هیأت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
شماره پــرونـــده : هـ ع؍ 9901257 شماره دادنامه : 9909970906011274 تاریخ : 25/9/99
شاکی : آقای احسان الله آقاشاهی
طرف شکایت : هیات وزیران
موضوع شکایت و خواسته : ابطال تبصره ماده 5 آیین نامه شماره 42969؍ت55417 مورخ 13؍4؍99 هیأت وزیران
هیأت وزیران به استناد بند خ ماده 87 قانون برنامه ششم توسعه در خصوص امکان بازنشستگی همسران و فرزندان شهدا با 8 سال سنوات ارفاقی و با دریافت حقوق و مزایای کامل، آیین نامه مورد شکایت را در سال 1399 تصویب کرده که شاکی به تبصره ماده 5 آن اعتراض داشته و تقاضای ابطال آن را نموده است .
متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد : مبنای محاسبه و پرداخت مستمری بازنشستگی مشمولین این آیین نامه، میانگین دو سال آخر حقوق و مزایای دریافتی فرد مشمولی است که دارای کسور بازنشستگی بوده و حق بیمه آن نیز به صندوق بیمه گر ذی ربط پرداخت شده باشد.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت : اولاً به استناد ماده 2 آئین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و معلولین و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب 6؍3؍85 هیأت وزیران ملاک محاسبه آخرین حقوق قبل از بازنشستگی جانبازان، آزادگان و معلولین که دارای استخدام رسمی، ثابت و دارای عناوین مشابه می باشند مبلغ مندرج در آخرین حکم استخدامی که مبنای حقوق بازنشستگی قرار گرفته بوده و برای آن دسته افرادی که در بخش های غیر دولتی شاغل می باشند مطابق قانون تأمین اجتماعی آخرین حقوق در نظر گرفته شده است که آراء صادر شده از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه های 2؍31 مورخ 24؍2؍98 و 566 مورخ 21؍3؍98 و 261-262-263 مورخ 24؍4؍1392 مؤید همین مطلب است. ثانیاً طبق بند (ز) ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه مصوب 14؍12؍95 فرزندان شهدا از کلیه امتیازات و مزایای مقرر در قوانین و مقررات مختلف برای شخص جانباز پنجاه درصد (50%) و بالاتر به استثنای تسهیلات خودرو، حق پرستاری، کاهش ساعت کاری و حالت اشتغال برخوردار می باشند.ثالثاً طبق بند (خ) ماده 87 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه مصوب 14؍12؍95 کلیه فرزندان و همسران شهدای شاغل در دستگاه های موضوع ماده 2 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران می توانند با حداکثر هشت سال سنوات ارفاقی و با دریافت حقوق و مزایای کامل بازنشسته شوند.در حالیکه مطابق مقرره مورد شکایت، مبنای محاسبه و پرداخت مستمری بازنشستگی مشمولین این آئین نامه را میانگین دو سال آخر حقوق و مزایای دریافتی فرد مشمولی که دارای کسور بازنشستگی بوده و حق بیمه آن نیز به صندوق بیمه گر ذیربط پرداخت شده در نظر گرفته شده است که متن تبصره ماده 5 این آئین نامه با قوانین و مقررات فوق الذکر مغایرت داشته و در اجرای اصل 138 قانون اساسی بر خلاف قوانین و مصوبات مجلس شورای اسلامی است و نیز مغایر با بند (خ) ماده 87 و بند (ز) ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه است.
خلاصه مدافعات طرف شکایت : معاونت حقوقی رییس جمهور به موجب لایحه شماره 95198؍43644 مورخ 24؍8؍1399 به طور خلاصه اعلام کرده : اولاً بخش عمده ای از ادعای شاکی، اعلام مغایرت مقرره مورد شکایت با آیین نامه های پیشین هیأت وزیران است که این ادعا از مصادیق مواد 12 و 80 قانون دیوان عدالت اداری برای ابطال مصوبات نمی باشد. ثانیاً حکم مندرج در بند خ ماده 87 قانون برنامه ششم توسعه هیچ دلالت و الزامی مبنی بر اینکه مستمری بازنشستگی بر چه اساسی و بر مبنای چه معیاری تعیین گردد ندارد و منظور از عبارت (با دریافت حقوق و مزایای کامل) در بند مذکور این است که با وجود بازنشسته شدن فرد موضوع حکم (فرزندان و همسران شهدا) با سنوات ارفاقی، آن افراد با حمایت مقنن با سنوات کامل ( 30 سال) بازنشسته می شوند و حقوق و مزایای ایشان از جمله پاداش پایان خدمت به طور کامل و بدون کسر 8 سال سنوات ارفاقی تعیین می شود.
پرونده در هیأت تخصصی استخدامی مطرح و مورد رسیدگی قرارگرفت و به اتفاق آراء مقرره مورد شکایت قابل ابطال تشخیص داده نشد و بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رأی صادر می شود.
رأی هیات تخصصی استخدامی
با توجه به اینکه برابر بند خ ماده 87 قانون برنامه ششم توسعه مصوب سال 1395 مقرر داشته :”کلیه فرزندان و همسران شهدای شاغل در دستگاههای موضوع ماده (2) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران می توانند با حداکثر هشت سال سنوات ارفاقی و با دریافت حقوق و مزایای کامل بازنشسته شوند.” و از آنجائیکه حکم مقرر در این بند با حکم مقرر در قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور مصوب سال 1367 متفاوت است چراکه بازنشستگی با سنوات ارفاقی مستخدم جانباز بر اساس آخرین حقوق به موجب قانون اخیر الذکر اولاً در اختیار دستگاه اجرایی است و اجابت درخواست جانباز برای دستگاه الزامی نیست، ثانیاً حداکثر به مدت شش سال مجاز می باشد، در حالی که بازنشستگی با سنوات ارفاقی موضوع بند خ ماده 87 قانون برنامه ششم توسعه اولاً با اختیار مستخدم فرزند و همسر شهید بوده و اجابت درخواست آنها برای دستگاه الزامی است و ثانیاً شامل حال دیگر مستخدمین ایثارگر از جمله جانبازان نیز نمی گردد، بنابراین حکم مقرر در بند ز ماده 87 قانون برنامه ششم توسعه که مقرر داشته : «فرزندان شهدا از کلیه امتیازات و مزایای مقرر در قوانین و مقررات مختلف برای شخص جانباز پنجاه درصد (50%) و بالاتر به استثنای تسهیلات خودرو، حق پرستاری، کاهش ساعت کاری و حالت اشتغال برخوردارند. امتیازات ناشی از این بند شامل وابستگان فرزند شهید نمی‌شود.» دراینجا مصداق ندارد. ثانیاً منظور از «حقوق و مزایای کامل» مقرر در بند خ ماده 87 قانون برنامه ششم توسعه، محاسبه حقوق بازنشستگی بر اساس سی روز و بدون کسر سنوات ارفاقی می باشد و از آنجائیکه به موجب ماده 82 قانون مذکور مقرر شده است : “برقراری مستمری بازنشستگان برای کلیه بیمه‌شدگان صندوق‌های بازنشستگی( اعم از کشوری، لشکری، تأمین اجتماعی و سایر صندوق‌های بازنشستگی دستگاهها، نهادها و بانکها) بر مبنای میانگین دو سال آخر دریافتی که دارای کسور بازنشستگی می‌باشد.” بنابر این مقرر مورد شکایت خارج از حدود اختیار نبوده و مغایرتی با قانون ندارد و رأی به رد شکایت صادر می شود. این رأی مستند به بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و تبصره 2 آن صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می باشد.
رضا فضل زرندی – رئیس هیات تخصصی استخدامی
