سم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 140009970905812462
تاریخ دادنامه: 2؍9؍1400
شماره پرونده: 9901519
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای سینا فرهمند پور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال اطلاعیه تسهیل در شرایط ثبت نام نیروهای پیمانکاری شاغل در فعالیت های مستمر و غیر پروژه ای وزارت نفت
گردش کار: شاکی به موجب دادخواست و لایحه تکمیلی ابطال اطلاعیه تسهیل در شرایط ثبت نام نیروهای پیمانکاری شاغل در فعالیت های مستمر و غیر پروژه ای وزارت نفت را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
" بنده فارغ التحصیل مقطع کارشناسی دوره روزانه دانشگاه دولتی بوده و هنگام انتشار آگهی های آزمون های استخدامی دستگاه های دولتی و خصوصی، گاها با شرط حداقل معدل 14 روبرو می شوم و بدین علت حتی قادر به ثبت نام اولیه آزمون استخدامی هم نیستم. سوال اینجاست بنابر چه آزمون یکسانی در سراسر کشور، حداقل معدل، ملاک محرومیت از شرکت در آزمون اولیه علمی در نظر گرفته می شود؟ توضیح اینکه برخلاف آزمون های سرنوشت سازی مثل کنکور یا امتحانات نهایی مقطع متوسطه و دانشگاه های سراسر کشور (اعم از دولتی یا آزاد یا…)، عمدتاً منبع درسی و آزمون واحدی برای سنجش معدل دانشجویان وجود ندارد، پس سنجش امری است خلاف عدالت. در این مورد متاسفانه بدون لحاظ معیارهای متقن، گاهاً شاهد مستثنی شدن برخی از دانشگاه ها به صرف آوازه آن دانشگاه، توسط وزارت علوم هستیم. در اینجا اهمال و ضعف وزارت علوم در عدم سنجش فارغ التحصیلان به وسیله آزمونی واحد و نیز لحاظ نمودن معدل به عنوان شرط شرکت در آزمون اولیه استخدامی توسط دستگاه های اجرایی، زمینه تضییع حقوق برخی مثل بنده را فراهم آورده است. ضمنا شرط معدل را خلاف اصل عدالت، اصل بیست و هشتم و بند 2 اصل 44 قانون اساسی می دانم. "
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
" اطلاعیه تسهیل در شرایط ثبت نام نیروهای پیمانکاری شاغل در فعالیت های مستمر و غیرپروژه ای وزارت نفت:
پیرو اطلاعیه های قبلی درخصوص شرایط ثبت نام متقاضیان در سامانه اطلاعاتی فارغ التحصیلان دانشگاهی به آگاهی می‌رساند، حسب تصمیمات متخذه، تمامی کارکنان پیمانکاریِ شاغل در فعالیت های مستمر و غیر پروژه ای با حداقل 5 سال سابقه کاری در زیرمجموعه صنعت نفت (بر اساس اطلاعات سامانه ساپنا) که رشته و گرایش های تحصیلی آنان جزو نیازهای سازمانی اعلام شده در سامانه باشد درصورت دارا بودن شرایط عمومی و اختصاصی می‌توانند با استفاده از تسهیلات سنی و معدل تعیین شده به شرح ذیل نسبت به ثبت نام در سامانه اطلاعاتی فارغ التحصیلان دانشگاهی اقدام نمایند:
1- دارندگان مدرک تحصیلی کارشناسی با حداقل معدل 14 و حداکثر 40 سال سن.
2- دارندگان مدرک کارشناسی ارشد با حداقل معدل 15 و حداکثر 43 سال سن."
در پاسخ به شکایت مذکور، معاون امور حقوقی و مجلس وزارت نفت به موجب لایحه شماره 87054-9؍3؍1400 توضیح داده است که:
" حسب استعلام صورت گرفته از معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی، مطابق با بندهای 3 و 4 سیاست های کلی نظام اداری ابلاغـی از سوی مقـام معظم رهبری، موضوعات بهبود معیارها و روزآمدی روش های گزینش منابع انسانی و … دانشگرایی و شایسته سالاری در جذب نیروی انسانی توانمند، متعهد و شایسته و پرهیز از تنگ نظری ها و نگرشهای سلیقه ای و غیر حرفه ای و همچنین بر دانش گرایی و شایسته سالاری در نصب و ارتقای افراد مورد تاکید قرار گرفته است. بر اساس ماده 43 قانون مدیریت خدمات کشوری، دستگاه های اجرایی در صورتی که در قوانین و مقررات قبلی مورد عمل خود شرایطی علاوه بر شرایط ماده 42 قانون یاد شده (شرایط عمومی) را جهت جذب و تعیین صلاحیت استخدامی افراد داشته باشند می توانند آن را ملاک عمل قرار دهند. در مفاد آگهی های استخدامی متمرکز، مورد تایید سازمان اداری و استخدامی کشور بر اساس بند 2 تذکر قسمت شرایط عمومی آگهی استخدامی مذکور دستگاه های اجرایی علاوه بر شرایط عمومی قید شده در آگهی (ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری) می توانند شرایط اختصاصی خود را اعمال نمایند که در اجرای این بند دستگاه های اجرایی مشمول آزمون متمرکز برای مثال شرط حداقل معدل 14 برای مقطع کارشناسی، 15 برای کارشناسی ارشد و 16 برای دکتری را اعمال نموده اند. لذا موضوع تعیین حداقل معدل بر اساس اختیار قانون مدیریت خدمات کشوری می باشد.
علاوه بر مراتب فوق در خصوص مدارک پیوست توسط شاکی که مرتبط با سامانه اطلاعاتی فارغ التحصیلان نفت بوده و جذب نیرو در این سامانه به صورت قراردادی و یک ساله می باشد، ابراز می دارد، بر اساس تبصره ذیل ماده 32 قانون مدیریت خدمات کشوری و بند (ب) ماده 28 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، دستگاه های اجرایی می توانند افرادی را در قالب قرارداد کار معین یا ساعتی با تایید سازمان اداری و استخدامی کشور تا ده درصد (10%) پست های سازمانی مصوب بدون تعهد استخدامی در سقف اعتبارات مصوب حداکثر برای یک سال به کار گیرند که در همین راستا مستند به مفاد بند (ج) ماده 11 آیین نامه نظام های اداری و استخدامی کارکنان صنعت نفت در موارد نیاز به نیروی انسانی، شرکت به جذب نیروی قـراردادی به صورت معین برای سمت؍ وظایف خـاص بدون تعهد استخدام دایم بر اساس ضوابط و مقررات خـود پس از اخذ مجوز از وزیر نفت می تواند اقدام نماید تکلیف قانونی مذکور در خصوص شرایط عمومی و اختصاصی جذب نیروی قراردادی، موضوع را مطرح ننموده لذا در جذب نیروی قراردادی یک ساله و ملهم از مواد بندهای 2 و 3 فوق الذکر، تعیین شرایط عمومی و اختصاصی از جمله شرط سن، معدل و … می تواند توسط دستگاه اجرایی ذی ربط تعیین گردد. با عنایت به توضیحات پیش گفته، در این راستا دادنامه های شماره 1265- 2؍5؍1397 و 1912-1911 مورخ 23؍12؍1393 دیوان عدالت اداری مبنی بر تایید موضوع مذکور می باشد. "
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 2؍9؍1400 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
اولاً: براساس بند (و) ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری که قانون عام حاکم بر امور استخدامی دستگاههای اجرایی و از جمله واحدهای غیرعملیاتی وزارت نفت است، دارا بودن مدرک تحصیلی دانشگاهی و یا مدارک همتراز از شرایط عمومی استخدام در دستگاههای اجرایی است و بر مبنای بند مذکور برخورداری از حداقل مشخصی از معدل، شرط استخدام در دستگاههای اجرایی نیست و هیات عمومی دیوان عدالت اداری هم بر اساس آرای شماره 64- 21؍1؍1400 و 735- 22؍3؍1400 تعیین شرط معدل در آزمونهای استخدامی را به دلیل آن که موجب محرومیت بخشی از دارندگان مدارک تحصیلی دانشگاهی می‌شود، خلاف قانون تشخیص داده و ابطال کرده است. ثانیاً: بر اساس ماده 10 قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب 19؍2؍1391 : «نظامهای اداری و استخدامی و پرداخت حقوق و مزایای آن دسته از کارکنان شرکتهای تابعه وزارت نفت که در واحدهای عملیاتی و تخصصی شاغل می‌باشند با رویکرد تقویت رقابت پذیری و سرعت بخشیدن به بهره‌برداری از میـادین مشترک و حفظ نیروی انسانی متخصص تابع آیین‌نامه خـاصی است که بدون الزام به رعایت قانون مدیریت خدمات کشوری با رعایت سایر قوانین و مقررات مربوطه و با پیشنهاد وزارت نفت و تایید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور تهیه می‌شود و حداکثر ظرف شش ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون به تصویب رییس‌جمهور می‌رسد» و در همین راستا آیین‌نامه نظامهای اداری و استخدامی کارکنان صنعت نفت تهیه شده و بـه تصویب رییس‌جمهور رسیده است و شورای اداری و استخدامی صنعت نفت نیز بر مبنای مجوز مقرر در مواد 39 و 40 آیین نامه فوق، در تیر ماه 1395 به تصویب مجموعه مقررات اداری و استخدامی کارمندان صنعت نفت اقدام کرده و بر اساس جزء 3 بند 4-01-2 از فصل دوم مجموعه مقررات مزبور حداقل معدل داوطلبان استخدام در مقطع کاردانی و کارشناسی را 13 و در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری 15 تعیین کرده است. بنا به مراتب فوق قسمت اول اطلاعیه تسهیل در شرایط ثبت نام نیروهای پیمانکاری شاغل در فعالیتهای مستمر و غیرپروژه‌ای وزارت نفت که متضمن تعیین حداقل معدل 14 برای دارندگان مدرک تحصیلی کارشناسی است، در خصوص واحدهای غیر عملیاتی به دلیل عدم تصریح به شرط معدل در بند (و) ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری برای این واحدها و در رابطه با واحدهای عملیاتی به دلیل مغایرت میزان معدل مزبور با حداقل معدل 13 تعیین شده در جزء 3 بند 4-01-2 فصل دوم مجموعه مقررات اداری و استخدامی کارمندان صنعت نفت خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و اطلاق قسمت دوم اطلاعیه مزبور نیز که متضمن تعیین حداقل معدل 15 برای دارندگان مدرک کارشناسی ارشد و دکتری است، در حدی که لزوم برخورداری از حداقل معدل مزبور را به واحدهای غیرعملیاتی وزارت نفت هم تسری داده، خارج از حدود اختیار و مغایر با قانون است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود./
حکمتعلی مظفری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
