مدیر
۱۴۰۲/۰۵/۳۱

رای شماره ۱۴‍۰۲۳۱۳۹‍۰‍۰‍۰۱۳۹۸۶۲۱ مورخ ۱۴‍۰۲/‍۰۵/۳۱ هیات عمومی دیوان عدالت اداری (موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره ۶۷۵‍۰۷۱-۱۴‍۰‍۰/۱۲/۲۲ رییس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور)

شماره دادنامه: 140231390001398621

تاریخ دادنامه: 1402/5/31

شماره پرونده: 0105039

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقایان محمدجعفر کندی، عبدالرضا محمدی زندیه، علیرضا همتی، سیدصمد سجادی، محمود حکمی زنجانی، روح اله حیدری، شرمین خرازی، اکبر عزیزی فر، جاوید فریدونی، رضا کافی پور و خانم ها محبوبه رستمی، افسانه دهناد، جمیله مهدی زاده، مریم فرخ نیا، مهری کوه کن طالبخان، فریبا شیرالی، شکوه السادات خالو، سارا امامقلی پور سفید دشتی، شهره رفتاری، فایزه فقیهی، میترا قریب، میترا ذوالفقاری و منصوره کریم زاده قمصری با وکالت آقای مسلم آقایی طوق

طرف شکایت: سازمان برنامه و بودجه کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره 675071-1400/12/22 رییس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور

گردش کار: آقای مسلم آقایی طوق به وکالت از شاکیان فوق الذکر و به موجب دادخواستی ابطال نامه های شماره 8252/م/18-1400/11/19 و 675071-1400/12/22 رییس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور و تبصره های 5 و 6 بند 11 تصویب نامه شماره 21487/ت59826هـ- 1401/2/15 هیات وزیران راخواستار شده و در مقام تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است:

" در نتیجه اعمال مصوبات مورد شکایت که مختلف بوده ولی کاملاً مرتبط می باشند، حدود 30 تا 40 درصد از حقوق دریافتی تعداد زیادی از اعضای هیات علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و از جمله موکلان اینجانب به یک باره کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که الزامات هر سه سند معترض عنه به جهات زیر مغایر با قوانین و مقررات است و موجبات تضییع حقوق موکلان اینجانب را فراهم آورده است.

خروج از صلاحیت:

1- طبق ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395، «دانشگاه ها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستان ها و پارک های علم و فناوری، بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی کشور، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی مصوب هیات امنا که حسب مورد به تایید وزیران علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستان ها به تایید رییس جمهور و در مورد دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی وابسته به نیروهای مسلح به تایید رییس ستاد کل نیروهای مسلح می رسد، عمل می کنند».

2- در همین چارچوب آیین نامه اداری و استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور به تصویب هیات های امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی وابسته به وزارت بهداشت رسیده است و این امر در راستای اعمال صلاحیت های قانونی هیات های امنا است که منبعث از احکام قانونی مندرج در بند 1 فوق و نیز ماده 7 قانون تشکیل هیات های امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی مصوب جلسات 181 و 183 مورخ 9 و 1367/12/23 شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد.

3- آیین نامه اداری و استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی (ویرایش نهایی اردیبهشت 1391)، به روشنی احکام لازم را درباره استخدام تمام وقت جغرافیایی بیان کرده است. ماده 3 آیین نامه در تعریف عضو هیات علمی تمام وقت جغرافیایی چنین بیان می دارد: «فردی است که به طور تمام وقت کامل و 54 ساعت در هفته طبق برنامه تنظیمی موسسه در اختیار موسسه بوده و حق انجام کار انتفاعی تخصصی خارج از موسسه را ندارد.» همچنین ماده 12 آیین نامه، استخدام در مرتبه استادیاری را به صورت تمام وقت جغرافیایی و استخدام در مرتبه مربی را به شکل تمام وقت مقرر کرده است. طبق ماده 49 همین آیین نامه، برای برقراری فوق العاده تمام وقت جغرافیایی قراردادی فیمابین موسسه و عضو هیات علمی منعقد می گردد. ماده 50 و تبصره آن نیز به بیان چگونگی برقراری فوق العاده جذب و تعیین ضریب آن برای اعضای هیات علمی تمام وقت جغرافیایی پرداخته و تعیین آن را در نهایت به تصویب هیات امنا موکول می کند.

4- هیات های امنای دانشگاه های مختلف وابسته به وزارت بهداشت، در راستای اعمال این صلاحیت های قانونی و به استناد نامه شماره 4996/209/د-1393/9/19 معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، افزایش میزان ضریب فوق العاده جذب و فوق العاده مخصوص اعضای هیات علمی تمام وقت جغرافیایی (تبصره ماده 50 آیین نامه اداری استخدامی به شرح فوق) از 1/2 به 1/6 از تاریخ 1393/10/1 به عنوان دستورکار مشترک هیات های امنا در نظر گرفته و تصویب کرده اند.

5- در مانحن فیه، هم سازمان برنامه و بودجه و هم هیات وزیران ضمن خروج آشکار از صلاحیت وارد حوزه تصمیم گیری هیات های امنا شده اند. سازمان برنامه و بودجه در الزام دانشگاه های علوم پزشکی به اصلاح (یا لغو) قرارداد فوق العاده محرومیت از مطب اعضای هیات علمی غیرپزشکی (اعم از حکم و خارج حکم کارگزینی) و همچنین اصلاح ضرایب فوق العاده تمام وقت جغرافیایی از اجزاء فوق العاده جذب و مخصوص اعضای هیات علمی غیر پزشکی از 1/6 به 1/3 خارج از صلاحیت خود رفتار کرده است. در حقیقت هر دو این موارد جزو صلاحیت های ذاتی هیات های امنای دانشگاه های مزبور است که قبلاً راجع به آنها تصمیم گیری شده است.

مغایرت با قوانین و مقررات:

دو نامه صدرالذکر سازمان برنامه و بودجه و نیز مصوبه هیات وزیران مغایر با ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395 و مجموعه مقررات اداری و استخدامی دانشگاه های علوم پزشکی هستند و نظام استخدامی آنها را دگرگون می کنند. علاوه بر این، این سه سند مغایر با ماده واحده قانون اصلاح ماده 2 قانون اجازه پرداخت حق محرومیت از مطب مصوب 1375/10/12 می باشند. همچنین مصوبات مورد شکایت مغایر با حقوق مکتسبه موکلان هستند. لذا تقاضای ترتب آثار ابطال از زمان تصویب مصوبات را دارم. "

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

نامه شماره 675071-1400/12/22

کلیه دانشگاه ها/دانشکده ها، موسسات آموزشی و پژوهشی وسازمان های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

باسلام و احترام

پیرو مکاتبات قبلی این سازمان موضوع اصلاح ضرایب فوق العاده های تمام وقت جغرافیایی اعضای هیات علمی غیر بالینی (غیر پزشکی) دانشگاه ها، دانشکده ها و موسسات پژوهشی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با توجه به تفاهمات صورت گرفته در قالب صورت جلسه منعقده در شورای معاونین وزارت بهداشت و درمان تصویر پیوست در خصوص رشته های مشمول و نحوه اصلاح ضرایب فوق العاده های مخصوص و جذب و همچنین فوق العاده محرومیت از مطب برای اعضای هیات علمی غیر بالینی (غیر پزشکی) وزارتخانه مذکور خواهشمند است با عنایت به این که تخصیص اسفندماه سال جاری بر همین اساس تنظیم و به خزانه داری کل کشور جهت پرداخت حقوق و مزایای کارکنان و اعضای هیات علمی دانشگاه و موسسات وابسته ارسال گردیده است دستور فرمایید با قید فوریت حداکثر تا تاریخ 1400/12/23 اقدامات لازم جهت اجرای موارد مندرج در صورت جلسه مذکور از جمله اصلاح احکام کارگزینی مشمولین به شرح جدول ذیل را انجام و نتیجه را به این سازمان گزارش نمایند.

رشته های مشترک وزارت بهداشت و درمان و وزارت علوم

الف- رشته های گروه های عمومی	گروه معارف- گروه ادبیات- گروه کامپیوتر- گروه زبان- گروه فیزیک- گروه شیمی- گروه ریاضی- گروه آمار
ب- رشته های علوم پایه مشترک با وزارت علوم	1) فیزیولوژی ورزشی
	2) ایمنی، بهداشت و محیط زیست
	3) بهداشت مواد غذایی
	4) بیوشیمی
	5) پلاسمای پزشکی
	6) خانواده و سلامت جنسی
	7) روانشناسی سلامت
	8) زیست فناوری میکروبی
	9) ژنتیک مولکولی
	10) شیمی گرایش شیمی دارویی
	11) مددکاری اجتماعی
	12) مهندس صنایع گرایش سیستم های سلامت
	13) میکروبیولوژی گرایش مختلف
	14) پدافند جنگ شیمیایی و میکروبی هسته ای
	15) حقوق پزشکی
	16) ژنتیک
	17) مهندسی پزشکی گرایش های مختلف
	18) آمار گرایش های مختلف
	19) مدیریت گرایش های مختلف
	20) اقتصادگرایش های مختلف

بدیهی است تخصیص اعتبارات هزینه‌ای ماه ‌جاری منوط به اصلاح احکام و ارایه فایل اصلاحی به خزانه‌داری کل کشور می باشد. مفاد این نامه جایگزین نامه شماره 8142/م/18 مورخ 1400/11/12 می گردد.- رییس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور "

علیرغم ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن به طرف شکایت تا زمان صدور رای در هیات عمومی پاسخی دریافت نشده است.

در خصوص ابطال نامه شماره 8252/م/18-1400/11/19رییس امور سلامت و رفاه امور اجتماعی سازمان برنامه و بودجه، معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و هیات های تخصصی به لحاظ سبق رسیدگی نسبت به نامه مذکور و صدور دادنامه شماره 1426 الی 1433 مورخ 1401/8/17 هیات عمومی، مستند به ماده 85 قانون دیوان عدالت اداری دادنامه شماره 140231390001206406-1402/5/14 مبنی بر قرار رد شکایت را صادر کرد. همچنین نظر به اینکه هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 140109970906010802-1401/10/13 تبصره های 5 و 6 بند 11 تصویب نامه شماره 21487/ت59826هـ-1401/2/15 هیات وزیران را مغایر قانون و قابل ابطال تشخیص نداده است، لذا نسبت به این قسمت از خواسته شاکی نیز به استناد ماده 85 قانون دیوان عدالت اداری، قرار رد شکایت به شماره 140231390001206406-1402/5/14 صادر گردید.

رسیدگی به تقاضای ابطال نامه شماره 675071-1400/12/22 رییس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور در دستورکار هیات عمومی قرار گرفت.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1402/5/31 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

اولاً در نامه مورد شکایت به صورتجلسه منعقده در شورای معاونین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استناد شده و این در حالی است که با توجه به توضیحات ارایه شده توسط نمایندگان وزارت فوق در هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری، صورتجلسه مزبور به تایید و امضای وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نرسیده و توسط وزارت مذکور نیز ابلاغ نگردیده است. ثانیاً به موجب آیین‌نامه اداری و استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور، هرگونه تغییر و اصلاح ضرایب فوق العاده مخصوص (موضوع تبصره ماده 48) و فوق العاده جذب (موضوع ماده 50) با تصویب هیات امناء امکان پذیر است و لذا اقدام سازمان برنامه و بودجه کشور در صدور نامه مورد اعتراض، مقدم بر تصویب هیات امناء با مقررات مذکور مغایرت دارد و با عنایت به مراتب فوق، نامه شماره 675071-1400/12/22 سازمان برنامه و بودجه کشور به لحاظ خروج مقام صادرکننده آن از حدود اختیارات خود مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ صدور ابطال می‌شود. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/2/10) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است /

حکمتعلی مظفری

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری

آدرس: تهران بزرگراه شهید ستاری بلوار شهید مخبری نبش خیابان ایران زمین