بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه : 1374 تاریخ دادنامه : 20/10/1399 شماره پرونده : 9800581
مرجع رسیدگی : هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : خانم خدیجه قنبری
موضوع شکایت و خواسته : ابطال عبارت مندرج در قسمت اخیر جزء 1 بند (ب) ماده 1 دستورالعمل اجرایی قسمت های 4، 5 و 6 بند (ب) ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه به شماره 1235/3/400-1397/09/24 مصوب بنیاد شهید و امور ایثارگران
گردش کار : شاکی به موجب دادخواستی ابطال عبارت مندرج در قسمت اخیر جزء 1 بند (ب) ماده 1 دستورالعمل اجرایی قسمت های 4، 5 و 6 بند (ب) ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه به شماره 1235/3/400-24/9/1397 مصوب بنیاد شهید و امور ایثارگران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که : "ریاست هیات عمومی دیوان عدالت اداری، با عرض سلام واحترام به استحضار می رساند: اینجانب در تاریخ 16/9/1371 به عقد دایم آقای حکمعلی شعبانی پدر شهید ملکعلی شعبانی درآمده ام و پدر شهید در تاریخ 13/12/1397 درگذشته و بنده بیش از 26 سال با ایشان زندگی مشترک نموده ام و در آن مدت نیز تنها منبع درآمد و گذران زندگی ما مستمری پرداختی از طرف بنیاد شهید به پدر شهید بوده است و اکنون پس از درگذشت ایشان بنده فاقد درآمد بوده و به دلیل کهولت سن قادر به کار هم نیستم و منبع درآمد دیگری نیز ندارم و مسیولین بنیاد شهید و امور ایثارگران در پاسخ به درخواست پرداخت کمک معیشت اینجانب با استناد به بخش مورد اعتراض از دستورالعمل اصلاحی شماره 1235/3/400-24/9/1397 صادره از ریاست بنیاد شهید و امور ایثارگران جمهوری اسلامی ایران، از پذیرفتن درخواست بنده خودداری می نمایند. این در حالی است که به حکم جزء 4 بند (ب) ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 14/12/1395، دولت مکلف به پرداخت مستمری کمک معیشتی به نامادری شهید به میزان حداقل حقوق کارکنان دولت شده و مقرره مذکور مطلق بوده و مقید به هیچ شرطی نیست و حتی بر اساس دستورالعمل قبلی مورد اصلاح نیز چنین شروطی مقرر نبوده است، لیکن ریاست بنیاد شهید و امور ایثارگران جمهوری اسلامی ایران برخلاف نص صریح مقرره قانونی فوق الذکر با صدور دستورالعمل اصلاحی مورد اعتراض، اقدام به تعیین شرایطی جهت پرداخت کمک هزینه مربوطه نموده و در جزء 1 بند (ب) ماده 1 دستورالعمل اصلاحی مذکور و در مقام تعیین یکی از مشمولین دریافت کمک معیشت مربوطه، چنین مقرر داشته است: « نامادری شهید که در زمان حیات پدر شهید تحت تکفل وی بوده و حداقل 10 سال در تربیت و نگهداری شهید نقش داشته است.» ملاحظه می گردد که قسمت اخیر به صراحت با جزء 4 بند (ب) ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تعارض و غیرقانونی است. بنابراین و نظر به مخالفت مقرره مورد اعتراض بانص صریح قانون مرقوم و نیز خارج بودن وضع مقرره مذکور از صلاحیت صادر کننده، رسیدگی واجابت خواسته اینجانب و صدور حکم بر ابطال جزء 1 بند (ب) ماده 1 دستورالعمل مورد اعتراض و متعاقباً با استناد به ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری، صدور حکم به الزام طرف شکایت به پرداخت کمک معیشت به میزان حداقل حقوق کارکنان دولت، از تاریخ 13/12/1397 در حق اینجانب مورد استدعاست. "
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است :
"دستورالعمل اجرایی
اجرای قسمت های 4، 5 و 6 بند (ب) ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه و بند «ط» تبصره 17 قانون بودجه سال 1397 جمهوری اسلامی ایران
ب- افراد مشمول : نامادری شهید که در زمان حیات پدر شهید تحت تکفل وی بوده و حداقل 10 سال در تربیت و نگهداری شهید نقش داشته باشد."
علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ پاسخی واصل نشده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 20/10/1399 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
مطابق بند (ب) ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1395و جزء 4 آن، «دولت موظف است اعتبار لازم را به منظور تامین حداقل معیشت گروه های عنوان شده ذیل که فاقد شغل یا درآمد باشند را پیش بینی و حداقل حقوق کارکنان دولت را به آنان جهت پرداخت در بودجه های سنواتی درج و در اختیار دستگاه های مربوطه قرار دهد … 4- نامادری شهید و خواهران مجرد شهدا که تحت تکفل والدین شهدا بوده اند (پس از فوت والدین)» نظر به اینکه در جزء 1 بند (ب) ماده 1 دستورالعمل اجرایی اجرای 6 ، 5 و 4 بند (ب) ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و بند (ط) تبصره 17 قانون بودجه سال 1397، تعلق حداقل حقوق کارمندان به نامادری شهید را مقید به ایـن امر کرده است که وی 10 سال در تربیت و نگهـداری شهیـد نقش داشته باشد، در حـالی که مـطابق قانون فوق الذکر، نامادری شهید فارغ از اینکه چه مدت زمان همسر پدر شهید بوده و فارغ از اینکه چه مدت در تربیت شهید نقش داشته مشمول برخورداری از حکم مقنن اعلام شده است، بنابراین مقرره معترض عنه که قیدی بر حکم قانونگذار اضافه کرده و حکم مقنن را مضیق کرده است مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
مرتضی علی اشراقی – هیات عمومی دیوان عدالت اداری معاون قضایی دیوان عدالت اداری
