نامه شماره 1/79/1907 مورخ 1379/02/19
جناب آقای دری نجف آبادی
رئیس کل محترم دیوان عدالت اداری
عطف به نامه شماره ۱۹۷۹۰/د/۴۱ – 1378/12/18 پیش نویس آئین دادرسی دیوان عدالت اداری که وسیله هیات عمومی دیوان عدالت اداری در ۵۱ ماده تدوین وتنظیم گردیده است مورد ملاحظه و مطالعه قرار گرفت، به استناد ماده ۲۳ قانون دیوان عدالت اداری ضمن تائید وتصویب آن ، مقرر میدارد در روزنامه رسمی کشور منتشر وسپس مورد عمل قرار گیرد.
رئیس قوه قضائیه –سید محمود هاشمی شاهرودی
ماده1 ـ رسیدگی در دیوان عدالت اداری محتاج به تقدیم دادخواست است که باید به زبان فارسی و با خط خوانا روی برگ رسمی دادخواست به تعداد طرف شکایت به اضافه یک نسخه نوشته شود و به امضاء یا اثر انگشت شاکی یا نماینده قانونی او برسد. امضاء یا اثر انگشت شاکی یا نماینده قانونی او به وسیله دفتر شعب دیوان یا دفتر یکی از دادگاهها یا دفتر اسناد رسمی یا شورای محلی یا یکی از ادارات دولتی یا نهادهای انقلابی و در مورد افراد مقیم خارج از کشور به وسیله مأمورین کنسولی جمهوری اسلامی ایران گواهی شود. به دادخواست باید طبق مقررات قانونی تمبر قانونی الصاق و ابطال شود.
ماده2 ـ درخواست باید نکات زیر قید گردد: الف: نام و نام خانوادگی و نام پدر و شغل و اقامتگاه شاکی با مشخصات کامل به نحوی که ابلاغ اوراق به سهولت ممکن باشد. ب: نام وزارتخانه یا مؤسسه یا واحد طرف شکایت و یا نام و نام خانوادگی و شغل و اقامتگاه مأمور مربوطه. پ: موضوع شکایت و خواسته. ت: ذکر مدارک و دلائل مورد استناد.
ماده3 ـ هر گاه اقامتگاه شاکی در درخواست معلوم نباشد و یا مورد شناسائی قرار نگیرد و یا شاکی شناخته نشود، مدیر دفتر و یا جانشین او قرار رد دادخواست را صادر می‌‌کند.
ماده4 ـ شاکی باید رونوشت یا تصویر خوانای مصدق مدارک خود را به تعداد طرف شکایت به اضافه یک نسخه پیوست دادخواست نماید. مطابقت رونوشت یا تصویر مدارک با اصل آنها باید به تصدیق یکی از مراجع مذکور در ذیل ماده یک برسد. چنانچه اسناد به زبان فارسی نباشد باید ترجمه آنها به گواهی مترجم رسمی یا مأمورین کنسولی جمهوری اسلامی ایران رسیده و به تعداد طرف شکایت به اضافه یک نسخه ضمیمه شود.
ماده5 ـ هرگاه دادخواست توسط وکیل یا نماینده قانونی یا ولی یا وصی یا قیم یا مدیر عامل شرکت داده شده باشد باید رونوشت یا تصویر سند مثبت سمت دادخواست دهنده نیز ضمیمه گردد. تبصره ـ واحدهای مذکور در بند الف ماده (11) قانون دیوان عدالت اداری می‌‌توانند جهت پاسخگوئی یا اداء توضیح در خصوص شکایاتی که علیه آنان در دیوان طرح می‌‌شود نماینده معرفی نمایند.
ماده7 ـ شرایط وکالت در دیوان به شرح زیر است:
الف: وکیل بایستی از بین وکلای رسمی دادگستری و یا دارای وکالت نامه رسمی باشد.
ب: چنانچه وکیل از وکلای رسمی دادگستری باشد، امضاء یا اثر انگشت موکل در ذیل وکالت نامه باید به گواهی یکی از مراجع مندرج در ذیل ماده یک برسد.
پ: چنانچه وکالت نامه در خارج از کشور تنظیم شده باشد، امضاء یا اثر انگشت موکل باید به گواهی مأمورین کنسولی برسد.
ت: تصریح به وکالت در دیوان یا مراجع قضائی در وکالت نامه. (عدم ابطال بندهای الف و پ و ت ماده 7 به موجب رأی شماره 26 مورخ 1382/01/31 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)
ماده8 ـ در امور زیر اختیارات وکیل باید در وکالت نامه تصریح شود:
الف: وکالت در طرح شکایت در دیوان عدالت اداری یا پیگیری آن.
ب: وکالت در استرداد شکایت یا انصراف از شکایت.
پ: وکالت برای درخواست تجدید نظر از رأی دیوان در مواردی که قابل تجدید نظر است.
ماده9 ـ دادخواست وارده در دفتر ثبت دادخواست کل دیوان و نیز در دفتر ویژه ای (رپرتوار کل) بر اساس حرف اول نام خانوادگی شاکیان ثبت می‌‌گردد و سپس از طرف رئیس کل یا معاون دیوان که به او تفویض اختیار شده به یکی از شعب دیوان ارجاع می‌‌شود.
تبصره ـ دبیر خانه مکلف است قبل از آن که پرونده جهت ارجاع به نظر رئیس کل دیوان برسد با مراجعه به دفتر رپرتوار کل چنانچه سابقه ای حاکی از طرح قبلی شکایت از طرف شاکی و یا از مشتکی عنه وجود داشته باشد مشخصات آن را در ذیل دادخواست ذکر نماید.
ماده10 ـ پس از وصول و ثبت دادخواست در صورت ملاحظه عدم رعایت هر یک از موارد مقرر در این آئین نامه مدیر دفتر مکلف است ظرف دو روز موارد نقض را کتباً به شاکی اطلاع دهد، در صورتی که شاکی ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه با رعایت مسافت قانونی نسبت به رفع نقص اقدام نکند از طرف مدیر دفتر قرار رد دادخواست صادر و به شاکی ابلاغ می‌‌شود و شاکی می‌‌تواند تجدید دادخواست نماید.
ماده11 ـ در صورت تکمیل دادخواست مدیر دفتر شعبه مکلف است ظرف دو روز یک نسخه از دادخواست و ضمائم آن را برای ابلاغ به طرف شکایت ارسال دارد تا با رعایت مسافت بر طبق قانون آئین دادرسی مدنی ظرف ده روز پاسخ خود را اعلام نماید. طرف شکایت باید به پاسخ کتبی خود تصویر یا رونوشت مصدق کلیه مدارک مورد استناد را نیز ضمیمه کند. با انقضای مدت مزبور مدیر دفتر باید پرونده را به ضمیمه گزارش خود مبنی بر کامل بودن دادخواست و ضمائم و نتیجه ابلاغ به طرف شکایت و وصول یا عدم وصول پاسخ طرف شکایت به نوبت به نظر رئیس شعبه دیوان برساند. تبصره ـ رئیس شعبه دیوان می‌‌تواند در مواردی که ضروری تشخیص دهد به پرونده خارج از نوبت رسیدگی نماید.
ماده12 ـ در مواردی که در اجرای تبصره یک ماده یک اصلاحی قانون مشاور تعیین می‌‌شود، قبل از اتخاذ تصمیم شعبه مشاور مکلف است پرونده را دقیقاً مطالعه و نظر کتبی خود را به شعبه مستدلاً اعلام نماید.
ماده13 ـ هرگاه شاکی ضمن طرح شکایت مدعی گردد که اجرای تصمیمات و یا اقدامات مراجع مصرح در ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری موجب ورود خسارتی خواهد شد که جبران آن در آتیه متعسر است می‌‌تواند تقاضای دستور موقت مبنی بر توقیف عملیات و اقدامات را تا تعیین تکلیف قطعی بنماید. تبصره 1 ـ تقاضای صدور دستور موقت باید ضمن طرح دعوی اصلی در دادخواست بدوی مطرح شود. درخواست صدور دستور موقت در دادخواست جداگانه پس از تقدیم دادخواست نسبت به اصل ادعا در صورتی مسموع است که موجب آن بعداً حادث شده باشد. تبصره 2 ـ در صورت تقاضای دستور موقت مدیر دفتر شعبه مربوطه مکلف است بلافاصله پرونده را به ضمیمه گزارش لازم به نظر رئیس شعبه برساند.
ماده14 ـ مرجع رسیدگی به تفاضای دستور موقت شعبه ای است که به اصل دعوی رسیدگی می‌‌کند و در صورت اتخاذ تصمیم به رد درخواست، موضوع قابل طرح و رسیدگی مجدد نخواهد بود مگر آنکه امر حادثی ضرورت رسیدگی مجدد را ایجاب نماید. قبول یا رد دستور موقت قابل تجدید نظر نیست.
ماده15 ـ در صورتی که ناحیه شاکی دلائل و مدارک لازم در جهت احراز فوریت و ضرورت امر ارائه شده باشد و موضوع عملیات خاتمه نیافته باشد، شعبه پس از بررسی تقاضا و دلائل و مدارک مربوطه دستور موقت صادر می‌‌نماید. این دستور از تاریخ تقدیم دادخواست قابل اجراء است.
ماده16 ـ دستور موقت تأثیری در اصل دعوی ندارد و در صورت رد شکایت یا صدور قرار اسقاط یا ابطال یا رد دادخواست اصلی یا قرار عدم صلاحیت و قطعیت آن بلااثر می‌‌گردد.
ماده17 ـ شعبه دیوان موظف است در صورت صدور دستور موقت، نسبت به اصل دعوی خارج از نوبت رسیدگی و رأی مقتضی صادر نماید.
ماده18 ـ تصمیم شعبه بدوی دیوان مبنی بر قبول دستور موقت یا رد آن به صورت دادنامه می‌‌شود، مدیر دفتر مکلف است آن را برای ابلاغ و اجراء به مرجع طرف شکایت ارسال نماید.
ماده19 ـ در اجرای تبصره های 1 و 3 الحاقی الحاقی به ماده 18 قانون دیوان عدالت اداری منحصراً به اعتراضاتی رسیدگی می‌‌شود که پس از تاریخ اجرای این قانون و ظرف مهلت دو ماه از تاریخ ابلاغ رأی معترض عنه واصل شده باشد. آراء قطعیت یافته دیوان که از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون بیش از دو ماه از تاریخ ابلاغ آن گذشته باشد از شمول تبصره 1 خارج است.
ماده20 ـ در موارد زیر قرار رد شکایت صادر می‌‌شود. الف: در صورتی که شاکی برای طرح شکایت اهلیت قانونی نداشته و یا سمت او در طرح شکایت محرز نباشد. ب: وقتی شکایت متوجه مشتکی عنه نباشد. پ: هرگاه کسی به عنوان نمایندگی طرح شکایت کرده از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد. ت: وقتی که شکایت طرح شده بین همان اشخاص یا اشخاصی که طرفین شکایت قائم مقام آنها هستند رسیدگی و نسبت به آن حکم قطعی صادر شده باشد.
ماده21 ـ در مواردی که دیوان تشخیص دهد که رسیدگی به شکایات در صلاحیت دیوان نیست با صدور قرار عدم صلاحیت و قطعیت آن پرونده را به مرجع صالح ارسال میدارد.
ماده22 ـ مواد رددادرسی در دیوان همان است که در آئین دادرسی مدنی مقرر است و حسب مورد پرونده جهت تعیین تکلیف به نظر رئیس کل دیوان می‌‌رسد.
ماده23 ـ شعبه دیوان می‌‌تواند در صورتی که مقتضی بداند هر یک از طرفین شکایت را برای رسیدگی و اخذ توضیح دعوت نماید و همچنین شعبه دیوان در صورت لزوم می‌‌تواند پرونده ها و سوابق و اسنادی را که در واحدهای دولتی و مؤسسات وابسته و شهرداریها است مطالبه کرده و ملاحظه و مطالعه نماید. واحدی که پرونده یا سند نزد اوست مکلف است در مدت مقرر پرونده یا سوابق یا سند مورد مطالبه را ارسال نماید، مگر اینکه ارسال یا ابراز پرونده یا سند منافی با مصالح سیاسی کشور یا انتظامات عمومی باشد که در این صورت باید پاسخ لازم یا توضیح کافی به شعبه دیوان بدهد و چنانچه شعبه دیوان با لحاظ توضیح مزبور ارسال و یا ابراز سند یا پرونده را لازم دانست اسناد یا پرونده مورد مطالبه را ارائه نماید والا کسی که مسئولیت عدم ارسال یا ابراز سند یا پرونده متوجه او است به حکم شعبه دیوان انفصال موقت از خدمات دولتی و نهادهای انقلابی تا یکسال محکوم می‌‌شود. همین مجازات مقرر است برای موردی که شعبه دیوان احتیاج به اخذ توضیح از نماینده واحدهای مذکور در بند الف ماده 11 قانون دیوان دارد و مسئول مربوط از تعیین نماینده خودداری کند یا نماینده تعیین شده از حضور در دیوان و اداء توضیحات مورد نیاز استنکاف نماید.
