شماره دادنامه: 140231390000604317

تاریخ دادنامه: 9/3/1402

شماره پرونده: 0106377

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای علی اکبر کوهساری

طرف شکایت: سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 145/1641/22-7/5/1396 مشاور رییس و مدیرکل امور کارکنان و خدمات اداری سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور

     گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بخشنامه شماره 145/1641/22-7/5/1396 مشاور رییس و مدیرکل امور کارکنان و خدمات اداری سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

  " احتراماً شکایت اینجانب از موضوع نامه شماره 145/164/22-7/5/1396 سازمان زندانهای کل کشور در خصوص نحوه استفاده از مرخصی استعلاجی پرسنل شیفت کار که چنانچه پرسنل شیف کار گواهی پزشکی ارایه نمایند و به تایید پزشک معتمد نیز برسد، فقط همان روز شیفت می تواند مرخصی استعلاجی محاسبه شود و روزهای استراحت کاری بعد از آن حتی اگر توسط پزشک گواهی صادر شده باشد، اداره مزبور مرخصی استحقاقی صادر می نماید که این بخشنامه به صراحت با تبصره 2 ماده 84 قانون مدیریت خدمات کشوری مغایرت داشته و اجحاف در حق پرسنل شیفت کار می باشد. در صورتی که در خصوص هر نوع گواهی پزشکی برای پرسنل اداری به طور کامل مرخصی استعلاجی صادر می شود و این کاملاً تناقض در اجرای قانون می باشد. " 

 متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

  " مدیرکل محترم زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی استان سمنان (مدیران کل زندان های سراسر کشور)

       موضوع: مرخصی استعلاجی پرسنل شیفتی

     سلام علیکم

     احتراماً بازگشت به نامه شماره 20/1/1845/324-20/4/1396 به استحضار می رساند پرسنل شیفتی که برای شیفت کاری خود گواهی پزشکی ارایه می نمایند فقط برای همان روز می توانند مرخصی استعلاجی استفاده نمایند و روز استراحت کاری بعد از آن به صورت مرخصی استحقاقی محاسبه خواهد شد.- مشاور رییس و مدیرکل امور کارکنان و خدمات اداری سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور" 

 در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل توسعه منابع انسانی و پشتیبانی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور، به موجب لایحه شماره 24084-3/11/1401 توضیح داده است که:

  " به استحضار می رساند: مرخصی کارکنان به ساعات کار موظفی آنان تخصیص می یابد، بر همین اساس و با توجه به اینکه به استناد ماده 87 قانون مدیریت خدمات کشوری کارکنان موظف به 8 ساعت کار در روز می باشند، بنابراین به ازای هر 24 ساعت کاری نیاز به 3 روز مرخصی استعلاجی می باشد. کارمندان شیفتی 48×24 در این سازمان در طول یک ماه 10 روز در محل خدمت حاضر می باشند. حال از آنجایی که بر اساس ماده 84 قانون مدیریت خدمات کشوری کارمندان دستگاه های اجرایی سالی 30 روز حق استفاده از مرخصی استحقاقی با استفاده از حقوق و مزایای مربوطه را دارند لذا در صورتی که کارمندان موصوف از 30 روز مرخصی استحقاقی خود وفق مقررات استفاده نمایند و هر روز مرخصی آنان یک روز محاسبه گردد به تبع آن 90 روز در محل خدمت حضور نخواهند داشت. مستند به ماده 27 آیین نامه مرخصی ها، کارمندان در طول یک سال 4 ماه حق استفاده از مرخصی استعلاجی را دارند لذا با توجه به نوع شیفت کارمند موصوف (48×24) در صورت محاسبه مرخصی استعلاجی طبق خواسته خواهان با تقاضای 4 ماه مرخصی نامبرده در یک سال در محل کار حضور نخواهد داشت. مع الوصف با عنایت به موارد مطروحه و مغایرت خواسته ایشان برخلاف نص صریح قانون (سقف 4 ماه استفاده از مرخصی استعلاجی) رد دادخواست شاکی از آن مقام قضایی مورد استدعاست." 

  هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 9/3/1402 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

اولاً گواهی های مرخصی استعلاجی صادره از سوی پزشکان درخصوص نیاز کارمند به استراحت، بدون توجه به شیفت کاری اشخاص و با قید میزان ساعات استراحت تنظیم می‌گردد و مرخصی استعلاجی کارمند با شروع و پایان ساعت مندرج در گواهی پزشکی آغاز شده و پایان می‌پذیرد. ثانیاً برمبنای ماده 84 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386، کارمندان دستگاههای اجرایی سالی 30 روز حق استفاده از مرخصی کاری با استفاده از حقوق و مزایای مربوطه را دارند و همانگونه که در متن ماده مذکور نیز قید شده این حق جهت استفاده در ایام کاری بوده و نه ایام غیرکاری و تعطیل و لذا کارمند همانگونه که در ایام غیرکاری نیاز به استفاده از مرخصی استعلاجی ندارد، در ساعات استراحت خود نیز اساساً مکلّف به حضور در محل کار نبوده و نیاز به مرخصی استعلاجی نخواهد  داشت. بنا به مراتب فوق، بخشنامه شماره 145/16/22 مورخ 7/5/1396 سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور که محاسبه ایام استراحت کارمند را برخلاف حکم مندرج در ماده 84 قانون مدیریت خدمات کشوری به عنوان مرخصی استحقاقی مقرر کرده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./

                                                               مهدی دربین

                                                               هیات عمومی دیوان عدالت اداری

                                                             معاون قضایی دیوان عدالت اداری