بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905812684

تاریخ دادنامه: 18؍11؍1401

شماره پرونده: 0003952

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای علی ناظریان جزی و علیرضا طغیانی خوراسگانی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه شماره 3039؍00؍28-13؍9؍1400 شورای اسلامی شهر اصفهان

     گردش کار: شاکیان به موجب دادخواست واحدی ابطال بندهای موضوع (ب) و (ج) مصوبه شماره 3303؍93؍28-11؍8؍1393 و مصوبه شماره 3039؍00؍28-13؍9؍1400 شورای اسلامی شهر اصفهان را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده اند:

  " در دو مصوبه معترض عنه، اعطاء تخفیف یا معافیت از پرداخت عوارض به شهرداری به صورت غیرقانونی تصویب شده است و به لحاظ مغایرت با مواد قانونی مذکور ذیل خارج از حدود اختیارات قانونی طرف شکایت می باشد. لذا بر اساس بند 1 ماده 12 و ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری تقاضای ابطال دو مصوبه مورد اعتراض را از تاریخ تصویب درخواست می نماییم:

 الف- دو مصوبه مورد اعتراض مذکور با تبصره 3 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 17؍2؍1387 که طی آن قوانین و مقررات مربوط به اعطاء تخفیف یا معافیت از پرداخت عوارض یا وجوه به شهرداری ها و دهیاری ها ملغی گردیده است مغـایرت دارد. در تبصره 3 مـاده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 17؍2؍1387 ملغی شدن قوانین و مقررات مربوط به معافیت یا اعطاء تخفیف پرداخت وجوه به شهرداری ها علاوه بر عوارض مورد تاکید قرار گرفته است.

 ب- دو مصوبه مورد اعتراض مذکور با بند 9 اصل 3 قانون اساسی که رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، در تمام زمینه های مادی و معنوی را از وظایف حاکمیت شمرده است، مغایرت دارد.

 ج- در آرای متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه های شماره 1262-20؍11؍1394، 627-4؍7؍1397 و 26-15؍1؍1396 اعطاء تخفیف و یا معافیت از پرداخت عوارض یا مواردی از این قبیل مغایر قانون   و خارج از حدود اختیارات دانسته شده و ابطال گردیده است. از طرفی در دادنامه شماره 816-25؍6؍1399 و بند (ب) دادنامه شماره 2144-20؍7؍1400 با در نظر گرفتن حقوق افراد تضییع شده در اثر اجرای این گونه مصوبات، مصوبات ناظر بر اعطاء تخفیف و یا معافیت از پرداخت عوارض یا مواردی از این قبیل را از تاریخ تصویب ابطال نموده است. "

 متن مصوبه مورد شکایت به شرح زیر است:

  " مصوبه شماره 3039؍00؍28-13؍9؍1400:

 شهردار محترم اصفهان

موضوع: مصوبه شورای اسلامی

 لایحه شماره 8692؍00؍س-1؍8؍1400 معطوف به بند (ب) از مصوبه شماره 3303؍93؍28-11؍8؍1392 در خصوص اعطای تخفیف تا میزان 50% عوارض ناشی از حذف درختان در مسیر اماکن و محدوده احداث ساختمان‎ها با تایید هیات مدیره سازمان پارک ها و فضای سبز، در راستای حفظ حداکثری درختان و کاهش خسارت های جبران‎ناپذیر به فضای سبز شهر اصفهان و نیز ایجاد هم افزایی کلیه مناطق و مدیریت ‎ها و سازمان‎ های زیر مجموعه شهرداری اصفهان و یا خارج از آن حاکی از پیشنهاد تعلق تخفیف مذکور در خصوص جابجایی درختان در مسیر پروژه های عمرانی با تایید هیات مدیره سازمان پارک ها و فضای سبز در جلسات کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری منتهی به جلسه علنی مورخ 7؍9؍1400 مورد بررسی قرار گرفت و اعمال ضریب 50% به عوارض ناشی از جابجایی درختان در مسیر پروژه های عمرانی و … با تایید هیات مدیریه سازمان مذکور به تصویب رسید. مراتب بر اساس مفاد بند 16 از ماده 80 قانون تشکیلات شوراهای اسلامی و مندرجات آیین نامه اجرایی نحوه وضع و وصول عوارض … جهت صدور دستور انجام اقدامات قانونی بعدی اعلام می گردد.- رییس شورای اسلامی شهر اصفهان"

 در پاسخ به شکایت  مذکور، رییس شورای اسلامی شهر اصفهان به موجب لایحه شماره 1504؍01؍28-7؍4؍1401 اعلام کرده است:

  " اولاً: برابر مقررات آیین نامه اجرایی اصلاح لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز، از جمله تبصره 1 ماده 5 آن، مودی عوارض مذکور کلیه دستگاه های ارایه دهنده خدمات شهری از قبیل آب، فاضلاب، گاز، برق، مخابرات و غیره می باشد.

 ثانیاً: با استناد به وحدت ملاک حاصل از قوانین و مقررات متعدد از جمله ماده 2 قانون مالیات های مستقیم که الف: وزارتخانه ها و موسسات دولتی، ب: دستگاه های عمومی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین می شود. ج: شهرداری ها را از شمول مقررات قانون فوق الذکر و به تبع پرداخت مالیات موضوع این قانون خارج نموده است.

 ثالثاً: ماده 67 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور که بیان می دارد: «در راستای اصلاح نظام اداری کشور همه تکالیف و مجوزهای قانونی دریافت وجه برای ارایه خدمات و پاسخ استعلامات دستگاه های اجرایی با یکدیگر لغو می شود» و نیز لایحه معافیت دستگاه های دولتی از پرداخت هزینه دادرسی.

رابعاً: نظر به جایگاه امر خدمات رسانی دستگاه های اجرایی در راستای انجام پروژه های عمرانی و مباحث مربوط به حقوق عمومی و نیز اینکه انجام پروژه های عمرانی در جهت عمران، آبادانی و احیاء امری غیرقابل اجتناب بوده و منافع آن متوجه تمامی شهروندان می باشد، لذا اقدام شورای اسلامی شهر در اعمال ضریب 50% مبلغ تعیینی عوارض برای قطع درختان در مسیر پروژه های عمرانی متناسب با سیاست های عمومی کشور و قوانین و مقررات بوده و مغایرتی با آنها ندارد. کما اینکه مصوبه فوق الذکر همان گونه که از متن آن به خوبی برمی آید و برخلاف ادعای مطروحه از سوی شکات به هیچ عنوان شمول تخفیف عوارض نبوده بلکه به صورت وضع عوارض در خصوص جابجایی درختان واقع در مسیر پروژه های عمرانی است که ضریب آن به صورت 50% عوارض مصوبه قبلی تعیین گردیده است.

 خامساً: همچنین با توجه به اینکه موضوع مصوبات مورد اعتراض در خصوص تخفیف عوارض حذف و جابجایی درختان مربوط به زمان احداث ساختمان توسط مالکین و یا اجرای طرح های عمرانی توسط دستگاه های اجرایی می باشد و حذف یا جابجایی  درختان در این گونه موارد (برخلاف موارد تخریب و یا آسیب عمدی که مشمول جرایم و مجازات های قانونی می گردد) غیر قابل اجتناب بوده همچنین از سوی دیگر نمی توان به سبب حفظ درختان مالکین را از اعمال حقوق مالکانه و یا دستگاه های اجرایی را از اجرای پروژه های عمرانی منع نمود و اشخاص یاد شده جهت اجرای حقوق قانونی خود به نوعی ناچار از حذف و یا جابجایی درختان می باشند و در مورد تصادفات نیز با توجه به اینکه وقوع حوادث نوعاً به صورت غیرعمدی است لذا مصوبات شورای اسلامی شهر اصفهان علاوه بر مطابقت با قوانین و مقررات با در نظر گرفتن واقعیت موجود و اصول حقوقی تنظیم گردیده است، لذا مشخص نیست که شکات چه هدفی را از ابطال مصوبات مذکور دنبال می نمایند که بدین ترتیب شکایت مطروحه از این جهت نیز دارای اشکال بوده و پذیرفته نیست. "

  پرونده در اجـرای مـاده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی سال 1392 به هیات تخصصی شورای اسلامی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و این هیات به موجب دادنامه شماره 140109970906010835-19؍10؍1401 بندهای (ب) و (ج) مصوبه شماره 3303؍93؍28-11؍8؍1393 مصوب شورای اسلامی شهر اصفهان را قابل ابطال تشخیص نداد و رای به رد شکایت صادر کرد. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.

 رسیدگی به تقاضای ابطال ابطال شماره 3039؍00؍28-13؍9؍1400 شورای اسلامی شهر اصفهان در دستورکار هیات عمومی قرار گرفت.

  هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 18؍11؍1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

با توجه به اینکه در قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها و آیین‌نامه «قانون اصلاح قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها مصوب سال 1359 شورای انقلاب» مصوب 13؍5؍1388 مجمع تشخیص مصلحت نظام برای جابه‌جایی درختان مجوزی برای اخذ عوارض پیش بینی نشده است، بنابراین مصوبه شماره 3039؍00؍28 مورخ 13؍9؍1400 شورای اسلامی شهر اصفهان که متضمن اخذ عوارض مذکور است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود./

حکمتعلی مظفری

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری