بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905812764

تاریخ دادنامه: 9؍12؍1401

شماره پرونده: 0102023

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری 

شاکی: خانم شیوا رمضان زاده

طرف شکایت: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سمنان

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 15؍8 آگهی استخدام پیمانی سال 1391 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سمنان

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند 15؍8 آگهی استخدام پیمانی سال 1391 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سمنان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است  که:

"1- استخدام پیمانی اینجانب در دانشگاه علوم پزشکی سمنان در سال 1391 بوده که در آن زمان، دانشگاه های علوم پزشکی کشور مشمول تبصره ماده 6 قانون استخدام کشوری مصوب 1368 بوده اند (ماده 1 آیین نامه استخدام پیمانی موضوع تبصره ماده 6 قانون استخدام کشوری) و در آیین نامه مذکور هیچگونه شرطی مبنی بر اخذ تعهدنامه محضری جهت اقامت 10 ساله ذکر نشده و حق استعفاء مستخـدم، قـانونی شمرده شده است. (بر اساس ماده 6 آیین نامه استخدام پیمانی موضـوع تبصـره ماده 6 قـانون استخـدام کشوری، فسخ قرارداد استخدام پیمانی توسط هر یک از طرفین قرارداد با یک ماه اعلام قبلی امکان پذیر خواهد بود.)

2- طبق ماده 3 آیین نامه استخدام پیمانی مصوب 1368 مدت قرارداد پیمانی، یک سال است لیکن در مورد پست سازمانی تخصصی و نیز پست های موضوع ماده 7 قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی در صورت رضایت طرفین تا 10 سال قابل تمدید است.

3- بند 15؍8 آگهی استخدام پیمانی سال 1391 دانشگاه علوم پزشکی، توسط هیات امنای دانشگاه در آگهی استخدامی گنجانده شده است در حالیکه قانون احکام دایمی برنامه توسعه کشوری که ماده 1 آن بیان می دارد دانشگاه ها، مراکز و موسسات آموزشی و پژوهشی بدون رعایت قوانین و مقررات حاکم بر دستگاه های دولتی عمل می نمایند، مورخ 10؍11؍1395 مصوب گردیده و به موجب ماده 73 همین قانون دایره شمول آن پس از انقضای برنامه پنج ساله پنجم توسعه (1390 تا 1394) می باشد یعنی هیات امنای دانشگاه ها از سال 1394 متولی تصویب آیین نامه ها بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی گردیده اند و لذا تعیین شرط اخذ تعهد 10 ساله اقامت، خارج از حدود اختیارات هیات امنای دانشگاه علوم پزشکی سمنان در سال 1391 بوده و با اصل 169 قانون اساسی و ماده 4 قانون مدنی مغایر است.

4- اخذ برگ تعهد در آزمون استخدام پیمانی سال 1391 در دانشگاه علوم پزشکی سمنان از اینجانب برای مقطع پزشک عمومی بوده لیکن با موافقت ادامه تحصیل بر اساس نامه شماره 6672؍2؍93 مورخ 6؍2؍1393 معاون درمان، در مقطع تخصص و به تبع آن تغییر طبقه شغلی (پزشک عمومی به پزشک متخصص) از سوی دانشگاه بلاتصدی گردید.

5- در خصوص تنظیم تعهدنامه به عرض می رساند با توجه به شرایط حاکم در آن زمـان و نظر به اینکه اگر تعهـد نامه را امضـا نمی نمـودم موقعـیت کاری خود را از دست می دادم اینجانب با اکراه و از سرناچاری، ناگزیر به امضاء آن شدم در حالیکه اخذ چنین تعهدنامه ای مغـایر با مواد 202 و 203 قـانون مدنی می باشد و هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع مشابه طی دادنامه 1329-2؍7؍1398 اخذ تعهدنامه را به گونه ای که از سر اکراه و ناچاری باشد، مغایر قانون دانسته و آن را ابطال نموده است.

6- دانشگاه مذکور در بند اشاره شده مربوط به آگهی استخدام پیمانی، تعهد محضری اخذ ننموده و در عوض تعهد غیر محضری از اینجانب اخذ نموده است.

7- مطابق با ماده 6 آیین نامه استخدام پیمانی (مبتنی بر فسخ قرارداد توسط هر یک از طرفین در صورت اعلام از یک ماه قبل) اینجانب از یک ماه قبل از ترک کار، درخواست استعفای خود را به دلیل مشکلات عدیده خانوادگی طی نامه شماره 56046؍99؍9 مورخ 24؍3؍1399 عنوان معاون درمان دانشگاه تسلیم نمودم لیکن تاکنون هیچ پاسخی ارایه نگردیده است. فلذا پس از گذشت یک ماه وفق قانون از آن دانشگاه منفک گردیدم.

