بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 140009970905812980
تاریخ دادنامه: 16؍11؍1400
شماره پرونده: 0002007
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمدعلی خالدی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 10 مصوبه مورخ 25؍12؍1397 هیات رییسه دانشگاه بیرجند (ابلاغی به نامه شماره 29637؍د؍1397- 28؍12؍1397)
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند 10 مصوبه مورخ 25؍12؍1397 هیات رییسه دانشگاه بیرجند (ابلاغی به نامه شماره 29637؍د؍1397- 28؍12؍1397) را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
" به استحضار می رساند ماده 84 قانون مدیریت خدمات کشوری و همچنین ماده 56 آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی دانشگاه های استان خراسان جنوبی از سی روز حق مرخصی کاری برای کارکنان دستگاه های اجرایی سخن گفته و در آیین نامه مزبور نیز به طور خاص برای کارکنان دانشگاه های استان خراسان جنوبی چنین حقی ذکر شده است و در ادامه نیز قابلیت ذخیره نیمی از این میزان مرخصی را تجویز نموده است که تعداد استفاده از کلمه «مرخصی استحقاقی» و نیز جواز ذخیره نیمی از این میزان مرخصی، بیانگر اختیار کارمندان در تعیین زمان و مقدار روزهای مرخصی استحقاقی خود می باشد ضمن اینکه در ماده 56 آیین نامه مزبور هیچ نـوع الزام و اجباری از حیث مکلف و مـوظف نمودن کارمنـدان به درخـواست یا استفاده اجـباری از مرخصی استحقاقی مشهود نمی باشد. با همه وضوح این مـوارد ملاحظه می گردد هیات رییسه دانشگاه بـه معاونت اداری و مالی برخلاف بند 7 ماده 1 آیین نامه استخدامی اعضای غیرهیات علمی دانشگاه های استان خراسان جنوبی که هیات رییسه را دومین «رکن اجرایی» موسسه تعریف کرده، خارج از حیطه و اختیارت خود برخلاف قانون و آیین نامه اقدام به قانونگذاری نموده که این اقدام خارج از حیطه اختیارات آن می باشد و زمینه سوء استفاده امور اداری دانشگاه را فراهم نموده است به صورتی که در اجرای این مصوبه امور اداری دانشگاه طی نامه شماره 258؍د؍1398- 20؍1؍1398 مدیران واحدها را الزام به استفاده کارکنان از تمام مرخصی خود در طی سال و به خصوص ایامی مشخص از سال از قبیل تابستان نموده است به این صورت که با 5 و حداکثر 10 روز مرخصی تشویقی به کارمندان آنها را مجبور به استفاده از مرخصی استحقاقی برای یک ماه تعطیلات تابستان می نمایند."
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
بند 10 مصوبه مورخ 25؍12؍1397 هیات رییسه دانشگاه بیرجند (ابلاغی به نامه شماره 29637؍د؍1397- 28؍12؍1397):
" …..
10- ذخیره مرخصی از سال 1398 به بعد فقط در مورد اعضای هیات رییسه دانشگاه اعمال خواهد گردید. "
علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به دانشگاه بیرجند تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیات عمومی، پاسخی از آن مرجع واصل نشده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 16؍11؍1400 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
اولاً: براساس ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب 10؍11؍1395، دانشگاهها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی، بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین‌نامه‌های مصوب هیات امنا عمل می‌کنند و در نتیجه مصوبات هیاتهای امنای دانشگاهها برای نهادها و هیاتهای هر دانشگاه لازم الاتباع است. ثانیاً: مطابق ماده 55 آییننامه استخدامی اعضای غیرهیات علمی دانشگاه بیرجند (مصوب 18؍6؍1397 هیات امنای دانشگاهها و موسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی) : «عضو به ازای یک ماه خدمت از 5؍2 روز کاری (30 روز کاری در سال) مرخصی استحقاقی با استفاده از حقوق رتبه و پایه، فوق العاده ها و مزایای مندرج در حکم یا قرارداد حسب مورد برخوردار می شود که باید مطابق با برنامه زمانی اعلام شده و موافقت موسسه از آن استفاده کند» و به موجب ماده 56 آییننامه مذکور : «در صورت درخواست عضو برای استفاده از مرخصی استحقاقی سالانه و موافقت نکردن رییس موسسه یا مقام مجاز از طرف وی، صرفاً تا 15 روز از مرخصی استفاده نشده عضو رسمی و پیمانی ذخیره یا بازخرید می شود و درخصوص عضو قراردادی صرفاً تا 15 روز از مرخصی استفاده نشده بازخرید می شود» و در نتیجه برمبنای موازین حقوقی مزبور، نیمی از مرخصی استحقاقی کلّیه اعضای غیرهیات علمی قابل ذخیره است. ثالثاً: براساس رای شماره 351-4؍3؍1400 هیات عمومی دیوان عدالت اداری، بند 4 صورتجلسه شماره 1- 95 مورخ 15؍1؍1395 هیات رییسه دانشگاه مراغه به این علّت ابطال شده است که بدون توجه به شروط مقرر در آییننامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی دانشگاه مراغه (درخـواست عضو برای استفاده از مـرخصی استحقاقی سالانه و موافقت نکردن رییس موسسه یا مقام مجاز) و با کاهش سقف مقرر در آن ماده که امکان ذخیره سازی و بازخرید مرخصی ها تا 15 روز تعیین شده، امکان ذخیره مرخصی برای برخی از افراد دارای مسیولیتهای اجرایی بدون تحقّق شروط مذکور و در سقفی کمتر از سقف مقرر، پیش‌بینی شده است و براساس رای شماره 2319- 11؍8؍1400 هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز اعلام شده است که : «نامه شماره 8198؍98؍د- 13؍4؍1398 مدیر امور اداری و پشتیبانی دانشگاه اراک در رابطه با ابلاغ مصوبه هیات رییسه این دانشگاه درخصوص بازه زمانی استفاده از مرخصی استحقاقی اعضای هیات علمی از تاریخ 15؍4؍1398 تا 15؍6؍1398 به دلیل آنکه منجر به تضییق بازه زمانی استفاده از مرخصی استحقاقی به شرح مقرر در ماده 81 آیین نامه استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی شده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است.» بنا به مراتب فوق، بند 10 مصوبه مورخ 25؍12؍1397 هیات رییسه دانشگاه بیرجند (ابلاغی به شماره 29637؍د؍1397-28؍12؍1397)، از آن جهت که براساس آن کلّیه اعضایی که عضو هیات رییسه دانشگاه نیستند، از حق ذخیره مرخصی محروم شده‌اند، خارج از حدود اختیار و مغایر با قانون است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./
حکمتعلی مظفری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
