بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 140109970905810147

تاریخ دادنامه: 23؍1؍1401

شماره پرونده: 0002585

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای مجتبی آتشین عدل

موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمت دوم از ماده 13 تیپ دستورالعمل کمک های نقدی مستمر کارکنان بازنشسته، ازکارافتاده و مستمری بگیر مصوب 21؍11؍ 1395 رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران 

     گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال قسمت دوم از ماده 13 تیپ دستورالعمل کمک های نقدی مستمر کارکنان بازنشسته، ازکارافتاده و مستمری بگیر مصوب 21؍11؍ 1395 رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:

  " طرف شکایت در قسمت 2 ماده 13 تیپ دستورالعمل کمک های نقدی مستمر کارکنان بازنشسته، ازکارافتاده و مستمری بگیر مصوب مرداد 1395 هرگونه اقامه دعوا بر علیه کارفرما جهت دریافت مطالبات حقوقی نزد هیات های اداره کـار را مـانع بهره مندی کارکنان بازنشسته و از کارافتاده از مزایای (خـواربار- کمک هزینـه تحصیلی- کمک هزینه البسه و پوشاک) مقرر در این دستورالعمل دانسته است. در حالی که قانونگذار در ماده 8 قانون کار اشعار می دارد: «شروط مذکور در قرارداد کار با تغییرات بعدی آن در صورتی نافذ خواهد بود که برای کارگر مزایایی کمتر از امتیازات مقرر در این قانون منظور ننماید.» نتیجه آن که هیچ مقرره و توافقی نمی تواند مفاد آمرانه قانون کار را محدود نماید. همچنین وضع این گونه مقررات از وظایف اختصاصی مقنن بوده و نیاز به قانون یا اذن قانونگذار دارد. لازم به عنوان است رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره 11-5؍2؍1390 در مورد مشابه صادر گردیده است. " 

  متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:

  " کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران 

      عنوان آیین نامه: استخدامی

      عنوان دستورالعمل: کمک های نقدی مستمر کارکنان بازنشسته، ازکارافتاده و مستمری بگیر 

  ماده 13- کارکنانی که بر اساس احکام مراجع قضایی و یا در اجرای آرای انضباطی به بازنشستگی محکوم می‎گردند، نمی توانند از هیچ یک از مزایای مقرر در این دستورالعمل استفاده نمایند. همچنین آن دسته از کارکنان بازنشسته یا ازکارافتاه که علیه شرکت در مراجع قانونی مانند هیات های تشخیص وحل اختلاف ادارات کار و امور اجتماعی و نظایر آن اقامه دعوا نموده باشند، اعطای کمک های نقدی و کلیه مزایای مقرر در این دستورالعمل در مورد آنها به حالت تعلیق درمی آید.- رییس هیات مدیره و مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران " 

  در پاسخ به شکایت مذکور، نایب رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به موجب لایحه شماره 2595؍19000- 20؍9؍1400 به طور خلاصه توضیح داده است که:

  " 1- مطابـق بند 1 از مـاده 12 قـانون تشکیلات و آییـن دادرسی دیـوان عـدالت اداری، هیات عمومی صلاحیت رسیدگی به شکایت از آیین نامه ها و سایر نظامات و مقررات دولتی شهرداری و موسسات عمومی غیردولتی را دارد. حال آن که به دلیل ماهیت غیردولتی این شرکت که به موجب رای شماره 970-20؍8؍1399 هیات مزبور نیز تایید گردیده، رسیدگی به درخواست مطروحه از سوی خواهان فاقد وجاهت قانونی می باشد

 2- با حفظ حقوق ناشی از بند 1 فوق الذکر، وفق تبصره 3 ماده 36 قانون کار که اشعار می دارد: «مزایای رفاهی و انگیزه ای و … جزء مزد ثابت  ومزد مبنا محسوب نمی شود» و با امعان نظر به رای شماره 234-17؍3؍1388 و آراء شماره 1743 و 1744 هیات عمومی که  در مقام تصمیم گیری نسبت به تعارض ایجاد شده در خصوص آراء صادره در ارتباط با مزایای رفاهی و انگیزشی، صراحتاً اعلام می دارد که مبالغ رفاهی و انگیزشی جز مزد ثابت و مبنا محسوب نمی گردد و پرداخت اضافی کارفرمایان از باب احساس و تشویق در مدت طولانی، جزء مزد محسوب نمی شود، نبایستی قایل به ایجاد حق مکتسبه از باب احسان صورت گرفته جهت پرسنل بازنشسته این شرکت بود و لذا قطع این مزایا از جمله بیمه تکمیلی بازنشستگان که صراحتاً در زمره وظایف قانونی این شرکت نمی باشد به هیچ عنوان نمی تواند به عنوان تخلف صورت گرفته از ناحیه این شرکت قلمداد کرد.

3- وفق ماده 37 اساسنامه شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران مصوب 25؍2؍1387 تصویب آیین نامه ها و دستورالعمل های سازمانی جزء اختیارات هیات مدیره شرکت بوده و آیین نامه مورد اعتراض نیز حسب اختیارات قانونی و با لحاظ کلیه موارد قانونی و حقوقی تدوین گردیده است."

    هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 23؍1؍1401 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

براساس بند 1 ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 رسیدگی به شکایات، تظلّمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین‌نامه‌ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداریها و موسسات عمومی غیردولتی در مواردی که مقررات مذکور به علّت مغایرت با شرع یا قانون و یا عدم صلاحیت مرجع مربوط یا تجاوز و یا سوء استفاده از اختیارات یا تخلّف در اجرای قوانین و مقررات یا خـودداری از انجـام وظایف مـوجب تضییع حقوق اشخاص می‌شود، از جملـه صلاحیتها و وظایف هیات عمومی دیوان عدالت اداری است. نظر به اینکه به موجب تصویب‌نامه شماره 61972؍ت22461هـ-19؍11؍1378 نمایندگان ویژه رییس جمهور، 51 درصد از سهام و سایر حقوق دولت در شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی واگذار شده است، بنابراین شرکت مذکور در شمار دستگاههای اجرایی موضوع بند 1 ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 قرار ندارد و رسیدگی به خواسته ابطال  قسمت 2 از ماده 13 تیپ دستورالعمل کمکهای نقدی مستمر کارکنان بازنشسته، از کارافتاده و مستمری بگیر مصوب 21؍11؍1395 رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در هیات عمومی دیوان عدالت اداری قابل طرح نیست./

مهدی دربین

هیات عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری

Powered by Froala Editor