بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1331 الی 1338
تاریخ دادنامه: 20/10/1399
شماره پرونده: 9901811، 9901756، 9901744، 9901714، 9900886، 9900903، 9804007، 9803880
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: آقایان سعید کنعانی، فتح اله نعمتی، علی نعمتی پرشکوه، علی محمد تاجعلی نامیله، محمدنقی سهرابی، حسن حسینی و خانم خدیجه طارمی
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته الزام کمیته استانی تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور به تایید عنوان شغلی سخت و زیان آور، شعب دیوان عدالت اداری آراء متفاوتی صادر کرده اند.
گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبه 19 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9109980900089375 با موضوع دادخواست آقای رجب محمدنمازی طی دادنامه شماره 9109970901906191-28/12/1391 به شرح زیر رای صادر کرده است:
با استناد به بند (ب) ماده 76 قانون تامین اجتماعی و ماده 52 قانون کار و آیین نامه های اجرایی مواد قانونی مورد اشاره و با توجه به اینکه شاکی دلیل و مدرکی ارایه داده که افرادی با دارا بودن شرایط شغلی مشابه در همان کارگاه از مـزایای مشاغل سخت استفاده نموده اند عـدم اعمال آن در خصوص شاکی از مصادیق اعمال تبعیض ناروا بوده حکم به ورود شکایت صادر واعلام می شود. رای صادره قطعی است.
ب: شعبه 18 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9109980900013466 با موضوع دادخواست آقای کیومرث علیمردانی ملکرودی به موجب دادنامه شماره 9109970901802387-5/7/1391 به این استدلال که مستند به مواد 8 و 9 آیین نامه اجرایی موضوع قانون مشاغل سخت و زیان آور و مستدل به اینکه مشاغل کارگران دیگر در همین شغل و رسته در کمیته بررسی کننده مشاغل سخت و زیان آور به عنوان مشاغل سخت و زیان آور تشخیص داده شده و این امر ترجیح بلامرجح می باشد، حکم به ورود شکایت صادر کرده است. این رای قطعی است.
ج: شعبه 19 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9709980957201676 با موضوع دادخواست آقای عزیز تیموری با وکالت آقای ستار محمدی و به خواسته نقض رای مورخ 28/10/1396 کمیته تجدیدنظر بررسی و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 9809970956801435-2/7/1398، ضمن نقض رای شماره 9809970957200497-18/2/1398 به شرح زیر رای صادر کرده است:
اعتراض وارد است زیرا رای مورخ 28/10/1396 کمیته تجدیدنظر بررسی و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور که مورد اعتراض تجدیدنظر خواه بوده در بررسی عنوان شغلی معاونت مالی و اداری کارگاه شرکت سیمان کاوان بوکان مستند به ارایه نظریه کارشناسان تجدیدنظر خوانده منضم به گزارشات کارشناسان فوق الذکر در عدم تایید سخت و زیان آور بودن عنوان شغلی مذکور نمی باشد، بنابراین رای معترض عنه شعبه بدوی از جهت فوق واجد ایراد و اشکال قانونی تشخیص و در اجرای مواد 3، 63 و 71 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 حکم بـه پذیرش تجدیدنظرخـواهی و نقض رای معترض عـنه و سپس ابطال رای کمیتـه تجدیدنظر مورخ 28/10/1396 بررسی مشاغل سخت و زیان آور و اعاده موضوع به همان کمیته جهت رسیدگی مجدد با رعایت مفاد این دادنامه صادر و اعلام می گردد. رای صادره قطعی است.
