رای شماره ۲۱۲۶ مورخ ۱۴۰۲/۰۱/۲۷ هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری (عدم ابطال تعریف «مشمولین» مذکور در ماده ۱ بخشنامه شماره ۱۳۷۵۸ مورخ 1400/03/19 سازمان اداری و استخدامی و عدم شمول حکم تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران به همسران فرزندان شهدا)
هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
* شماره پــرونـــده : هـ ع/ 0101957 شماره سیلور پرونده: 0100108
شماره دادنامه سیلور: 140231390000172126 تاریخ: 27/01/1402
* شاکی : خانم سیده مینا برادران شاهاندشتی
*طرف شکایت : سازمان اداری و استخدامی کشور – سازمان برنامه و بودجه کشور
*موضوع شکایت و خواسته : درخواست بازنگری در مشمولین ذکر شده در ماده 1 دستورالعمل نحوه اجرای بند د تبصره 20 قانون بودجه سال 1400 موضوع بخشنامه شماره 13758 مورخ 19/3/1400
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان اداری و استخدامی کشور – سازمان برنامه و بودجه کشور به خواسته درخواست بازنگری در مشمولین ذکر شده در ماده 1 دستورالعمل نحوه اجرای بند د تبصره 20 قانون بودجه سال 1400 موضوع بخشنامه شماره 13758 مورخ 19/3/1400 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد :
مشمولین: مشمولین ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و اصلاحات بعدی ان که در دستگاههای اجرایی شاغل هستند و به موجب بند ر تبصره 20 قانون باید به استخدام رسمی دستگاه اجرایی تبدیل وضع یابند.
*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
براساس بند الف ماده 44 قانون برنامه پنجم توسعه مقرر شده است که همه امتیازات تعیین شده در قانون برای جانبازان 50 درصد به بالا به استثنا تسهیلات خودرو، حق پرستاری و کاهش ساعت کاری برای فرزندان شهدا نیز اختصاص داده شود. به رغم این موضوع در ماده 1 دستور العمل بند د تبصره 20 قانون بودجه 1400 ، مشمولین را منحصر به تعریف ارایه شده در ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران نموده است و علی رغم ان که همسران جانبازان با هر درصد جانبازی که در دستگاههای اجرایی مشغول خدمت می باشند ، مشمول تبدیل وضع دانسته است، این امتیاز برای همسران فرزندان شهدا قائل نشده است. شاکی همسر فرزند شهید است.
*خلاصه مدافعات طرف شکایت :
سازمان برنامه و بودجه طی لایحه شماره 60812 مورخ 17/8/1401 دفاعیات خود را به این شرح ارسال نموده است :
«طبق بند الف ماده 44 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران «فرزندان شهداء از کلیه امتیازات و مزایای مقرر در قوانین و مقررات مختلف برای شخـص جانباز پنجاه درصد (50%) و بالاتر نیـز به استثناء تسـهیلات خودرو و حق پرستاری و کاهش ساعت کاری برخوردارند. امتیازات ناشی از این بند شامل وابستگان فرزند شهید نمیشود» بنابراین شاکی به استناد این که همسر فرزند شهید هستند نمی توانند از امتیازات و مزایایی که در قانون برای همسر جانباز پنجاه درصد (50%) و بالاتر مقرر شده است، استفاده کند. از جمله این حقوق، امتیازی است که در بند (و) ماده 44 قانون مذکور مقرر شده است، به استناد این بند «دستگاههای اجرائی موظفند حداقل بیست و پنج درصد (25%) نیاز استخدامی خود را از میان فرزندان شهداء و فرزندان جانبازان پنجاه درصد (50%) و بالاتر و فرزندان آزادگانی که حداقل پنج سال سابقه اسارت دارند بدون الزام به رعایت شرط سنی، تحصیلی و آزمونی تأمین و از ابتداء آنان را به صورت رسمی قطعی استخدام نمایند. پنج درصد (5%) سهمیه استخدامی به سایر جانبازان، آزادگان، رزمندگان و همسر و فرزندان آنان اختصاص مییابد. در مواردی که نیاز به تخصص دارد شرایط علمی لازمالرعایه است» لیکن همسر فرزند شهید نمیتواند از امتیازی که در این بند برای همسر جانباز پنجاه درصد (50%) و بالاتر مقرر شده است، استفاده کند.با عنایت به موارد گفته شده صدور حکم بر رد شکایت ایشان مورد استدعاست.»
*همچنین سازمان اداری و استخدامی کشور نیز طی لایحه ارسالی اعلام نموده :
اولا در ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب 02/10/1391 هیچ اشاره ای به همسران فرزندان شهید نشده و مصادیق ذکر شده در این ماده حصری می باشند و چنانچه همسران فرزندان شهید مدنظر می بود، مسلماً توسط قانونگذار ذکر می گردید. ثانیاً، تسری امتیازات جانبازان به فرزندان شهید موضوع بند الف ماده 44 قانون برنامه پنجم توسعه و بند زماده 88 قانون برنامه ششم توسعه، ناظر به شخص فرزند شهید بوده و قابل تعمیم و تسری به سایر بستگان نسبی و سببی ایشان همچون همسر نمی باشد و درخصوص همسران جانبازان نیز بدلیل تصریح مقنن در نص قانون بوده و در غیر اینصورت شامل همسران جانبازان نیز نمی شد. بنابراین ماده1 بخشنامه که در مقام بیان مشمولین می باشد، مخالف قانون و خارج از حدود اختیارات نبوده و تقاضای شاکی در خصوص ابطال یا بازنگری این ماده، موضوعیت ندارد.
*نظریه تهیه کننده گزارش:
پرونده های کلاسه 0002014 و 0102073 به عنوان پرونده های مشابه توسط دبیرخانه هیات عمومی در سامانه ساجد ثبت شده اند با بررسی پرونده کلاسه 0002014 ملاحظه می گردد آقای حبیب کمرخانی همسر شاکی پرونده حاضر سابقاً با طرح دادخواستی با متن مشابه تقاضای بازنگری در مشمولین ذکر شده در ماده 1 دستورالعمل نحوه اجرای بند “د” تبصره 20 قانون بودجه سال 1400 را مطرح نموده لیکن با توجه به اینکه پرونده های دیگری نیز لف پرونده نامبرده شده است نتیجه رسیدگی به دادخواست نامبرده، علیرغم پیگیری های انجام شده توسط کارشناس هیات تخصصی مشخص نشد و در دادنامه شماره 11008 الی 11035 مورخ 8/6/1401 هیات عمومی نیز اشاره ای به خواسته شاکی نشده است حال در صورتی که سابقاً نسبت به موضوع تصمیم گیری شده باشد موضوع مشمول ماده85 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری بوده و در غیر اینصورت با توجه به تصریح بند الف ماده 44 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه بر عدم شمول امتیازات ناشی از بند مذکور به وابستگان فرزند شهید و با لحاظ بند د تبصره 20 قانون بودجه 1400سال که صراحتاً به مشمولین ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران به عنوان مشمولین امتیاز مقرر در تبصره اشاره نموده مقرره مورد شکایت را خلاف قانون ندانسته و عقیده به رد شکایت دارد.
تهیه کننده گزارش: سیدوحید هادئی
پرونده شماره هـ ع/ 0101957 مبنی بر « بازنگری در مشمولین ذکر شده در ماده (1) دستورالعمل نحوه اجرای بند (د) تبصره 20 قانون بودجه سال 1400 » در جلسه مورخ 7/12/1401 هیأت تخصصی استخدامی مورد رسیدگی قرار گرفت و اعضا به اتفاق به شرح زیر اقدام به صدور رأی نمودند:
رای هیأت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
اولاً، بر اساس بند (د) تبصره 20 قانون بودجه سال 1400 صرفاً تبدیل وضعیت استخدامی «مشمولان ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران» مورد حکم قرار گرفته است.
ثانیاً، در شمولان ماده 21 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، وابستگان فرزند شهید مورد حکم قرار نگرفته است.
ثالثاً، بر اساس بند (الف) ماده 44 قانون برنامه پنجم توسعه به صراحت گفته شده است: «… امتیازات ناشی از این بند شامل وابستگان فرزند شهید نمی شود.»
بنا به مراتب فوق، مشمولین ذکر شده در ماده (1) دستورالعمل مغایر قانون نبوده و قابل ابطال نمی باشد، لذا رأی به رد شکایت صادر می شود. این رأی به استناد بند (ب) ماده 84 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
علی اکابری – رئیس هیأت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