ماده24 ـ در مواردی که عزل یا استعفای وکیل یا فوت یا ممنوعیت او از وکالت به دیوان اعلام شود، رسیدگی دیوان به تأخیر نخواهد افتاد و اگر توضیحی لازم باشد موکل می‌‌تواند شخصاً برای اداء توضیح حاضر شود و یا وکیل دیگری معرفی نماید.
ماده25 ـ دیوان می‌‌تواند هرگونه تحقیقی را که برای رسیدگی به شکایت و صدور حکم ضروری است به عمل آورده و یا آن را از هر یک از مراجع قضائی یا واحدهای ذیربط تقاضا نماید و مراجع مزبور مکلف به انجام آن در مهلت مقرر می‌‌باشند
ماده26 ـ موضوع شکایت و خواسته باید منجز و بدون ابهام باشد و در صورت وجود ابهام شاکی مکلف است ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه دیوان با رعایت مسافت قانونی نسبت به رفع ابهام اقدام نماید والا دادخواست در قسمتی که مبهم است و یا منجز نیست از طرف دیوان رد می‌‌شود و سپس شاکی می‌‌تواند پس از رفع ابهام تجدید دادخواست نماید.
ماده27 ـ شکایت متعدد را که منشاء و مبنای آنها مختلف است نمی توان به موجب یک دادخواست اقامه کرد مگر آنکه دیوان بتواند به تمام آنها ضمن یک دادرسی رسیدگی نماید و همچنین اشخاص متعدد نمی توانند شکایت خود را که موضوع و منشاء و مبنای مختلف دارد به موجب یک دادخواست اقامه نمایند. در صورت عدم رعایت این ماده دادخواست از طرف دیوان رد می‌‌شود.
ماده28 ـ کلیه شکایات مطروحه در شعبه دیوان که موضوعاً واحد یا مرتبط باشد به دستور رئیس کل دیوان جهت رسیدگی به شعبه ای که از لحاظ تاریخ ارجاع مقدم است ارجاع می‌‌شود.
ماده29 ـ در صورتی که شاکی یا مشتکی عنه فوت یا محجور شود دادرسی تا تعیین و معرفی قائم مقام قانونی او متوقف می‌‌شود، مگر پرونده معد برای صدور رأی باشد.
ماده30 ـ شاکی می‌‌تواند دادخواست خود را در مرحله بدوی قبل از وصول پاسخ طرف شکایت یا انقضای مهلت آن مسترد دارد که در این صورت قرار ابطال دادخواست صادر می‌‌شود و شاکی می‌‌تواند یک مرتبه دیگر دادخواست خود را تجدید نماید.
ماده31 ـ شاکی می‌‌تواند قبل از اعلام پایان رسیدگی دیوان در مرحله بدوی و تجدید نظر از شکایت خود به کلی صرفنظر نماید که در این صورت قرار اسقاط شکایت صادر می‌‌شود و دیگر شکایت قابل تجدید نیست.
ماده32 ـ هرگاه رسیدگی دیوان منوط به ثبوت امری در مرجع صلاحیتدار دیگری است رسیدگی دیوان تا اعلام نتیجه قطعی رسیدگی از طرف مرجع مزبور متوقف و مراتب به طرفین ابلاغ می‌‌شود. ذینفع باید ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ اخطاریه دیوان به مرجع صلاحیتدار مراجعه و گواهی دفتر مرجع مزبوررا مبنی بر طرح موضوع به دیوان تسلیم نماید والا در مورد شاکی قرار ابطال دادخواست صادر و در مورد مشتکی عنه ادعای وی در آن قسمت بلا اثر تلقی خواهد شد.
ماده33 ـ در صورت حدوث اختلاف در صلاحیت دیوان عدالت اداری و محاکم دادگستری، حل اختلاف با دیوان عالی کشور است.
ماده34 ـ رئیس یا دادرس علی البدل شعبه بدوی دیوان باید پس از انجام رسیدگی و تکمیل تحقیقات و انجام مشاوره و ملاحظه نظر مشاور در مواردی که مشاور تعیین شده است، ختم دادرسی را اعلام و ظرف یک هفته به صدور حکم مبادرت نماید.
ماده35 ـ رأی دیوان در دفتر مخصوص ثبت و رونوشت آن ظرف سه روز به تعداد طرف شکایت به اضافه دو نسخه تهیه و ارسال می‌‌شود.
ماده36 ـ دادنامه باید حاوی نکات زیر باشد: الف: تاریخ و شماره دادنامه و شماره پرونده. ب: مرجع صادر کننده رأی. پ: نام و نام خانوادگی و محل اقامت طرفین شکایت و نماینده قانونی آنان. ت: خواسته. ث: نام رئیس یا علی البدل و مشاور در مواردی که مشاور تعیین شده باشد و تصریح به انجام مشاوره. ج: شرح شکایت و دفاع طرف و خلاصه اقدامات انجام شده. چ: رأی دیوان. ح: امضاء رئیس شعبه و مهر شعبه. تبصره ـ دادن رونوشت از اوراق پرونده منوط به اجازه رئیس شعبه می‌‌باشد.
ماده37 ـ مدیر دفتر شعبه مربوطه باید ظرف سه روز پس از آنکه دادنامه به امضاء رسید، نسبت به ابلاغ آن و تسلیم یک نسخه رونوشت گواهی شده آن به طرفین اقدام نماید. ابلاغ اوراق و احکام و تصمیمات دیوان بوسیله مأمورین ابلاغ و اجراء دادگستری با ضوابط آئین دادرسی مدنی می‌‌باشد.
ماده38 ـ هرگاه در مفاد رأی دیوان ابهام و اجمالی باشد یا در تحریر آنها اشتباه و سهو قلم پیش آمده باشد دیوان می‌‌تواند رأساً یا به درخواست ذینفع از رأی رفع اجمال و ابهام کرده یا آنرا تصحیح نماید. تصمیم دیوان در این مورد به طرفین ابلاغ می‌‌شود و اعطای رونوشت دادنامه بدون انضمام تصمیم اصلاحی دیوان ممنوع است.
ماده39 ـ آراء شعب بدوی دیوان به درخواست یکی از طرفین و یا قائم مقام یا وکیل و یا نماینده قانونی آنان قابل تجدید نظر می‌‌باشد. مهلت و مرجع تجدید نظر در پایان رأی قید می‌‌گردد.
ماده40 ـ مهلت درخواست تجدید نظر برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ رأی است. چنانچه دادخواست تجدید نظر خارج از مهلت قانونی داده شود، شعبه تجدید نظر قرار رد آن را صادر می‌‌کند.
ماده41 ـ دادخواست تجدید نظر باید به زبان فارسی و با خط خوانا روی اوراق چاپی مخصوص نوشته و معادل بیست هزار ریال تمبر قانونی به آن الصاق و ابطال شود و حاوی نکات ذیل باشد: الف: مشخصات طرفین شکایت و اقامتگاه آنان. ب: مشخصات رأی مورد تقاضای تجدید نظر و تاریخ ابلاغ آن. پ: ذکر کلیه اعتراضات نسبت به رأی شعبه بدوی. ت: تصویر تصویر یا رونوشت مصدق مدارک مورد اسناد و رأی مورد اعتراض.
ماده42 ـ دادخواست تجدید نظر به دبیر خانه دیوان داده می‌‌شود. دفاتر شعب بدوی و تجدید نظر نیز در صورت وصول دادخواست تجدید نظر آن را ثبت و باید به دبیر خانه ارسال دارند. دبیر خانه مکلف است ظرف دو روز از تاریخ ثبت به نظر رئیس کل دیوان برساند تا به یکی از شعب تجدید نظر ارجاع شود. ملاک احتساب در مهلت، تاریخ اولین ثبت در مراجع مزبور یا تحویل به پست (پست سفارشی) می‌‌باشد.
ماده43 ـ اگر مشخصات تجدید نظر خواه در دادخواست معین نشده باشد یا محل اقامت او معلوم نباشد دادخواست بلااثر می‌‌ماند و پس از انقضاء مدت تجدید نظر خواهی توسط مدیر دفتر رد خواهد شد مگر اینکه قبل از انقضاء مهلت مقرر دادخواست خود را تکمیل یا تجدید نماید.
ماده44 ـ هرگاه دادخواست تجدید نظر از جهت نکات و شرایط مقرر در این آئین نامه ناقص و یا فاقد سند مثبت دادخواست دهنده باشد مدیر دفتر شعبه تجدید نظر ظرف دو روز از تاریخ ثبت دادخواست موارد ناقص را کتباً به متقاضی تجدید نظر اطلاع می‌‌دهد تا ظرف 5 روز از تاریخ ابلاغ اخطار رفع نقص با رعایت مسافت بر طبق آئین دادرسی مدنی نسبت به رفع نقائص اقدام کند. در صورت عدم رفع نقص در مهلت قانونی دادخواست از طرف مدیر دفتر شعبه تجدید نظر رد خواهد شد.
ماده45 ـ در صورت تکمیل پرونده مدیر دفتر مکلف است پرونده تجدید نظر را به ضمیمه پرونده بدوی به نوبت به نظر شعبه برساند. چنانچه شعبه برای اتخاذ تصمیم انجام تحقیقات یا اتخاذ توضیحاتی از طرفین یا ملاحظه اسناد و مدارکی را لازم بداند طبق مقررات اقدام می‌‌کند.
ماده46 ـ شعبه تجدید نظر مرکب از یک رئیس و دو مستشار است که با حضور دو نفر رسمیت می‌‌یابد و رائی که به اتفاق صادر می‌‌شود قطعی است. در صورت عدم حصول اتفاق آراء مستشار دیگری به انتخاب رئیس کل دیوان در رسیدگی و صدور رأی شرکت می‌‌کند و رأی اکثریت قطعی است.
ماده47 ـ شعبه تجدید نظر پس از رسیدگی و تکمیل تحقیقات با اعلام ختم رسیدگی ظرف یک هفته رأی بدوی را در صورتی که مطابق قانون تشخیص دهد تائید والا با فسخ آن رأی مقتضی صادر می‌‌نماید.
ماده48 ـ رأی شعبه تجدید نظر ظرف یک هفته از تاریخ صدور باید پاکنویس شود و دادنامه باید حاوی نکات ذیل باشد: الف: شماره و تاریخ دادنامه و کلاسه تجدید نظر. ب: مشخصات شعبه تجدید نظر. پ: مشخصات کامل طرفین. ت: موضوع اعتراض. ث: گردش کار حاوی مفاد دادخواست بدوی و مدافعات طرف شکایت و خلاصه رأی بدوی و موارد اعتراض و پاسخ آن. ج: متن رأی تجدید نظر. دادنامه پس از امضاء صادر کننده رأی قطعی و مهر شعبه تجدید نظر به طرفین ابلاغ می‌‌شود.
ماده49 ـ واحدها و مراجع دولتی مذکور در ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری مکلفند احکام دیوان را در آن قسمت که مربوط به واحدهای مذکور است بلافاصله پس از ابلاغ دادنامه به مورد اجراء گذارند. در صورت استنکاف مرتکب با حکم رئیس کل دیوان به انفصال از خدمت دولتی و قانونی به مدت یک تا پنج سال محکوم می‌‌شوند.
ماده50 ـ در مورد تخلفات موضوع ماده 23 این آئین نامه شعبه دیوان پس از رسیدگی حکم مقتضی صادر می‌‌نماید. حکم شعبه دیوان در مورد انفصال پس از ابلاغ به واحد مربوط باید بلافاصله به مورد اجراء گذاشته شود.
ماده51 ـ این آئین نامه که در 51 ماده و 7 تبصره در اجرای ماده 23 قانون دیوان عدالت اداری توسط هیأت عمومی دیوان عدالت اداری تنظیم و پیشنهاد شده و به تصویب رئیس قوه قضائیه رسیده است جایگزین آئین دادرسی دیوان مصوب 1362 و اصلاحات و الحاقات مربوط به آن می‌‌شود و از تاریخ اجرای این آئین نامه مقررات مذکور ملغی است.
| ردیف | قوانین و مقررات مرتبط |
| 1 | رأی شماره 26 مورخ 1382/01/31 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (عدم ابطال بندهای الف و پ و ت ماده 7) |
| 2 | قرار مورخ 1388/01/23 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (در خصوص ابطال بخشی از بند الف ماده ۷) |
| 3 | قانون تشکیلات وآیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392/03/25 مجمع تشخیص مصلحت نظام (ماده 124) |