د: شعبه 54 بدوی در رسیدگی به پرونده های شماره 9509980903601619 با موضوع دادخواست آقای حسین بیابانی به خواسته الزام کمیته استانی تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور به تایید عنوان شغلی کارگر به عنوان شغل سخت و زیان آور به موجب رای شماره 9609970903602135-23/7/1396 که به موجب دادنامه شماره 9709970956800066-5/1/1397 شعبه 19 تجدیدنظر تایید گردیده به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
نظر به اینکه به موجب مواد 1 و 2 آیین نامه اجرایی بند 5 جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب سال 1354 و الحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب سال 1371، مصوب سال 1380 موضوع تصویب نامه شماره 15365/ت گ/36005هـ-5/2/1386 هیات وزیران – شغل کارگری شاکی در زمره مشاغل سخت و زیان آور مورد تشخیص کمیته بدوی استانی بررسی و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور نگردیده و مالاً تایید نشده است و به لحاظ عدم اعتراض و با توجه به رعایت آیین نامه اجرایی مشاغل سخت رای کمیته بدوی مورخ 29/10/1393 قطعی گردیده است و با توجه به اینکه رسیدگی و صدور رای مشتکی عنه از حیث شکلی و ماهوی با رعایت مقررات و موازین قانونی بوده و مشارالیه دلیل موثر و موجهی که موجبات نقض یا بی اعتباری رای معترض به را فراهم آورد ارایه ننموده است. علیهذا نقض قوانین و مقررات از سوی مشتکی عنه با مخالفت با آنها در مبانی استدلال رای که موجب تضییع حقوق شاکی شده باشد محرز نیست و از طرفی وضعیت هر کارگر متناسب با شغل مختص همان فرد است قیاس شاکی خود را از حیث انطباق شغلی بـا همکاران مشابـه دلیل قانونی جهت احتساب شغل وی بـه عنوان سخت و زیان آور تلقی نمی گردد، بنابراین خواسته غیر موجه تشخیص و مستنداً به مواد 10، 17، 58 و 60 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. رای صادره به استناد ماده 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب دیوان عدالت اداری می باشد.
هـ: شعبه 62 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9509980903901862 با موضوع دادخواست آقای علی نعمتی پرشکوه به خواسته الزام کمیته استانی تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور به تایید عنوان شغلی کارگر به عنوان شغل سخت و زیان آور طی رای شماره 9609970903901148-7/5/1396 که به موجب دادنامه شماره 9609970956901423-17/8/1396 شعبه 20 تجدیدنظر تایید گردیده به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است :
در خصوص شکایت آقای علی نعمتی پرشکوه به طرفیت اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان مرکزی به خواسته نقض رای مورخ 3/11/1392 کمیته تجدیدنظر بررسی مشاغل سخت و زیان آور استان مرکزی نظر به مفاد شکایت شاکی و مستندات ابرازی و مفاد لایحه جوابیه طرف شکایت ثبت شده به شماره 407-26/2/1396 از آنجا که ایراد و اعتراض موجه و مدللی که موجبات نقض رای معترض عنه را ایجاب نماید از سوی شاکی اقامه و ابراز نگردیده و رسیدگی به موضوع با رعایت کلیه جوانب فنی و کارشناسی مربوط به شغل مورد نظر و منطبق با قوانین و مقررات قانونی صورت پذیرفته لذا با استناد به مواد 1، 10 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و لحاظ رای وحدت رویه شماره 484-28/7/1387 هیات عمومی دیوان عدالت اداری شکایت شاکی را غیر وارد تشخیص و حکم به رد شکایت ایشان صادر و اعلام می گردد. رای صادره ظرف مهلت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.
و: شعبه 19 بدوی در رسیدگی به پرونده شماره 9209980900013193 با موضوع دادخواست آقای علی محمد تاجعلی نامیله به خواسته اعتراض به رای کمیته استانی جهت استفاده از مزایای مشاغل سخت و زیان‌آور طی دادنامه شماره 92099709019001596-30/4/1392 که به موجب رای شماره 9309970955500405-4/4/1393 شعبه 5 تجدیدنظر تایید گردیده و به موجب رای شماره 9209970901902610-22/7/1392 شعبه 19 بدوی و 9709970901900239-2/2/1397 شعبه 59 بدوی (19 سابق) دادخواست اعاده دادرسی نسبت به دادنامه مذکور رد گردیده است به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است :
مستند به بند (ب) ماده 76 قانون تامین اجتماعی و ماده 52 قانون کار و آیین نامه اجرایی مواد قانونی مذکور و مستدل به اینکه شاکی دلیل و مدرکی جهت خدشه بر تصمیم مورد اعتراض ارایه ننموده، حکم به رد شکایت صادر می گردد.
ز: شعبه 20 تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده شماره 9709980957201306 با موضوع دادخواست خانم خدیجه طارمی به خواسته اعتراض به رای کمیته بررسی و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور طی دادنامه شماره 9809970956901373-27/5/1398 ضمن نقض رای شماره 9709970957202140-17/10/1397 شعبه 53 بدوی که به موجب رای شماره 9809970956903839-28/11/1398 شعبه 20 تجدیدنظر درخواست اعاده دادرسی نسبت به رای مذکور رد گردیده است به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است:
مستند به ماده 15 آیین نامه اجرایی بند 5 جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب 1371 – 1380و مستـدل به اینکه آثار محـدودیت ها و مـزایای مندرج در قانون منحصر بـه همان شغل در همان کارگاه خاص بوده و قابل تسری و تعمیم به دیگر شغل های مشابه در سایر کارگاه ها نمی باشد که در مانحن فیه کارشناسان بهداشت حرفه ای و بازرسان اداره کار، پس از اندازه گیری میزان آلایندگی و حدود تماس، میزان سختی کار شاکی با عنوان شغلی کارگر خدماتی را به لحاظ فقدان عوامل زیان آور بیش از حد استاندارد به عنوان سخت و زیان آور تایید ننموده اند، حکم به رد شکایت صادر می گردد.
ح: شعبه 53 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9709980957201675 با موضوع دادخواست آقای ابراهیم جلالی به خواسته اعتراض به رای مورخ 28؍10؍96 کمیته تجدیدنظر بررسی و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور به موجب رای شماره 9809970957200590-25/2/1398 که طی دادنامه شماره 9809970955401325-1/5/1398 شعبه 13 تجدیدنظر تایید گردیده و به موجب رای شماره 9809970955402214-8/7/1398 درخواست اعاده دادرسی نسبت به دادنامه مذکور رد گردیده به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است :
از آنجایی که اعتراض موجه و مدللی که نقض رای معترض عنه را ایجاب نماید از سوی شاکی اقامه نگردیده و رسیدگی به موضوع با رعایت کلیه جوانب فنی و کارشناسی مربوط به شغل مورد نظر و منطبق با قوانین و مقررات صورت پذیرفته است، حکم به رد شکایت صادر می گردد.
ط: شعبه 65 بدوی در رسیدگی به پرونده شماره 9709970957303585 با موضوع خواسته آقای محمدنقی سهرابی به خواسته اعتراض به رای کمیته تجدیدنظر استانی تشخیص و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور مورخ 12/2/1396 به موجب دادنامه شماره 9709970957303585-20/12/1397 که طی دادنامه شماره 9809970957301354-16/6/1398 درخواست اعاده دادرسی نسبت به دادنامه مذکور رد گردیده به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است :
مستند به مواد 2 و 15 آیین نامه اجرایی بند 5 جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب 1371 – 1380 و رای شماره 523-24/11/1390 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و مستدل به اینکه کارهای سخت و زیان آور کارهایی است که در آنها عوامل فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی محیط کار غیراستاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت های طبیعی در وی ایجاد گردد. تطبیق مشاغل سخت و زیان آور و نحوه تشخیص فرسایش جسمی و روحی و سایر موارد به موجب آیین نامه مصوب هیات وزیران است. تعیین سخت و زیان آور بودن مشاغل و نوع آن پس از بازدید و بررسی کارشناسان بهداشت حرفه ای و بازرسان کار با تایید کمیته‌های استانی خواهد بود. محدودیت ها و مزایای مندرج در قانون منحصر به همان شغل و کارگاه خاص بوده و قابل تعمیم به شغل های مشابه و سایر کارگاه ها نیست. رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آرای کمیته های استانی منحصراً از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها قابل رسیدگی در دیوان عدالت اداری است و شعب دیوان نمی توانند در ماهیت اموری که در صلاحیت مراجع مذکور است ورود نمایند. نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها در رسیدگی به رای معترض عنه مشهود نیست.
ی: شعبه 48 بدوی در رسیدگی به پرونده شماره 9709980904403243 با موضوع دادخواست آقای حسن حسینی به خواسته نقض نظریه مورخ 11/6/1395 کمیته استانی به موجب دادنامه شماره 9809970904400502-8/2/1398 که طی دادنامه شماره 9809970955501164-12/5/1398 شعبه 14 تجدیدنظر تایید گردیده به شرح زیر مبادرت به صدور رای نموده است :
مستند به آیین نامه اجرایی بند 5 جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب 1371 – 1380 و نظر به اینکه تشخیص سخت و زیان آور بودن شغل امری فنی و در صلاحیت کمیته های بدوی و تجدیدنظر استانی بوده و ایراد موثری بر تخدیش نظریه مزبور ارایه نشده است، رای به رد شکایت صادر می گردد.
ک: شعبه 53 بدوی در رسیدگی به پرونده شماره 9509980957200726 با موضوع دادخواست آقای محمد سهرابی به خواسته اعتراض به رای مورخ 26/2/1395 کمیته تجدیدنظر بررسی و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 9709970957200312-5/3/1397 که طی دادنامه شماره 9709970957201554-3/9/1397 درخواست اعاده دادرسی نسبت به دادنامه مذکور رد گردیده و به موجب رای شماره 9709970955502969-10/10/1397 شعبه 14 تجدیدنظر رای مذکور تایید گردیده و مجدداً طی رای شماره 9809970955501227-27/5/1398 درخواست اعاده دادرسی نسبت به دادنامه مذکور رد گردیده به شرح زیر مبادرت به صدور رای نموده است :
از آنجایی که ایراد و اعتراض موجه و مدللی که نقض رای معترض عنه را ایجاب نماید از سوی شاکی اقامه نگردیده و رسیدگی به موضوع با رعایت کلیه جوانب فنی و کارشناسی مربوط به شغل مورد نظر و منطبق با قوانین و مقررات صورت پذیرفته است، حکم به رد شکایت صادر می گردد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 20/10/1399 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف- تعارض در آراء محرز است.
ب- بر اساس مواد 1، 2، 8، 9 و 15 آیین نامه اجرایی بند 5 تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد ۷۲ و ۷۷ و تبصره ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده ۷۶ مصوب سال ۱۳۷۱، مصوب سال ۱۳۸۰ (آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور) مصوب سال 26/12/1385 هیات وزیران، تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور در صلاحیت علمی و فنی کمیته‌های بدوی و تجدیدنظر تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور بوده و ملاک تصمیم گیری در خصوص تشخیص شغل یک فرد به عنوان مشاغل سخت و زیان آور، میزان تماس آن فرد با عوامل زیان بار و همچنین استمرار حضور آن فرد در شرایط محیطی سخت و نامناسب است که این امر در هر کارگاه از طریق بررسی سوابق، انجام بازدید و بررسی شرایط کار توسط کارشناسان بهداشت حرفه‌ای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتماعی، انجام می گیرد و تعیین یک عنوان شغلی در یک کارگاه به عنوان مشاغل سخت و زیان آور منحصر به همان شغل در همان کارگاه خاص بوده و قابل تسری و تعمیم به دیگر شغل های مشابه در سایر کارگاه ها نیست. بنابراین صرف مشابهت دو عنوان شغلی جهت تسری و تعمیم اثر یک حکم مبنی بر تایید یک عنوان شغلی به عنوان مشاغل سخت و زیان آور به سایر عناوین شغلی مشابه کفایت نمی کند و می بایست هر شغل در هر کارگاه از طریق بررسی سوابق، انجام بازدید و بررسی شرایط کار توسط کارشناسان و بر مبنای مشخصات و ویژگی خاص هر شغل مورد بررسی قرار گیرد. با استدلال مذکور آراء صادر شده به غیر وارد دانستن شکایت به شرح مندرج در گردش کار صحیح و موافق مقـ÷ررات است. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشـکیلات و آیین دادرسـی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
مرتضی علی اشراقی- معاون قضایی دیوان عدالت اداری
