بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1462-1461
تاریخ دادنامه: 23/10/1399
شماره پرونده: 9800491-9800007
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکیان: 1- آقای بهروز جوانمردی 2- خانم مرضیه قضایی اردکانی با وکالت آقایان حسین خدا بنده لو و داود امیرعلی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال 1) قسمت «منظور نمودن نمره پایان نامه در نیمسال ششم از 17» بند 25 مجموعه مقررات آموزشی دوره کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیر کبیر مورخ 13/7/1395
2- قسمت «منظور نمودن نمره پایان نامه در نیمسال ششم از 17» بند 1-2 آیین نامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیر کبیر مورخ 12/3/1394
گردش کار: 1- شاکیان به موجب دادخواست هایی جداگانه ابطال قسمت «منظور نمودن نمره پایان نامه در نیمسال ششم از 17» بند 25 مجموعه مقررات آموزشی دوره کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیر کبیر مورخ 13/7/1395 و قسمت «منظور نمودن نمره پایان نامه در نیمسال ششم از 17» بند 1-2 آیین نامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیر کبیر مورخ 12/3/1394 را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده اند که:
«مطابق ماده 22 آیین نامه دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 1388، ارزشیابی پایان نامه در جلسه دفاع توسط هیات داوران انجام می شود و در مواد 36 و 37 آیین نامه مذکور در رابطه با اعمـال نمره 17 در نیمسال ششم اختیاری به دانشگاه ها (شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی) داده نشده است و اقدام دانشگاه صنعتی امیر کبیر در تصویب ماده 25 مجموعه مقررات آموزشی دوره کارشناسی ارشد و بند 1-2 آیین نامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد مبنی بر اعمال نمره پایان نامه در نیمسال ششم از 17 خارج از حدود اختیارات و خلاف قانون و مقررات بوده است. حال با توجه به اینکه مصوبه دانشگاه صنعتی امیر کبیر مبنی بر منظور نمودن نمره پایان نامه در نیمسال ششم از 17 بر خلاف آیین نامه دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب سال 1388 است، تقاضای ابطال ماده 25 مجموعه مقررات آموزشی دوره کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیر کبیر مصوب 13/7/1395 و بند 1-2 آیین نامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیر کبیر مصوب 12/3/1394 را دارم.»
2- متن مقرره های مورد اعتراض به شرح زیر است :
« الف: بند 25 مجموعه مقررات آموزشی دوره کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیر کبیر مورخ 13/7/1395:
– نمره پایان نامه دانشجو در نیمسال های تحصیلی سوم الی پنجم از 20 بوده و در نیمسال ششم نمره پایان نامه از 17 منظور می شود. در نیمسال های سوم الی ششم دانشجو می تواند از نمره تشویقی (مقاله، کار تجربی و اختراع) استفاده نماید.
ب: بند 1-2 آیین نامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیر کبیر مورخ 12/3/1394:
– نمره پایان نامه در ترم ششم از 17 می باشد.»
3- در پاسخ به شکایت مذکور، رییس دانشگاه صنعتی امیر کبیر به موجب لایحه شماره 656/10-4/4/1398 توضیح داده است که:
« طبق آیین نامه آموزشی شماره 154/21-19/1/1388 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سنوات مجاز تحصیل دانشجویان مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد، حداکثر دو سال و مشتمل بر چهار نیم سال تحصیلی می باشد و با این توصیف آخرین مهلت دفاع شاکی تا پایان مهر ماه سال 1395 بوده که متاسفانه در بازه زمانی مقرر از پایان نامه خود دفاع ننموده و این دانشگاه به جهت مساعدت به مشارالیه و با استفاده از امکان فراهم آمده در تبصره ذیل ماده 15 آیین نامه مزبور که مقرر می دارد: «در موارد استثنایی افزایش طول مدت دوره با تشخیص شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه مجاز است. در هر صورت مدت دوره در هر سه شیوه نباید از 5/2 سال تجاوز نماید.» با ثبت نام نیمسال پنجم مشارالیه موافقت نموده است که مع الاسف در بازه زمانی تعیینی نیز دفاعیه خود را انجام نداده است و به همین علت و با توجه به مفاد تبصره اشعاری آیین نامه مرقوم و با استناد به این موضوع که شاکی، علی رغم ارفاقات و امتیازات اعطایی از سوی این دانشگاه، تا پایان ترم پنجم نیز از پایان نامه خود دفاع ننموده و حدوث چنین امری لزوماً با محرومیت از تحصیل وی ملازمه اجتناب ناپذیر داشته است، علی ایحال با موافقت استاد راهنما، رییس دانشکده و به منظور مساعدت مجدد با دانشجو، با ثبت نام نیمسال ششم ایشان موافقت لیکن به رغم اطلاع رسانی های مکرر به مشارالیه، متاسفانه دفاعی از جانب نامبرده صورت نگرفته، النهایه در تیر ماه 1396 (در حداکثر مدت زمان قانونی دفاع پایان نامه)، بدون نمره محصولات خروجی، از پایان نامه خود دفاع نموده است.
در خاتمه در خصوص اظهارات شاکی مبنی بر کسر نمره پایان نامه ناشی از تاخیر در دفاع به استحضار می رساند، طبق مصوبه هیات رییسه دانشگاه صنعتی امیر کبیر قسمتی از پایان نامه دانشجویان مربوط به محصولات خروجی مانند، ارایه و چاپ مقالات، اختراع، جایزه خوارزمی و … می باشد که پس از دفاع دانشجو بر اساس رای هیات داوران، نمره نهایی پایان نامه در دو بخش دفاع از پایان نامه و نتایج محصولات پژوهشی ارزیابی می گردد. بر اساس مقررات آموزشی دانشگاه نمره محصولات خروجی دانشجویان دوره کارشناسی ارشد که منجر به افزایش نمره پایان نامه می گردد در ترم چهارم و پنجم 5/1 تعیین شده است که این نمره در ترم ششم با هدف حمایت و مساعدت به دانشجویان 3 نمره بابت محصولات خروجی و 17 نمره مربوط به دفاع از پایان نامه می باشد که نامبرده می توانست در صورت ارایه محصولات خروجی در روز دفاع از این مزیت بهره مند و با نمره پایان نامه 20 فارغ التحصیل گردد.»
4- در خصوص ادعای آقای بهروز جوانمردی مبنی بر خلاف شرع بودن بند 25 مجموعه مقررات آموزش دوره کارشناسی ارشد مصوب 13/7/1395، شورای نگهبان به موجب نامه شماره 17636/102/99-11/3/1399 اعلام کرده است که:
« مصوبه مورد شکایت در صورتی که خلاف تعهدات سابق دانشگاه نباشد، مغایر موازین شرع شناخته نشد. تشخیص قانونی بودن با دیوان عدالت اداری است.»
هیات عمومی دیـوان عدالت اداری در تاریخ 23/10/1399 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف: با توجه به اینکه از مفاد نامه شماره 17636/102/99-11/3/1399 قایم مقام دبیر شورای نگهبان، مغایرت مقرره مورد اعتراض با شرع، مستفاد نمی شود، بنابراین در اجرای حکم تبصره 2 ماده 84 و ماده 87 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 و تبعیت از نظر فقهای شورای نگهبان، موجبی برای ابطال مقرره مورد اعتراض از بعد شرعی وجود ندارد.
ب: با عنایت به اینکه شورای عالی برنامه ریزی آموزشی وزارت علوم به عنوان مرجع عالی بالادستی در آیین‌نامه دوره های تحصـیل کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ابلاغی مـورخ 19/1/1388 به شرح ماده 22 و آیین نامه اخیرالصدور ابلاغی به شماره 43069/2-1/3/1397 به شرح ماده 25 در خصوص چگونگی تعیین نمره پایان نامه اتخاذ تصمیم نموده است و در آیین نامه های مذکور اختیاری برای موسسات آموزشی مشمول در اتخاذ تصمیم و وضع مقرره در موارد ابهام نداده است. بنابراین مقرره مورد شکایت خارج از حدود اختیار مرجع صدور تشخیص و به تجویز بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می گردد.
مرتضی علی اشراقی – هیات عمومی دیوان عدالت اداری – معاون قضایی دیوان عدالت اداری
