بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1547-1546
تاریخ دادنامه: 30/10/1399
شماره پرونده: 9901877 و 9803110
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: سازمان بازرسی کل کشور – معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته احتساب ایام حضور در جبهه در دوران سربازی بـه عنـوان سابقه خـدمت در مشاغل سخت و زیـان آور، شعب دیـوان عـدالت اداری آراء معارضی صـادر کرده‌اند.
گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
1- شعبه 48 بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای رسول روشن مهر به موجب دادنامه شماره 9609970904404185-5/12/1396 با این استدلال که: «حضور در جبهه در فواصل اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور نمی باشد، نظر به اینکه وفق تبصره 2 ماده 14 قانون کار صرف حضور داوطلبانه در جبهه یا خدمت نظام وظیفه در جبهه، سخت و زیان آور تلقی می شود و بند 1ماده 12 آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور در خصوص توالی سوابق می باشد نه اصل احتساب سابقه جبهه به عنوان سخت و زیان آور»، رای به ورود شکایت صادر کرده است.
رای مـذکور به مـوجب دادنامـه شماره 9709970956801384-10/5/1397 در شعبـه 19 تجـدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده است.
2- شعبه 37 بدوی دیوان عدالت با موضوع دادخواست آقای عسگری تقوایی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی استان مرکزی به موجب دادنامه شماره 9509970903701398-24/5/1395 با این استدلال که:
مفاد تبصره 2 ماده 14 قانون کار که مقرر داشته خدمت در جبهه های جنگ حق علیه باطل به عنوان شغل سخت و زیان آور محسوب نموده است و با عنایت به ماده قانون تفسیر تبصره 2 ماده 76 قانون تامین اجتماعی که هر سال خدمت در مشاغل سخت و زیان آور 5/1 سال سابقه برای بیمه شده لحاظ می شود، رای به ورود شکایت صادر کرده است.
رای مذکور به موجب دادنامه شماره 9609970955502169-15/6/1396 در شعبه 14 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده است که البته به موجب درخواست اعمال ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به این رای، شعبه 15 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9709970955602758-7/8/1397 مورد پذیرش قرار نداده است.
3- شعبه 47 بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای علیرضا زینل به طرفیت سازمان تامین اجتماعی (شعبه رودهن) به موجب دادنامه شماره 9509970902502814-1/12/1395 با استدلال زیر رای به ورود شکایت صادر کرده است:
مستند به ماده 27 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال 1391 مدت خدمت داوطلبانه جانبازان، رزمندگان، آزادگان و شهدا در جبهه قبل از استخدام و اشتغال در صورت تمایل جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به ماخذ مشاغل سخت و زیان آور ( یک به یک ونیم) محسوب می گردد. لذا با توجه به مستندات ارایه شده شاکی که حاکی از حضور نامبرده در جبهه می باشد در اجرای ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیـوان عدالت اداری شکایت به عمل آمـده را وارد تشخیص و حکم به الـزام سازمان طرف شکایت مبنی بر احتساب سوابق حضور داوطلبانه شاکی در جبهه به عنوان مشاغل سخت و زیان آور و افزایش سنوات بیمه‌ای ایشان صادر و اعلام می دارد.
رای مذکور به موجب دادنامه شماره 9609970955504192-5/12/1396 در شعبه 14 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده است.
4- شعبه 16 بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای حسین پیله فروشها به طرفیت سازمان تامین اجتماعی قزوین به موجب دادنامه شماره 9509970901600668-22/3/1395 با استدلال زیر رای به رد شکایت صادر کرده است:
با عنایت به اینکه شاکی آقای حسین پیله فروشها دلیل مدرک و مستندی که دلالت بر تایید اشتغال و کارکرد وی در مشاغل سخت و زیان آور توسط کمیته های استانی موضوع ماده 8 آیین نامه اجرایی باشد ارایه ننموده است و مطابق ماده 12 آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور مصوب 26/12/1385 در صورتی حضور در جبهه جزو مشاغل سخت و زیان آور تلقی می شود که شاکی قبل از اعزام به جبهه در مشاغل سخت و زیان آور اشتغال داشته باشد که در مانحن فیه دلیلی ارایه ننموده است لذا شکایت مطروحه غیرموجه تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام می گردد.
رای مذکور به لحاظ عدم تجدیدنظر خواهی قطعیت یافت.
5- شعبه 50 دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای محمد قلعه ای به طرفیت اداره کل تامین اجتماعی استان مرکزی به موجب دادنامه شماره 9709970903701814-2/8/1397 با استدلال زیر رای به رد شکایت صادر کرده است:
مدعی قبل و بعد خـدمت فاقد اشتغال و بیمه پردازی در مشاغل سخت و زیان آور بـوده و به دلیل فقـدان شرایط مقرر در بند (و) از شـق اول مـاده 12 آیین نامه اجـرایی بند 5 جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی خواسته قابل اجابت نبوده لذا به استناد مطالب مرقوم و بند 1 ماده 10 و ماده 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 حکم به رد شکایت مطروحه صادر و اعلام می نماید.
رای مذکور به لحاظ عدم تجدیدنظر خواهی قطعیت یافت.
6- شعبه 32 بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای نعمت اله محرابی محمودآبادی به طرفیت 1- نیروی زمینی ارتش 2- لشکر 92 زرهی اهواز 3- سازمان تامین اجتماعی یزد به موجب دادنامه شماره 9709970900500695-29/2/1397 به شرح زیر رای صادر کرده است:
بر اساس ماده 27 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب 2/10/1391 مدت خدمت داوطلبانه جانبازان، رزمندگان، آزادگان و شهدا در جبهه قبل از استخدام و اشتغال در صورت تمایل جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به ماخذ مشاغل سخت و زیان آور (یک به یک ونیم) محسوب می گردد. همچنین به موجب تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح تبصره ماده 14 قانون کار و الحاق یک تبصره به آن مصوب 30/1/1383 مقرر شده آن دسته از بیمه شدگانی که مشمول اصلاحیه تبصره 2 ماده 76 قانون تامین اجتماعی نظام هستند به شرط آن که خدمت نظام وظیفه خود را در جبهه های نبرد حق علیه باطل طی نموده یا حضور داوطلبانه در جبهه داشته باشند سوابق خدمت آنان جزء کارهای سخت و زیان آور محسوب شود. از طرف دیگر به موجب ابلاغیه شماره 11/40/206-21/10/1388 ستادکل نیروهای مسلح، سه چهارم مدت خدمت وظیفه پرسنل نیروهای مسلح در جبهه و مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس، به عنوان خدمت داوطلبانه محسوب شده است. با توجه به اینکه به مـوجب کارت ایثار پیوست دادخواست شاکی به مـدت 18 ماه در مناطق جنگی و عملیاتی خـدمت نموده که طبق ابلاغیه ستاد کل نیروهای مسلح سه چهارم آن داوطلبانه محسوب می شود، بنابراین به استناد مقررات مزبور و ماده 11 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیـوان عدالت اداری حکم بـه ورود شکایت و الزام سازمان تامین اجتماعی به احتساب سه چهارم مدت خدمت نامبرده در جبهه به عنوان مشاغل سخت و زیان آور صادر می گردد و در خصوص شکایت به طرفیت نیروی زمینی ارتش و لشکر 92 زرهی اهواز به لحاظ عدم توجه دعوی، مستند به بند (پ) ماده 53 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری قرار رد شکایت صادر می گردد. این رای به استناد ماده 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد.
رای مذکور به موجب دادنامه شماره 9709970955204948-8/11/1397 در شعبه 24 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده است که البته به موجب درخواست اعمال ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به این رای، شعبه 18 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9909970956701597-4/5/1399 مورد پذیرش قرار نداده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 30/10/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف: تعارض در آراء محرز است.
ب: اولاً: بـراساس تبصره 2 مـاده 14 قانون کار الحاقی مصوب 30/1/1383 مقرر شـده است: «آن دسته از بیمه‌شدگانی که مشمول اصلاحیه تبصره 2 ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 14/7/1380 مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند به شرط آن که خدمت نظام وظیفه خود را در جبهه های نبرد حق علیه باطل طی نموده یا حضور داوطلبانه در جبهه داشته باشند سوابق خدمتی آنان جزء کارهای سخت و زیان آور محسوب می‌شود.»
ثانیاً: براساس ماده 27 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب 3/4/1386 «مدت خدمت داوطلبانه جانبازان، رزمندگان، آزادگان و شهدا در جبهه قبل از استخدام و اشتغال در صورت تمایل جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به ماخذ مشاغل سخت و زیان آور (یک به یک و نیم سال) محسوب میگردد. …» ثالثاً: براساس ماده 3 آیین نامه اجرایی ابلاغیه شماره 11/40/206/ط-21/10/1388 ستاد کل نیروهای مسلح «سه چهارم مدت خدمت کارکنان پایور و وظیفه که توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کمیته، شهربانی و ژاندارمری (نیروی انتظامی)، وزارت سپاه و وزارت دفاع و جهاد سازندگی سابق به جبهه و مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس اعزام شده اند، خدمت داوطلبانه تلقی میگردد…»
رابعاً: براساس رای شماره 257-16/2/1399 هیات عمومی دیوان عدالت اداری « … با توجه به اینکه افراد در طی دوره خدمت وظیفه، جزء کارکنان نیروهای مسلح محسوب می شوند، بنابراین تعیین میزان داوطلبانه بودن مدت خدمت کارکنان وظیفه حاضر در جبهه های دفاع مقدس که از سوی مراجع ذیربط در نیروهای مسلح اعلام می شود مشمول بند 3 آیین نامه اجرایی نحوه تعیین فوق العاده ایثارگری، نشان ها و خدمات اداری در مناطق جنگ زده (موضوع بند 2 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری) بوده و … اختیارات فرماندهی معظم کل قوا در ارتباط با نیروهای مسلح محدود به قوانین نمی شود و اجرای دستورات معظمٌ له برای نیروهای مسلح لازم الاجرا است… .» بنابراین مفاد ماده 3 آیین نامه اجرایی ابلاغیه شماره 11/40/206/ط-21/10/1388 ستاد کل نیروهای مسلح به تمامی افرادی که خدمت وظیفه خود را در جبهه گذرانده اند فارغ از اینکه جزو کارکنان پایور و وظیفه نیروهای مسلح باشند یا نباشند، تسری یافته است. بنا بر مراتب مذکور علی الاطلاق تمام مدت حضور داوطلبانه افراد در جبهه از لحاظ بیمه و بازنشستگی به ماخذ مشاغل سخت و زیان آور (یک به یک و نیم سال) محسوب می شود. همچنین سه چهارم مدت خدمت وظیفه افراد در جبهه، خدمت داوطلبانه تلقی و متعاقب آن جزء سنوات قابل قبول به ماخذ مشاغل سخت و زیان آور (یک به یک و نیم سال) محاسبه می گردد و این امـر منوط به وجـود سابقه اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور قبل و بعد از حضور در جبهه نشده است، بنابراین دادنامه های شماره 9509970903701398-24/5/1395 شعبـه 37 بـدوی کـه بـه مـوجب رای شماره 9609970955502169-15/6/1396 شعبه 14 تجدیـدنظر تایید شـده و بـه مـوجب رای شمـاره 9709970955602758-7/8/1397 درخواست اعمـال مـاده 79 قـانون تشکیلات و آیین دادرسـی دیـوان عدالت اداری نسبت بـه رای مـذکور مـورد پذیرش قرار نگرفته، 9609970904404185-5/12/1396 شعبه 48 بدوی که به موجب رای شماره 9709970956801384-10/5/1397 شعبـه 19 تجـدیـدنظر تاییـد شـده، 9709970900500695-29/2/1397 شعبه 32 بدوی که به موجب رای شماره 9709970955204948-8/11/1397 شعبه 24 تجدیدنظر تایید شده و به موجب رای شماره 9909970956701597-4/5/1399 شعبه 18 تجدیدنظر درخواست اعمال ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به رای مذکور مورد پذیرش قرار نگرفته، مبنی بر وارد دانستن شکایت، در این حد به نحو صحیح و مطابق قوانین و مقررات صادر شده است. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
محمدکاظم بهرامی – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
