بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905812657

تاریخ دادنامه: 4؍11؍1401

شماره پرونده: 0004149

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: خانم الهام مقربان

موضوع شکایت و خواسته: ابطال ردیف (ب) بند 1؍16 از ماده 1 آیین نامه اصلاحی نحوه تشکیل و فعالیت مرکز داوری اتاق تعاون ایران مصوب 24؍9؍1400 مجمع نمایندگان اتان تعاون ایران

     گردش کار: 1- شاکی به موجب دادخواستی ابطال ردیف (ب) بند 1؍16 از ماده 1 آیین نامه اصلاحی نحوه تشکیل و فعالیت مرکز داوری اتاق تعاون ایران مصوب 24؍9؍1400 مجمع نمایندگان اتان تعاون ایران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:

  " درج شرط داوری در اساسنامه یک شخص حقوقی، فقط برای سهامداران همان شخص حقوقی الزام آور است و نمی‌توان اشخاص ثالث را هم به ارجاع اختلاف خود با آن شرکت به داوری مکلّف کرد، مگر آن که این اشخاص ثالث نیز به داوری تراضی نمایند و مقرره مورد اعتراض که متضمن ایجاد تکلیف مزبور و جلوگیری از مراجعه افراد به محاکم صالح قضایی است، با اصل سی و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ماده 57 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران و  دادنامه‌های شماره 140009970905811258-22؍4؍1400 و شماره 140009970905812192-27؍7؍1400 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مغایرت دارد. "

  2- متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

  " آیین‌نامه اصلاحی نحوه تشکیل و فعالیت مرکز داوری اتاق تعاون ایران مصوب 24؍9؍1400 مجمع نمایندگان اتاق تعاون ایران 

………….

ردیف (ب) بند 1؍16 ماده 1: رسیدگی و حل اختلاف بین هر شخصی حقیقی و حقوقی غیرتعاونی که با شرکت تعاونی و یا اتحادیه اختلاف دارند از طریق مرکز داوری اتاق تعاون انجام می‌شود و طرفین اختلاف باید به مرکز داوری اتاق تعاون مراجعه نمایند. "

 3- در پاسخ به شکایت مذکور، رییس و عضو هیات رییسه اتاق تعاون ایران به موجب لایحه شماره 4147؍01؍10- 14؍4؍1401 توضیح داده اند که:

  " 1- اتاق تعاون ایران به موجب حکم قانون در ماده 57 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1370 و اصلاحیه های بعدی با عضویت تشکل های تعاونی (اتحادیه ها و اتاق های تعاون) و به صورت غیردولتی تشکیل گردیده و در ماده 5 اساسنامه اتاق تعاون نیز غیرانتفاعی بودن و دارای شخصیت حقوقی، اداری و مالی مستقل تصریح شده است   وغیر دولتی بودن اتاق سابقاً توسط دیوان (شعبات مختلف) احراز گردیده است.

 2- به موجب تبصره 6 ذیل ماده 57 قانون مارالذکر، نحوه تشکیل و فعالیت مرکز داوری اتاق تعاون بر اساس آیین نامه ای است که به تصویب مجمع نمایندگان اتاق تعاون ایران می رسد.

 بنابراین همان طور که ملاحظه می فرمایید، هم اتاق تعاون فی نفسه تشکل غیردولتی می باشد و هم مجمع نمایندگان به عنوان مرجع تصویب کننده آیین نامه مورد شکایت، غیردولتی می باشد و لذا از آنجا که مرجع تصویب آیین نامه مورد شکایت غیردولتی است و اتاق تعاون نیز از مصادیق و شمول ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری خارج می باشد، بر این اساس خـواسته شاکی قانوناً قابل رسیدگی در آن مـرجع نخواهد بود لـذا بدین وسیله تقاضای صدور قرار عدم صلاحیت مورد استدعا است. "

4- رسیدگی به خواسته به هیات عمومی دیوان عدالت اداری ارجاع می شود و با توجه به حدود صلاحیت و اختیارات هیات عمومی مصرح در ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری پرونده برای تشخیص صلاحیت هیات عمومی دیوان عدالت اداری در رسیدگی، در دستورکار جلسه هیات عمومی دیوان عدالت اداری قرار گرفت.

  هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 4؍11؍1401 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

براساس بند 1 ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 رسیدگی به شکایات، تظلّمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین‌نامه‌ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداریها و موسسات عمومی غیردولتی در مواردی که مقررات مذکور به علّت مغایرت با شرع یا قانون و یا عدم صلاحیت مرجع مربوط یا تجاوز و یا سوء استفاده از اختیارات یا تخلّف در اجرای قوانین و مقررات یا خـودداری از انجـام وظایف مـوجب تضییع حقوق اشخاص می‌شود، از جملـه صلاحیتها و وظایف هیات عمومی دیوان عدالت اداری است. نظر به اینکه برمبنای بند (ب) ماده 1 قانون دایمی نمودن قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد (اصـلاحی مصوب 6؍11؍1399)، اتاق های تعاون از مصـادیق مـوسسات خصوصی حرفه‌ای عهده‌دار خدمات عمومی هستند و مقرره مورد شکایت نیز توسط مجمع نمایندگان اتاق تعاون ایران به تصویب رسیده، لذا ردیف (ب) بند 1؍16 ماده 1 آیین‌نامه اصلاحی نحوه تشکیل و فعالیت مرکز داوری اتاق تعاون ایران مصوب 24؍9؍1400 مجمع نمایندگان اتاق تعاون ایران از مصادیق مقررات موضوع بند 1 ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 محسوب نمی‌شود و رسیدگی به آن در هیات عمومی دیوان عدالت اداری قابل طرح نیست./ 

حکمتعلی مظفری

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری