کلاسه پرونده:34/67
شماره دادنامه: 70
تاریخ رای: پنج‌شنبه 18 آبان 1368
شاکی: آقای کریم طوسی. ولی شهرام طوسی
موضوع: ابطال بخشنامه شماره 891/412- 1367/2/5
مقدمه: واحد بررسی مدارک وزارت فرهنگ و آموزش عالی به استناد دستورالعمل شماره، 891/ 412- مورخ 1357/2/5 سرپرست اداره کل امور دانشجویان خارج از کشور تحویل کارنامه ارزی نه ماهه 1367 دانشجوی دوره دکترای مکانیک شهرام طوسی را که مقطع تحصیلی آن در سال جاری می‌باشد. موکول به اخذ و ثیقه ملکی بمبلغ پانصد هزار تومان نموده، که این دستورالعمل بنا به مراتب ذیل، مخالف قانون بوده، و ضمانت اجرایی ندارد. دستورالعمل صادره، صرفنظر از اینکه منطبق با موازین قانون اعزام دانشجو بخارج از کشور مصوب 25 فروردین 1364 مجلس شورای اسلامی نبوده، خلاف مقررات قانون مزبور نیز می‌باشد. زیرا، در بتصره ماده 13 آن تصریح شده “دانشجویانی که قبل از تصویب این قانون اعزام، شده‌اند مشمول ماده 13 نبوده، و در این مورد طبق ضوابط گذشته با آن رفتار خواهد شد.” در قانون قبلی اعزام هیچ‌گونه تعهد و تضمینی پیش‌بینی نشده است، لذا دستور صادره ناقض قانون مورد بحث بوده، و اخذ وثیقه مجوز قانونی ندارد. با انجام تبادل لایحه سرپرست اداره کل امور دانشجویان خارج به شرح نامه 4472/412 مورخ 9/6/67 چنین اعلام داشته است: دانشجویانی که از ارز تحصیلی استفاده می‌کنند، به دو شاخه تقسیم می‌شوند: 1- کسانیکه از طریق وزارت فرهنگ و آموزش عالی بخارج اعزام می‌شوند. 2- دانشجویانی که قبل از سال 1361 بنابر تصمیم خود راهی خارج از کشور جهت ادامه تحصیل شده‌اند. بر گروه اول از دانشجویان قانون اعزام دانشجوی خارج از کشور حاکم است، و بر گروه دوم صرفاً مصوبات و تصمیمات متخذه در وزارت فرهنگ و آموزش عالی تاثیر می‌گذارد، و تصمیم بر اخذ وثیقه ملکی لازم‌الاجرا است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت‌ا… سیدابوالفضل موسوی تبریزی و با حضور روسای شعب تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره، به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
با توجه به این که بر گروه دانشجویان عادی خارج از کشور، استفاده کننده از ارز تحصیلی مصوبات و تصمیمات متخذه وزارت فرهنگ و آموزش عالی تاثیرپذیر می‌باشد، بنابراین دستورالعمل شماره 891/412 مورخ 67/2/5 سرپرست اداره کل امور دانشجویان خارج از کشور که حسب نظر معاونت دانشجویی اتخاذ شده، مخالف با قانون تشخیص نگردید.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری – سیدابوالفضل موسوی تبریزی
