی دارای موارد متفاوت و بعضاً متناقض است، رای آن دیوان راه‌گشا و مورد استناد بخشنامه‌های بعدی این معاونت خواهد‌بود.

‌جلسه هیات عمومی

‌هیات عمومی دیوان عدالت اداری، در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام محمدرضا عباسی‌فرد و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل و پس از‌بحث و بررسی و عنایت به توضیحات نماینده معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نمایندگان زیر شاخه علوم آزمایشگاهی‌ستاد انقلاب فرهنگی و نماینده فارغ‌التحصیلان و دانشجویان دکترای علوم آزمایشگاهی و نماینده پزشکان رزیدنت پاتولوژی "‌در جلسه مورخ70.4.25 هیات عمومی" با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.

‌رای وحدت رویه

‌اولاً – با توجه به این که مقررات آیین‌نامه اجرایی امتحانات مبنی بر الزام دانشجویان رشته دکترای علوم آزمایشگاهی به گذراندن امتحانات جامع از‌تاریخ 67.11.16 قابل اجراء بوده است و شاکیان عدم شمول آن را نسبت به خود اعلام داشته‌اند، لذا اعتراض در این قسمت سالبه به انتفاء موضوع‌است و امعان نظر قضایی پیرامون آن ضرورتی ندارد.

‌ثانیاً – با عنایت به اختیارات قانونی ستاد انقلاب فرهنگی و واحدهای تابع آن در خصوص تعیین ضوابط و خط مشی و برنامه‌های آموزش عالی و این‌که مصوبات ستاد مذکور و شورای عالی برنامه‌ریزی در باب دوره کارشناسی ارشد "‌دکترای حرفه‌ای" رشته علوم آزمایشگاهی از حیث برنامه و محتوای‌آموزشی و ارزش تحصیلی رشته مزبور و درجه و عنوان فارغ‌التحصیلان آن رشته و نحوه به کارگیری آنان به شرح مصوبه جلسه 219 مورخ1370.3.19 مورد تایید و تنفیذ شورای عالی برنامه‌ریزی قرار گرفته است، مصوبه مورخ 61.10.18 و همچنین دستورالعمل نحوه به کارگیری‌فارغ‌التحصیلان دکترای علوم آزمایشگاهی در قسمتهای فوق‌الذکر مخالفتی با قانون ندارد.

‌ثالثاً – بند 3 دستورالعمل نحوه به کارگیری فارغ‌التحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی و مقررات قانون نظام پزشکی مغایر قانون تشخیص داده نمی‌شود.

‌رابعاً – با توجه به ماده 6 و 20 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب خرداد ماه 1334 مبنی بر اجازه‌تاسیس و یا تصدی فنی آزمایشگاه طبی به دارندگان مدارج علمی خاص به تشخیص مراجع صلاحیتدار و این که تبصره‌های اصلاحی و الحاقی ماده 6‌قانون مذکور مصوب فروردین ماه 1367 مجلس شورای اسلامی هم نافی جواز اعطاء امتیازات مزبور به فارغ‌التحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی"‌ دکترای حرفه‌ای" نیست صدر بند 6 دستورالعمل مورخ 69.8.20 و قسمت اول بند 7 دستورالعمل مورخ 69.11.15 در خصوص اجازه تجهیز و‌سرپرستی آزمایشگاه تشخیص طبی به فارغ‌التحصیلان دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی خلاف قانون شناخته نمی‌شود.

‌خامساً – قسمت آخر بند 7 دستورالعمل مورخ 69.11.15 موضوع اعطاء اجازه مسیولیت فنی و تاسیس آزمایشگاه‌های بخش آزاد در شهرهای فاقد‌دانشکده پزشکی حسب نامه شماره 1592 مورخ 1370.6.13 از طرف فقهای محترم شوری نگهبان خلاف موازین شرع شناخته نشده است و با‌عنایت به اختیارات قانونی وزارت بهداشت، درمان آموزش پزشکی در امر توزیع عادلانه امکانات بهداشتی و درمانی در سراسر نقاط کشور مغایر قانون‌نیز تشخیص داده نمی‌شود.

‌رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – محمدرضا عباسی‌فرد