بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 2142
تاریخ دادنامه: 1400/07/20
شماره پرونده: 9902184
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای جلال جلالی سندی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 2 از نامه شماره 145310/2- 21/8/1397 مدیر حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه گیلان
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند 2 از نامه شماره 145310/2- 21/8/1397 مدیر حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه گیلان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«اینجانب جلال جلالی سندی به عنوان استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان می باشم. در سال 1398 بر اساس بند (چ) ماده 1 آیین نامه پایه تشویقی به اعضای هیات علمی دانشگاه گیلان مورخ 16/12/1395 از نشست دوره چهارم هیات امناء دانشگاه گیلان شرط لازم برای اخذ پایه تشویقی را در سال مذکور (1398) داشتم. اما متاسفانه هیات رییسه دانشگاه بدون اخذ مجوز و مصوبه از هیات امنای دانشگاه گیلان در تاریخ 21/8/1398 تبصره ای به بند (چ) از ماده 1 آیین نامه مصوب هیات امنای دانشگاه گیلان مورخ 16/12/1395 اضافه کرده و اجرایی نمود. لذا اینجانب از حق مسلم دریافت پایه تشویقی آن سال محروم شدم. تقاضای مجدد اینجانب به مراجع دانشگاهی و وزارتی منجر به احقاق حق اینجانب نشد. در آیین نامه مصوب هیات امنای دانشگاه گیلان و در ماده 1 و بند (چ) ذکر شده است که چاپ مقاله در مجلات علمی که یک پنج EF رشته – گرایش را دارا هستند بدون قید سال چاپ مقاله و فقط یک بار در طول سنوات خدمتی از یک پایه تشویقی برخوردار می شوند. در این بند قید سال چاپ مقاله وجود ندارد. لذا مقاله اینجانب که در سال 1396 از شرایط مذکور برخوردار بوده است به دلیل یک تبصره بدون مجوز از هیات امنای دانشگاه اقدام به تصویب و اجرای قید سال چاپ مقاله در سال منتهی به تقاضای هیات شرایط مذکور برخوردار بوده است به دلیل یک تبصره بدون مجوز از هیات امنای دانشگاه اقدام به تصویب و اجرای قید سال چاپ مقاله در سال منتهی به تقاضای هیات علمی نمودند. یعنی بر اساس تبصره مذکور برای سال 1398 فقط مقالاتی که در سال 1397 به چاپ رسیده اند مشمول این آیین نامه شده و بنده که مقاله ام مربوط به سال 1396 بوده از این حق محروم شده است.
لذا بر اساس ماده 12 حدود صلاحیت و رسیدگی هیات عمومی دیوان عدالت اداری و بند 1 از این ماده که اعلام می دارد که رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین نامه ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداریها و موسسات عمومی غیردولتی که مقررات مذکور به علت مغایرت با شرع یا قانون و یا عدم صلاحیت مرجع مربوط یا تجاوز یا سوء استفاده از اختیارات یا تخلف در اجرای قوانین و مقررات یا خودداری از انجام وظایفی که موجب تضییع حقوق اشخاص می شود خواهان ابطال بند 2 از نامه شماره 145310/2- 21/8/1397 صادره از حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه گیلان به دلیل مغایرت با اجرای شیوه نامه اعطای پایه تشویقی اعضای هیات علمی دانشگاه گیلان مصوب هیات امنا و به تبع آن الزام به اعطای پایه تشویقی برای سال 1398 را برای اینجانب خواهانم.»
در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لایحه ای که به شماره 99-2184-5 مورخ 29/9/1399 ثبت دبیرخانه هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری شده است توضیح داده است که:
«احتراماً بازگشت به نامه اخطاریه مورخ 18/9/1399 در خصوص درخواست اینجانب جلال جلالی سندی عضو هیات علمی دانشگاه گیلان با کلاسه پرونده 9902184 و شماره پرونده 9909980905801582 موارد زیر را برای رفع ابهام ایفاد می گردد:
مورد نقص اول: اعلام نمایید مصوبه مورد شکایت مغایر با کدام قانون است و با ذکر نام قانون و ماده قانونی مربوطه (قانون برنامه پنجساله پنجم جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 مجلس شورای اسلامی و بند (ب) از ماده 20)
مقرر کرده است دانشگاه ها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستانهایی که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذی ربط هستند، بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی مصوب هیات امنا عمل کنند و در تبصره 1 بند مذکور، هرگونه اصلاح ساختار و مقررات مالی- اداری- معاملاتی، استخدامی و تشکیلاتی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی و همچنین فرهنگستانهای تخصصی مشمول این بند قانونی شده است.
بر اساس ماده 53 ( بندهای 1-9) آیین نامه استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاه ها وموسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری مورخ 27/12/1390 و به شماره 273298/15 به استناد مفاد 10 قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت مصوب 18/5/1383 مجلس شورای اسلامی و در اجرای مفاد بند (ب) ماده 20 قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب 15/10/1389 مجلس شورای اسلامی، به منظور ساماندهی ضوابط و مقررات استخدامی و با هدف ایجاد زمینه های لازم برای ارتقای بهره مندی از ظرفیتهای ایجاد شده و تسهیل در حصول اهداف مندرج در برنامه یاد شده.
لذا بر اساس مفاد قانونی فـوق هیات امنای دانشگاه گیلان که مـافوق هیات رییسه دانشگاه گیلان است آیین نامه پایه تشویقی (مضوع مصوبه نهم) از صورتجلسه ششمین نشست عادی از دوره چهارم هیات امنای دانشگاه گیلان مورخ 16/12/1395 تصویب و جهت اجرا ابلاغ نمود. اما هیات رییسه خارج از اختیارات خود که باید تبصره مورد بحث را قبل از اجرا به دبیرخانه دایمی هیات امنای دانشگاه پیشنهاد و پس از تایید در جلسه بعدی هیات امنا به تصویب می رساند مفاد مصوبه خود را اجرایی نمود.
نقص دوم اعلام شده از طرف دفتر هیات عمومی دیوان عدالت اداری: ( در صورتی که مدعی خروج از حدود اختیارات می باشید صریحاً اعلام و حدود اختیارات را تعیین نمایید)
حدود اختیارت هیات امنای دانشگاه گیلان در قانون برنامه پنجساله پنجم جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1398 مشخص است. در خصوص ادعای اینجانب نیز ابلاغیه مورخ 26/2/1396 به شماره 15/36597 مشاور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رییس مرکز هیاتهای امنا و هیاتهای ممیزه در اجرای ماده 5 آیین نامه داخلی هیات امنا و در ششمین نشست از دوره چهارم هیات امنای دانشگاه گیلان مورخ 1/12/1395 و پس از تایید وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به دانشگاه گیلان جهت اجرا ابلاغ شده است.
موضوع مصوبه نهم شیوه نامه اعطای پایه تشویقی به اعضای هیات علمی دانشگاه گیلان
ماده1- بند (چ) اشاره دارد که اعضای هیات علمی دارای مقاله چاپ شده در مجلاتی که در یک پنجم بالای EF رشته گرایش باشند ( یک پایه در طول خدمت): چنان که از این بند قابل استنتاج است قید سال برای چاپ مقاله وجود ندارد و همچنین قید نمره ارزشیابی سالیانه لذا اعضای هیات علمی مشمول این بند می توانند طبق آیین مصوب هیات امنا بهره مند گردند.
خروج از اختیارات توسط هیات رییسه دانشگاه: چنان که مستحضر هستید هیات رییسه دانشگاه نظیر همه موسسات آموزش عالی به صورت هیات امنایی اداره می شود و هیات رییسه دانشگاه گیلان مجری مصوبات هیات امنا هست و نمی تواند مصوباتی را وضع و اجرا کند بدون تصویب آن در جلسه بعدی امنا و اخذ مجوز.
متاسفانه در تاریخ 14/8/1397 هیت رییسه دانشگاه گیلان نامه شماره 2/145310 و ابلاغ آن جهت اجرا به معاونین ذی ربط در تاریخ 21/8/1397 ( با اضافه نمودن بندهای 1 و 2 خارج از اختیارات خود عمل و مصوبه هیات امنا را نقض کرده است که عین مضمون آن به شرح زیر است: مصوبه هیات رییس دانشگاه گیلان مورخ 14/8/1397 در خصوص «پایه های تشویقی اعضای هیات علمی» موارد زیر به شرح زیر ابلاغ می گردد:
1- در بررسی تقاضاها، کسب حداقل امتیاز 17 از میانگین نمره ارزشیابی کیفیت تدریس سالانه الزامی است.
2- در خصوص اجرای بند (چ) از ماده 1 شیوه نامه مذکور « اعضای هیات علمی دارای مقاله چاپ شده در مجلاتی که در یک پنجم بالای رشته گرایش باشند» مقرر شده تاریخ چاپ مقاله مربوط به یک سال منتهی به تضییع حق اینجانب زمانی اتفاق افتاد که در زمان درخواست برای پایه تشویقی سال 1398 مقاله علمی اینجانب که در ژورنال بین المللی چاپ شده بود علیرغم داشتن همه شرایط مندرج در مصوبه هیات امنای دانشگاه مربوط به سال 1396 بوده و به جهت تغییر مصوبه ( محدود کردن سال چاپ به سال منتهی به ارسال تقاضا یعنی 1397) نقض گردید. این روند هیات رییس دانشگاه گیلان خارج از اختیارات خود و در حقیقت فراتر از مافوق خود عمل کرده است. »
متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:
«جناب آقای دکتر شیرینی معاون محترم آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه
جناب آقای دکتر محمدحسن قلی زاده معاون محترم اداری، مالی و مدیریت منابع دانشگاه
با سلام و احترام
مصوبه هیات رییس دانشگاه مورخ 14/8/1397 در خصوص « پایه های تشویقی اعضای هیات علمی» موارد به شرح زیر ابلاغ می گردد:
1- در بررسی تقاضاها، کسب حداقل امتیاز 17 از میانگین نمره ارزشیابی کیفیت تدریس سالانه الزامی باشد.
2- در خصوص اجـرای بند «چ) از مـاده یک شیوه نامـه مذکور « اعضای هیات علمی دارای مقاله چـاپ شده در مجلاتی که در یک پنجم بالای EF رشته گرایش باشند» مقرر شد تاریخ چاپ مقاله مربوط به یک سال منتهی به سال بررسی پرونده ها باشد و در ضمن متقاضی پایه تشویقی، باید مولف مسیول آن مقاله بوده و مقاله در راستای تخصص فرد باشد.- مدیر حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه گیلان»
در پاسخ به شکایت مذکور، مشاور حقوقی و مدیر امور حقوقی، قراردادها، رسیدگی به شکایات دانشگاه گیلان به موجب لایحه شماره 132682/21م- 13/11/1399 به طور خلاصه توضیح داده است که:
«1- پرونده پایه تشویقی شاکی به دلیل عدم چاپ مقاله در بازه یک سال منتهی به سال بررسی پایه های تشویقی مورد موافقت قرار نگرفت، با این توضیح که این بررسی ها در جلسه کمیته ترفیع دانشکده و ارسال آن به دانشگاه مورخ 13/9/1398، در جلسات کمیته ترفیع دانشگاه مورخ 14/11/1398 و هیات رییسه دانشگاه مورخ 21/11/1398 صورت گرفته و با توجه به شیوه نامه اعطاء پایه تشویقی به اعضاء هیات علمی و مصوبه هیات رییسه دانشگاه مورخ 14/8/1397 بوده است.
2. خواسته شاکی مبنی بر «ابطال بند 2 نامه شماره 145310/2-21/8/1397 مدیر حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه گیلان» بلاوجه است چرا که این نامه ابلاغ مصوبه هیات رییسه دانشگاه است نه متن مصوبه و با ابطال بندی از نامه مصوبه هیات رییسه ابطال نخواهد شد.
3. در دستور هفدهم پنجمین نشست از دور پنجم هیات امناء دانشگاه گیلان در تاریخ 26/5/1399 تعیین بازه زمانی برای ارایه مقاله مجدداً مورد تصویب قرار گرفت، لذا علاوه بر مجوز هیات رییسه دانشگاه، تعیین بازه زمانی دارای مصوبه هیات امناء نیز بوده است. ضمن اینکه طبق مفاد مصوبه هیات امناء در سال 99، تاریخ اجرای مصوبه هیات امناء از زمان لازم الاجراء شدن شیوه نامه اعطاء پایه تشویقی به اعضاء هیات علمی دانشگاه گیلان (16/12/1395) در نظر گرفته شده است.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 20/7/1400 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
اولاً: مطابق بند «ب» ماده 20 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 که در ماده (1) قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب سال 1395 تکرار و تنفیذ شده : «دانشگاهها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستانهایی که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذیربط می‌باشند، بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی کشور، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی مصوب هیات امنا که حسب مورد به تایید وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستانها به تایید رییس‌جمهور می‌رسد، عمل می‌نمایند» و مستفاد از ماده یادشده این است که پیش‌بینی و تعیین شرایط لازم برای کسب پایه‌های تشویقی توسط اعضای هیات علمی، از جمله صلاحیتهای هیاتهای امنای دانشگاهها است. ثانیاً: وظایف هیات رییسه دانشگاهها در بند «ج» ماده 10 آیین‌نامه جامع مدیریت دانشگاهها و موسسات آموزش عالی مصوب جلسه شماره 684 مورخ 10/12/1389 شورای عالی انقلاب فرهنگی در 12 مورد احصاء شده و در هیچ یک از موارد فوق، اختیاری دایر بر وضع مقرره درخصوص تعیین معیار برای اعطای پایه تشویقی ملاحظه نمی‌شود و آنچه که از وظایف هیات رییسه دانشگاهها مندرج در آیین‌نامه پیش‌گفته قابل استنتاج است، صرفاً فراهم کردن بستر مناسب به منظور اجرایی شدن مصوبات هیاتهای امنای دانشگاهها است. بنا به مراتب فوق و با توجه به اینکه براساس مصوبه مورخ 16/12/1395 هیات امنای دانشگاه گیلان، آن گروه از اعضای هیات علمی که در مجلاتی که در یک پنجم بالای EF رشته گرایش قرار دارند، مقاله چاپ شده داشته باشند، علی‌الاطلاق و بدون قید زمان مستحق دریافت یک پایه تشویقی اعلام شده‌اند و این در حالی است که در بند 2 از نامه شماره 145310/2 مورخ 21/8/1397 مدیر حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه گیلان اعطای پایه تشویقی به چاپ مقاله در یک سال منتهی به سال بررسی پرونده‌ها منوط شده است و این امر به تحدید دایره شمول مصوبه هیات امنا منجر می‌شود، بنابراین وضع مقرره مذکور خارج از حدود اختیارات مرجع صادرکننده آن است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.
حکمتعلی مظفری-رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