8- هیات عمومی دیوان عدالت اداری، بندهای مشابه متعددی که در آن موسسات در آگهی استخدامی به صورت فراقانونی گنجانده اند (اخذ تعهد محضری اقامت چندین ساله) را ابطال نموده است که در همین خصوص دو نمونه رای صادره توسط هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شرح زیر تقدیم می گردد:

الف- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال بند 12 قسمت (الف) آگهی استخدام پیمانی قوه قضاییه مبنی بر اخذ تعهد محضری اقامت 10 ساله.

ب- رای شماره 11028 هیات عمومی دیوان عدالت اداری موضوع ابطال بند 2 قسمت آگهی استخدام پیمانی استانداری زنجان سال 1394 مبنی بر اخذ تعهد محضری اقامت 7 ساله.

9- سازمان محل خدمت اینجانب هیچگونه هزینه ای بابت اسکان، گذراندن دوره های آموزشی، ماموریت آموزشی و … که به موجب آن طلب خسارت نمایند، متقبل نشده است کما اینکه موافقت با ادامه تحصیل بنده در مقطع تخصـصی بر اساس نامه شمـاره 6672؍2؍93 مورخ 2؍6؍1393 معـاونت درمـان دانشگاه از طریق اخذ مرخصی

بدون حقوق صورت گرفته است.

10- خسارت تعیین شده از سوی دانشگاه به مبلغ 644؍129؍728؍2 ریال، صرفاً بر اساس صورتجلسه تنظیمی دانشگاه بوده و به نحوه محاسبه آن که مبتنی بر مصوبات قانونی باشد هیچ گونه اشاره ای نشده است."

  متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

"آگهی استخدام پیمانی سال 1391 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سمنان

…….

بند 15/8 : از پذیرفته شدگان نهایی، تعهد محضری به مدت 10 سال جهت اشتغال در محل مورد تقاضا اخذ خواهد شد."

  در پاسخ به شکایت مذکور، معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه ریزی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سمنان به موجب لایحه شماره 16116؍2؍1401 مورخ 6؍9؍1401 توضیح داده است که:

"به موجب آرای صادره از هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری به شماره های 11359 و 10374 که اخـیراً صـادر گردیده است که در آن با صـراحت بیان داشته اخذ تعهد 10 ساله خدمت و تضمین لازمه از پذیرفته شدگان، خارج از حدود اختیارات مرجع وضع مصوبه و مغایر با قوانین و همچنین مغایر با شرع نبوده و قابل ابطال تشخیص داده نشده است. لذا با عنایت به مطالب مطروحه رد شکایت شاکی مورد استدعاست."

    هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 9؍12؍1401 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معـاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

اولاً مجوز استخدامی مربوط به این شکایت در سال 1390 و آگهی استخدامی مورد نظر شاکی در سال 1391 صادر شده و در آن به مفاد دستورالعمل نحوه برگزاری امتحان عمومی و تخصصی مصوب شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی استناد شده است و دستورالعمل مزبور به استناد ماده 44 قانون مدیریت خدمات کشوری به تصویب رسیده و بر همین اساس، استناد به آرای شماره 140009970906011359-8؍12؍1400 و شماره 140109970906010374-9؍6؍1401 هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری که به ترتیب متضمن عدم ابطال ماده 42 دستورالعمل اجرایی برگزاری آزمون استخدامی مصوب 1؍9؍1391 هیات امنای دانشگاه علوم پزشکی بیرجند و عدم ابطال جمله‌ای در دفترچه راهنمای ثبت نام آزمون استخدامی دانشگاه های مختلف علوم پزشکی در سال 1399 است، مبنای حقوقی ندارد. ثانیاً انتقال و ماموریت کارمندان لزوماً نیاز به موافقت دستگاه متبوع مستخدم دارد و در صورت عدم موافقت دستگاه متبوع، این امر تحقق نمی‌یابد و لذا شرط تعهد، شرطی زاید و مستلزم صرف هزینه غیرضروری از طرف متقاضی استخدام است. ثالثاً هیات عمومی دیوان عدالت اداری براساس آرای شماره 140009970905813058 مورخ 23؍11؍1400 و شماره 118 و 119 و 120 مورخ 20؍1؍1401 حکم به ابطال آگهی استخدامی کارکنان اداری قوه قضاییه در سال 1396 و آگهی استخـدامی دستگاه های اجرایی در سال 1397 که متضمن شرطی مشابه با شرط مقرر در این پرونده بودند، صادر کرده است. بنا به مراتب فوق، بند 15؍8 آگهی استخـدام پیمانی سال 1391 دانشگاه علوم پزشکی سمنان کـه براسـاس آن مقرر شده است که پذیرفته‌شدگان ملزم به تعهد محضری به مدت 10 سال جهت خدمت در محل های مشخص‌شده می‌باشند، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./

مهدی دربین

هیات عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری