بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905812682

تاریخ دادنامه: 18؍11؍1401

شماره پرونده: 0004350

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای شاهین حدادی پور اصفهانی

موضوع شکایت و خواسته: 1- ابطال قسمت اخیر بند (ج) دستور سوم صورتجلسه نشست فوق العاده (همزمان) هیات امنای دانشگـاه صنعتی اصفهـان مورخ 19؍2؍1400 با عنوان «اصلاح تبصـره 2ماده 52 آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی در خصوص اعمال مدرک تحصیلی بالاتر» 2- الزام به اعمال مدرک تحصیلی

     گردش کار: شاکی به موجب دادخـواستی ابطـال قسمت اخیر بند (ج) دستور سوم صورتجلسه نشست فوق العاده (همزمان) هیات امنای دانشگاه صنعتی اصفهان مورخ 19؍2؍1400 با عنوان «اصلاح تبصره 2ماده 52 آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی در خصوص اعمال مدرک تحصیلی بالاتر» و الزام به اعمال مدرک تحصیلی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:

  " طرف شکایت در دستور مورد شکایت، کارمندانی که برای دو نوبت اقدام به اخذ مدرک بالاتر می نمایند و سوابق کاری آنها بیش از 24 سال می باشد قابل اعمال و اجرا نیست و پذیرفته نمی شود. مشخص نیست عدد 24 از کجا آورده شده است و چرا ملاک را 24 سال سابقه قرار داده اند. دادنامه های صادره شماره 626 الی 632-14؍5؍1399 هیات عمومی دیوان عدالت اداری به صراحت اشاره به دستگاه های اجرایی به طور عام نموده و به عبارت دیگر این رای عام الشمول بوده و شامل تمام دستگاه های اجرایی می باشد و در دادنامه های مارالذکر اشاره ای به مدت و سابقه نشده است. آیین نامه مورد نظر بر روی سایت دانشگاه قرار نگرفته است و فاقد امضاء و غیر ممهور به مهر دبیرخانه دایمی هیات امنای دانشگاه های مستقر در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. لذا تقاضای ابطال مصوبه مذکور به دلیل مغایرت با بندهای 3 و 9 اصل سوم قانون اساسی و الزام دانشگاه به اعمال مدرک تحصیلی در احکام حقوقی را دارم. " 

 متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

  " صورتجلسه نشست فوق العاده (هم زمان) هیات امنای منطقه 2 پژوهشی مورخ 19؍2؍1400

   دستور3: اصلاح تبصره 2 ماده 52 آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی در خصوص اعمال مدرک تحصیلی بالاتر

   مصوبه: به استناد ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور، بخشنامه شماره 4344؍15-13؍3؍1400 مرکز هیات های امنا و هیات های ممیزه مطرح و پس از بررسی به منظور رفع ابهامات و شفاف شدن و یکسان سازی مفاد تبصره یاد شده با اصلاح تبصره 2 ماده 52 آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی به شرح ذیل برای اجرا از تاریخ ابلاغ موافقت به عمل آمد و مقرر گردید از تاریخ اجرا کلیه مصوبات مغایر با آن لغو شود.

تبصره 2- مدرک تحصیلی مقطع بالاتر (کارشناسی و کارشناسی ارشد) عضو که در حین خدمت و بدون استفاده از ماموریت آموزشی و هزینه موسسه اخذ شده است. صرفاً با رعایت «حداقل و حداکثر مدرک تحصیلی مورد نیاز برای تصدی مشاغل پست های سازمانی توسط اعضای قراردادی و یا انتصاب اعضای پیمانی و رسمی به پست های سازمانی موسسه مصوب هیات امنا و مشروط به رعایت شرایط ذیل با پیشنهاد مسیول واحد سازمانی محل خدمت و موافقت هیات اجرایی ازتاریخی که هیات اجرایی موسسه تعیین می کند به منظور استفاده از مزایای آن قابل احتساب است. بدیهی است از تاریخ اجرا کلیه مصوبات مغایر با این تبصره ملغی می شود. 

………

 ج- در زمان اعمال مدرک تحصیلی بالاتر برای بار اول عضو دارای 6 سال سابقه خدمت قابل قبول برای بازنشستگی در موسسه در همان شغل؍پست سازمانی و برای بار دوم با رعایت شرایط مقرر در بند (الف) این تبصره حداقل 12 سال سابقه خدمت قابل قبول برای بازنشستگی در موسسه در همان شغل؍پست سازمانی باشد. در هر صورت سقف سابقه خدمت قابل قبول وی برای بازنشستگی در موسسه و سایر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری و دستگاه های اجرایی دولتی در زمان اعمال مدرک تحصیلی حداکثر 24 سال می باشد." 

 در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست دانشگاه صنعتی اصفهان به موجب لایحه شماره 663؍1401؍100-28؍1؍1401 به طور خلاصه توضیح داده است که:

  " 1- دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی تابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای آیین نامه خاص استخدامی برای اعضای هیات علمی و غیر هیات علمی می باشند و به موجب قوانین موضوعه ذکر شده در بند (الف) صدرالذکر خاصه ماده 1 قانون احکـام دایمی برنامه های توسعه کشور، از شمـول قـانون مدیریت خدمات کشـوری مستثنی می باشند. لذا تسری دادنامه 626 الی 632 در خصوص بخشنامه سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور که صرفاً و صراحتاً برای دستگاه های مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری صادر شده است به دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی اصولاً غیر مرتبط و بلاوجه می باشد. مضافاً آنکه در رابطه با همین بخشنامه هیات عمومی طی دادنامه دیگری به شماره 369 الی 372 مورخ 27؍4؍1396 بند 1 بخشنامه شماره 170061-24؍12؍1393 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور را مطابق قانون دانسته و قابل ابطال تشخیص نداده است.

 2- به استناد تبصره 2 مـاده 52 آیین نامه استخدامی اعضـای غیر هیات علمی (مصوبه دسـتور چهـارم نشست فوق العاده «همـزمان» مـورخ 19؍2؍1400 هیات امنای دانشگـاه صنعتی اصفهـان) اعمـال مدرک تحصـیلی بالاتر (کارشناسی و کارشناسی ارشد) عضو که در حین خدمت و بدون استفاده از ماموریت آموزشی اخد شده است صرفاً با رعایت حداقـل و حداکثر مـدرک تحصیلی مورد نیاز برای تصدی مشـاغل پست های سـازمانی دانشگـاه مصوب

هیات امنا و مشروط به رعایت شرایط ذیل تبصره و بنا به پیشنهاد مسیول واحد سازمانی محل خدمت و موافقت هیات اجرایی منابع انسانی میسر دانسته شده است. همچنین در شرایط مقرر به مورد نیاز بودن رشته و مقطع تحصیلی بالاتر در پست سازمانی با عنوان شغل مورد تصدی عضو لزوم اخذ موافقت کتبی مسیول واحد سازمانی محل خدمت و هیات اجرایی دانشگاه قبل از شروع به تحصیل و سقف سابقه خدمت قابل قبول در زمان اعمال مدرک تحصیلی حداکثر 24 سال تصریح و تاکید گردیده است.

 علیهذا با عنایت به موارد معنونه و دلایل مستدل مطروحه از آنجا که مصوبه مورخ 19؍2؍1400 هیات امنا دانشگاه صنعتی اصفهان با عنوان اصلاح تبصره 2 ماده 52 آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی، در راستای وظایف و اختیارات قانونی مصرح اصدار یافته است رد شکایت شاکی در خصوص ابطال مصوبه و الزام به اعمال مدرک تحصیلی از آن مرجع عالی مورد استدعاست." 

  هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 18؍11؍1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

الف. اولاً برمبنای بند (ب) ماده 20 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 که مفاد آن در ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشـور مصـوب سال 1395 نیز تکـرار و تنفیذ شده است : «دانشگاه ها، مراکز و موسسات آمـوزش عالی و پژوهشی و فرهنگستان هایی که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذیربط می‌باشند، بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی و اداری – استخدامی – تشکیلاتی مصوب هیات امناء که حسب مورد به تایید وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستان ها به تایید رییس‌جمهور می‌رسد، عمل می‌نمایند…» و نحوه اعمال مدرک تحصیلی توسط دانشگاه متبوع و متعاقباً استفاده از مزایای آن از سوی ذینفع از مصادیق امور استخدامی و در حوزه اختیارات هیات امنای هر دانشگاه است و از این حیث ایرادی بر مقرره مورد شکایت مترتب نیست. ثانیاً با توجه به اصل لزوم معقول بودن تصمیمات مقام اداری، معیار بررسی و راستی آزمایی تصمیمات به منظور پیشگیری از سوء استفاده از اختیار، وجود حداقل معقولیت در آن تصمیم بوده و در ما‌نحن‌فیه نیز تعیین سقف 24 سال سابقه قابل قبول در زمان اعمال مدرک تحصیلی به این جهت که دستگاه بتواند از مزایای اخذ مدرک توسط کارمند خود استفاده نماید، نوعاً معقول به شمار می‌آید. بنا به مراتب فوق، قسمت اخیر بند (ج) دستور سوم صورتجلسه نشست فوق‌العاده (همزمان) مورخ 19؍2؍1400 هیات امنای دانشگاه صنعتی اصفهان با عنوان «اصلاح تبصره 2 ماده 52 آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی درخصوص اعمال مدرک تحصیلی بالاتر» مبنی بر پیش‌بینی و تعیین سقف 24 سال سابقه قابل قبول در زمان اعمال مدرک تحصیلی در حدود اختیار مرجع وضع آن بوده و مغایرتی با قوانین ندارد و ابطال نشد. 

ب. براساس ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، رسیدگی به شکایات و تظلّمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین‌نامه‌ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری ها و موسسات عمومی غیردولتی در مواردی که مقررات مذکور به علّت مغایرت با شرع یا قانون و یا عدم صلاحیت مرجع مربوط یا تجاوز یا سوءاستفاده از اختیارات یا تخلّف در اجرای قوانین و مقررات یا خودداری از انجام وظایفی که موجب تضییع حقوق اشخاص می‌شود و همچنین صدور آرای وحدت رویه در موارد تعارض آرای شعب و صدور آرای ایجاد رویه در موارد تشابه آرای شعب از صلاحیت ها و وظایف هیات عمومی دیوان عدالت اداری است. نظر به اینکه رسیدگی به خواسته الزام به اعمال مدرک تحصیلی از مصادیق صلاحیت ها و وظایف هیات عمومی دیوان عدالت اداری محسوب نمی‌شود، لذا رسیدگی به شکایت مطروحه به خواسته فوق قابل طرح در هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیست و پرونده جهت رسیدگی به شعبه دیوان عدالت اداری ارجاع می‌شود./

حکمتعلی مظفری

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری