|
شماره دادنامه: 140231390000637661 تاریخ دادنامه: 16/3/1402 شماره پرونده: 0106744 مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری شاکی: آقای سعید احمدی طرف شکایت: دادگستری استان آذربایجان شرقی موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 8 مصوبه مورخ 20/9/1401 شورای حفاظت از اراضی ملّی و منابع طبیعی دادگستری استان آذربایجان شرقی (ابلاغی به موجب نامه شماره 3000/50399/9011 مورخ 26/9/1401) گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند 8 مصوبه مورخ 20/9/1401 شورای حفاظت از اراضی ملّی و منابع طبیعی دادگستری استان آذربایجان شرقی (ابلاغی به موجب نامه شماره 3000/50399/9011 مورخ 26/9/1401) را خواستار شده و در مقام تبیین خواسته اعلام کرده است: " شورای حفاظت از اراضی ملّی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی در تاریخ 20/9/1401 مصوبه ای تصویب نموده و طی نامه شماره 3000/50399/9011 مورخ 26/9/1401 ابلاغ نموده است که بند 8 آن مقرر داشته: «به منظور صیانت از مسایل زیست محیطی در ارتباط با بخش معادن سازمان صمت استان برای صدور یا تمدید مجوز فعالیت یا بهره برداری معادن از اداره کل حفاظت محیط زیست استعلام نماید.» شرایط مقرر در ماده 24 قانون معادن را نقض می نماید چرا که مطابق بند (چ) ماده یاد شده از قانون اخیرالذکر مقرر شده «استعلام وزارت صمت جهت صدور پروانه اکتشاف و صرفاً برای مناطقی با عنوان پارک ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و حفاظت شده از اداره حفاظت محیط زیست انجام گیرد» نه برای همه مناطق و همچنین مطابق همان ماده از قانون مزبور استعلام از دستگاه های اجرایی ذی ربط، توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و فقط یک بار برای صدور پروانه اکتشاف انجام می گیرد نه برای تمدید مجوزها یا برای صدور پروانه بهره برداری. مضافاً اینکه به استناد ماده 6 مصوبه هیات وزیران به شماره 51390ت/29379ه (ضوابط زیست محیطی فعالیت های معدنی) به منظور صیانت از محیط زیست «دارنده پروانه بهره برداری مکلف و متعهد به بازسازی و ترمیم محدوده اکتشاف یا بهره برداری در پایان عمر پروانه مربوط می باشد که مسیولیت نظارت بر این مصوبه نیز بر عهده اداره حفاظت محیط زیست می باشد. بنابراین با عنایت به اینکه بند 8 مصوبه مورد اعتراض ماده 24 قانون معادن را نقض نموده و همچنین مستنداً به ماده 1 دستورالعمل اجرایی شورای حفظ حقوق بیت المال در امور اراضی و منابع طبیعی کشور به شماره 100/108423/9000 مورخ 17/6/1399 خارج از حیطه اختیارات مرجع یاد شده صادر گردیده لذا رسیدگی و صدور رای مبنی بر ابطال بند مذکور، مورد استدعاست." متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر می باشد: " مصوبه مورخ 20/9/1401 شورای حفاظت از اراضی ملّی و منابع طبیعی دادگستری استان آذربایجان شرقی ……. 8- به منظور صیانت از مسایل زیست محیطی در ارتباط با بخش معادن، مقرر گردید سازمان صنعت و معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی برای ارایه و یا تمدید مجوز فعالیت و بهره برداری معادن در سطح استان، از اداره کل حفاظت محیط زیست استان نیز استعلام های لازم را به عمل آورد. بدیهی است در صورت عدم اقدام و عدم اجرای کامل مصوبه، بر اساس دستورالعمل نحوه مقابله با ترک وظایف قانونی مدیران و کارمندان اقدام مقتضی به عمل خواهد آمد. " در پاسخ به شکایت مذکور، معاون قضایی رییس کل دادگستری استان آذربایجان شرقی به موجب لایحه شماره 1/21466/9011-2/12/1401، نامه شماره 300/62013/9011 مورخ 30/11/1401 دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان آذربایجان شرقی و دبیر شورای حفاظت از اراضی ملی و منابع طبیعی دادگستری کل استان آذربایجان شرقی را ارسال کرده است که متن آن به قرار زیر می باشد: "نظر به اینکه در عملیات استخراج و برداشت هایی که از سوی معادن سطح استان صورت می گیرد، در بیشتر موارد به مسایل زیست محیطی بی اهمیت بوده و این امر موجبات تخریب محیط زیست آن منطقه گردیده و خسارت های عظیمی در عرصه های طبیعی برجا می گذارد و متاسفانه شرکت های یاد شده در این رابطه به تعهدات خود در خصوص احیا و ترمیم عرصه های تخریب شده عمل نمی نمایند. بر این اساس موضوع در راستای صیانت از حقوق بیت المال و عامه مردم در جلسه اصلی شورای حفاظت از اراضی ملی و منابع طبیعی دادگستری کل استان آذربایجان شرقی (مورخ 20/9/1401) و با حضور اعضای محترم اصلی شورا و همین طور مدیر محترم کل حفاظت محیط زیست و رییس محترم سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مطرح و اتخاذ تصمیم گردید." هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 16/3/1402 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است. رای هیات عمومی اولاً برمبنای ماده 24 قانون معادن اصلاحی مصوب سال 1390 جهت تسریع در امر اکتشاف و بهره‌برداری از معادن، دستگاه های اجرایی و متولیان قانونی مکلّفند حداکثر ظرف دو ماه نسبت به استعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت جهت صدور پروانه اکتشاف اعلام نظر نمایند. استعلام از دستگاه های اجرایی ذیربط، توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و فقط یک بار برای صدور پروانه اکتشاف انجام می‌‌گیرد. پروانه اکتشاف توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت حداکثر سه ماه پس از استعلام صادر میشود. اعلام نظر باید برای کل محدوده مورد تقاضا صورت گیرد و عدم اعلام نظر در مهلت مقرر به منزله موافقت دستگاه های مذکور تلقّی میشود. ثانیاً براساس ماده 11 قانون هوای پاک مصوب سال 1396 : «هرگونه احداث، توسعه، تغییر خط تولید و تغییر محل واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی مستلزم رعایت مقررات ابلاغی از سوی سازمان {حفاظت محیط زیست} می‌باشد. سازمان موظّف است حداکثر ظرف مدت یک ماه به استعلام های درخواست جواز تاسیس و بهره‌برداری پاسخ دهد و در صورت عدم موافقت آن سازمان، دلایل آن را به استعلام کننده به صورت کتبی ارایه کند. عدم پاسخ در مدت یادشده، به منزله تایید می‌باشد» و برمبنای ماده 12 این قانون نیز : «سازمان {حفاظت محیط زیست} مکلّف است که تمامی مراکز و واحدهای صنعتی، تولیدی، عملیات معدنی، خدماتی، عمومی و کارگاهی را که آلودگی آنها بیش از حد مجاز مصوب است، مشخص نموده و مراتب را با تعیین نوع، میزان آلودگی، وسعت منطقه تحت تاثیر و حساسیت منطقه به مالکان یا مسیولان یا مدیران عامل و یا بالاترین مقام تصمیم‌گیر واحد ابلاغ کند تا در مهلت معینی که توسط سازمان تعیین میشود، نسبت به رفع آلودگی یا تغییر تولید یا تغییر فرآیند تولید یا تعطیلی کار و فعالیت خود (براساس نوع آلودگی و ماهیت فرآیند کنترلی) اقدام نمایند.» ثالثاً ممنوعیت ها و محدودیت های صدور پروانه اکتشاف و بهره‌برداری از معادن در مناطق خاص و حفاظت شده در ضوابط زیست محیطی فعالیت های معدنی مصوب 3/2/1384 هیات وزیران تعیین شده و در این مصوبه حکمی مبنی بر اخذ مجدد استعلام های لازم جهت بهره‌برداری از معادن در زمان تمدید پروانه بهره‌برداری وجود ندارد و در هیچ یک از قوانین و مقررات مذکور نیز حکمی مبنی بر ضرورت اخذ مجدد استعلام های لازم جهت بهره‌برداری از معادن در زمان تمدید پروانه بهره‌برداری مشاهده نمی‌شود و نحوه صدور و تمدید پروانه بهره‌برداری از معادن در قانون معادن مصوب سال 1377 و اصلاحی مصوب سال 1390 تعیین شده است و لذا بند 8 مصوبه مورخ 20/9/1401 شورای حفاظت از اراضی ملّی و منابع طبیعی دادگستری استان آذربایجان شرقی (ابلاغی به موجب نامه شماره 3000/50399/9011 مورخ 26/9/1401) که متضمن لزوم اخذ مجدد استعلام های مذکور در زمان تمدید پروانه بهره‌برداری از معادن است، خارج از حدود اختیار و مغایر با قوانین مذکور بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال میشود./ حکمتعلی مظفری رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
آدرس: تهران بزرگراه شهید ستاری بلوار شهید مخبری نبش خیابان ایران زمین
