بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 946 تاریخ دادنامه: 6/8/1399 شماره پرونده: 9702791
مرجع رسیدگی : هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : خانم هاییده مجردی با وکالت آقای علیرضا باقری
موضوع شکایت و خواسته : ابطال بند 3-6 از ماده 6 دستورالعمل تاسیس، اداره و انحلال انواع مهدهای کودک مصوب 1/6/1390 شورای معاونین سازمان بهزیستی کشور
گردش‌کار : آقای علیرضا باقری به وکالت از خانم هاییده مجردی به موجب دادخواستی ابطال بند 3-6 از ماده 6 دستورالعمل تاسیس، اداره و انحلال انواع مهدهای کودک مصوب 1/6/1390 شورای معاونین سازمان بهزیستی کشور به لحاظ مغایرت با ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و مصرف آن در موارد معین را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که : "اینجانب علیرضا باقری به وکالت از خانم هاییده مجردی به استحضار می رساند، طبق بند 1 ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ومصرف آن در موارد معین (مصوب 27/11/1380 مجلس شورای اسلامی) وظیفه صدور و تمدید پروانه فعالیت مهد کودک به سازمان بهزیستی واگذار گردیده است و سازمان مذکور در اجرای ماده یاد شده اقدام به تهیه و تصویب آیین نامه داخلی و به تبع آن دستورالعمل موضوع بند 1 ماده 26 در شورای معاونین سازمان نموده و وظایف صدور، تمدید، نظارت و ابطال پروانه فعالیت مهد کودک ها را برعهده کمیسیون های استانی و عالی قرار داده است. با مد نظر قرار دادن موارد یاد شده اداره کل بهزیستی استان خراسان رضوی بر طبق درخواست موکل و در اجرای بند 1 ماده 26 قانون مذکور و آیین نامه داخلی و دستورالعمل اجرایی آن (مصوب شورای معاونین سازمان بهزیستی به شماره 77551/90/700-6/7/1390) و پس از انجام بررسی های همه جانبه و کارشناسی اقدام به صدور یک فقره پروانه تاسیس مهد کودک به شماره 18944-2/9/1388 در بلوار شهید فکوری مشهد نموده است که پروانه صادره هر سه سال یک بار و تا مورخ 20/3/1398 تمدید گردیده و علی رغم اینکه پروانه صادره به شماره 28854/95/920 تا 30/3/1398 اعتبار داشته است، لکن به دلایل نامعلوم و بدون اینکه موکل مرتکب جرمی شود و یا حکمی از سوی مراجع قضایی مبنی بر محکومیت وی صادر گردد و صرفاً بر اساس اعمال سلایق و رای کمیسیون عالی سازمان بهزیستی و بدون اینکه رای کمیسیون به موکل ابلاغ شود، پروانه مهد کودک نامبرده را برخلاف موازین قانونی و ابطال و مراتب طی نامه شماره 32198/96/920-22/3/1396 ابلاغ که این موضوع یعنی ابطال پروانه، خسارات جبران ناپذیری را از لحاظ روحی، معنوی و مادی به موکل که یک زن بی سرپرست می باشد وارد نموده و باعث تضییع حقوق 8 ساله وی که با زحمات و سختیهای فراوان حاصل گردیده شده است.
نظر به اینکه صدور پروانه فعالیت مهد کودک و تمدید آن طی 8 سال گذشته حق مکتسبه ای را برای موکل ایجاد نموده است، لذا سلب این حق و به تبع آن ابطال پروانه فعالیت مهد کودک و آن هم توسط کمیسیون عالی فاقد محمل قانونی است زیرا اولاً: تشکیل چنین کمیسیون هایی در ماده 26 قانون تنظیم پیش بینی نشده، ثانیاً: ابطال پروانه نوعی مجازات و محروم نمودن اشخاص از حقوق اجتماعی محسوب می شود که طبق اصل 36 قانون اساسی حکم به مجازات و اجرای آن جز از طریق دادگاه صالح و به موجب قانون امکان پذیر نمی باشد، ثالثاً: نظر به اینکه بند 3ـ6 از ماده 6 دستورالعمل تاسیس، اداره و انحلال انواع مهدهای کودک (اگر موسس به دلیل ارتکاب جرایم موثر محکوم و زندانی شود و یا به هر دلیلی بر طبق نظر کمیسیون عالی از وی سلب صلاحیت گردد پروانه مهد کودک ابطال می گردد و …) ابلاغی از سوی رییس سازمان بهزیستی به شماره 77551/90700-6/7/1390 که ابطال پروانه فعالیت مهد کودک ها را جزء وظایف کمیسیون های استانی و عالی قرار داده، خارج از حدود اختیارات شورای معاونین سازمان بهزیستی بوده و مغایر قوانین و مقررات پیش گفته می باشد. بنابراین از آن دیوان تقاضای رسیدگی و صدور حکم نسبت به لغو و ابطال رای صادره از سوی کمیسیون عالی سازمان بهزیستی (موضوع ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1380 مجلس شورای اسلامی) در خصوص پروانه فعالیت مهد کودک موکل به علت عدم رعایت مقررات و تضییع حقوق نامبرده و الزام سازمان مذکور به صدور پروانه جدید و همچنین ابطال بند 3-6 از ماده 6 دستورالعمل مورد بحث به لحاظ مغایرت با ماده 26 قانون مذکور مورد استدعاست. شایان ذکر است نظر به اینکه برخی از مستندات از جمله تصویر رای کمیسیون عالی ماده 26 به موکل ابلاغ نشده و بعضی دیگر از مدارک اصلی در دسترس نبوده و در سازمان بهزیستی موجود است، لذا امکان تصدیق آن میسر نگردید."
متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است :
"ماده 6 مقررات تخصصی
……….
3-6- اگر موسس به دلیل ارتکاب جرایم موثر محکوم و زندانی شود و یا به هر دلیلی بر طبق نظر کمیسیون عالی از وی سلب صلاحیت گردد، پروانه فعالیت مهد کودک ابطال می شود. همچنین اگر مسیول فنی به دلیل ارتکاب جرایم موثر محکوم و زندانی شود و یا به هر دلیلی بر طبق نظر کمیسیون عالی از وی سلب صلاحیت گردد، مجوز فعالیت مسیول فنی ابطال می شود."
در پـاسخ بـه شکایت مـذکور، مـدیرکل امـور حقوقـی سـازمان بهزیستی کشور به موجب لایحه شماره 23953/99/900-12/3/1399 توضیح داده است که :
"در خصوص نامه شماره ه ع/9702791-30/2/1399 موضوع شکایت خانم هاییده مجردی علیه سازمان بهزیستی کشور دفاعیات این سازمان را به شرح ذیل به استحضار عالی می رساند :
1- با استناد به ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 27/11/1380 مجلس شورای اسلامی و جزء 8 بند (پ) ذیل تبصره 3 ماده 57 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 20/1/1396 مجلس شورای اسلامی سازمان بهزیستی کشور متولی سلامت اجتماعی با رویکرد پیشگیری از آسیب های اجتماعی و مداخله در بحران های اجتماعی، ارایه خدمات حمایتی و توانبخشی به کلیه مددجویان و گروه های آسیب پذیر از جمله زنان، کودکان، سالمندان نیازمند جامعه می باشد و همچنین مرجع صدور پروانه و فعالیت به مراکز تصریح شده در قوانین صدرالذکر می باشد.
2- به استناد بند 9-2 ماده 2 دستورالعمل تاسیس، اداره و انحلال انواع مهدهای کودک، مهد کودک به مرکزی اطلاق می گردد که مسیولیت مراقبت و فرایند یاددهی، یادگیری کودکان در ابعاد زیستی، روانی و اجتماعی را عهده دار می باشد و با فراهم آوردن فرصت ها و تجارب یادگیری متنوع برای یادگیری کودکان از سن 6 ماه تا قبل از ورود به دبستان تحقق این امر را میسر می سازد. با توجه به دستورالعمل های ابلاغ شده، نظارت بر حسن انجام فعالیت و نحوه اداره و ارایه خدمات توسط مهدهای کودک بر عهده سازمان بهزیستی کشور می باشد.
3- بر اساس بند 3 ماده 44 آیین نامه داخلی ماده 26 قانون بخشی از مقررات مالی دولت (بازنگری سال 1395) یکی از مصادیق لغو مجوز شعبه یا نمایندگی و مراکز تحت پوشش مرسسات غیردولتی به صلاح ندانستن فعالیت موسسه به تشخیص کمیسیون نظارت استانی یا عالی، بر اساس همین آیین نامه می باشد و بر اساس تبصره 5 ماده 50 همین آیین نامه یکی از موارد لغو مجوز امکان بروز خطر جانی برای خدمت گیرنده می باشد که تشخیص آن نیز بر عهده مدیرکل بهزیستی استان خواهد بود.
4- با استناد به نامه تذکر شماره 82720/95/920-6/5/1398 پس از بازدید کارشناسان واحد تخصصی این سازمان از مهد کودک ایده، با مدیریت خانم هاییده مجردی نواقصی در مهد کودک مذکور وجود داشته که مدیریت مهد کودک ایده موظف به رعایت این دستورالعمل های تخصصی و رفع این ایرادات و نواقص موجود در مهد کودک تحت مدیرتی خود ظرف مدت 15 روز بوده که پس از اتمام مهلت قانونی و پس از بازدید مجدد کارشناسان واحد تخصصی در مورخ 6/9/1395 به استناد صورتجلسه تنظیم شده، هیچ گونه از موارد تذکر داده شده توسط مدیر مهدکودک موصوف مرتفع نشده است و حتی خود مدیر موسس مهد کودک هم در زمان بازرسی و بدون اطلاع قبلی در محل کار خود حضور نداشته است.
5- علیرغم عدم رفع ایرادات در مهلت تعیین شده توسط مدیر موسس مهد کودک ایده، به استناد نامه شماره 88321/95/920-19/8/1395 بهزیستی استان خراسان رضوی اقدام به ارسال اخطار اول به صاحت امتیاز مهد کودک ایده (خانم هاییده مجردی) می نماید. برابر قوانین و مقررات جاری و به دلیل سهل انگاری و بی توجهی خانم هاییده مجردی به تذکرات کارشناسان تخصصی سازمان بهزیستی و به جهت مرتفع نشدن ایرادات و نواقص توسط صاحبت امتیاز مهد کودک ایده اخطار دوم به شماره 103507/95/920-29/9/1395 برای صاحب امتیاز مهد کودک موصوف صادر می گردد و به خانم هاییده مجردی 15 روز مهلت داده می شود تا نواقص و ایرادات را رفع و به بهزیستی خراسان رضوی گزارش کتبی ارایه نمایند که متاسفانه صاحب امتیاز مهد کودک ایده هیچ گونه تلاش و اقدامی را برای رفع موارد تخلف انجام نمی دهد و نواقص و ایرادات کمافی السابق به قوت خود باقی بوده است که به استناد نامه شماره 58506/95/720-23/10/1395 معاون امور اجتماعی و بهزیستی خراسان رضوی موضوع تخلفات صاحب امتیاز مهدکودک ایده جهت طرح و بررسی به کمیسیون ماده 26 بهزیستی استان خراسان رضوی ارجاع می گردد.
6- همان گونـه که در بند 1 همین لایحه بیان شده بـه استناد دستورالعمل های سـازمان بهزیستی مهد کودک به مرکزی اطلاق می گردد که مسیولیت مراقبت و فرایند یاددهی، یادگیری کودکان در ابعاد زیستی، روانی و اجتماعی را عهده دار می باشد و با فراهم آوردن فرصت ها و تجارب یادگیری متنوع برای یادگیری کودکان از سن 6 ماه تا قبل از ورود به دبستان تحقق این امر را میسر می سازد که صاحب امتیاز مهد کودک ایده بدون توجه به این امر مهم قسمتی از واحد مهدکودک را به آرایشگاه زنانه اجاره داده است که آرایشگاه زنانه فضای زیادی را در مهد کودک ایده به اشغال خود درآورده است و صاحب امتیاز مرکز به دلیل عدم فضای کافی مجبور بوده کودکان شیرخوار و نوپا را در یک اتاق نگهداری نماید و نیز شاکی از پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان مهد نیز استنکاف می ورزیده است و این در شرایط بوده است که کارکنان و مربیان شاغل در مهد کودک ایده نیز فاقد صلاحیت لازم و مدارک کاری مرتبط با حرفه و همچنین کار بهداشت معتبر بوده اند.
7- به دلیل مشکلات عدیده موجود در مهد کودک ایده و عدم رفع موارد تخلفات و به دلیل حفظ سلامت روحی، روانی و جسمی کودکان مهد کودک ایده با درخواست معاون امور اجتماعی استان خراسان رضوی موضوع جهت طرح و بررسی در کمیسیون نظارت بر مراکز استانی ماده 26 مطرح و به استناد صورتجلسه مورخ 17/1/1396 و به اتفاق آراء اعضای کمیسیون رای بر لغو پروانه فعالیت صاحب امتیاز و پروانه مسیول فنی مهد کودک ایده که هر دو به نام شاکی بوده است را صادر می نمایند و رای کمیسیون نظارت طی نامه شماره 4473/96/920-17/1/1396 به شاکی ابلاغ می شود. که پس از اعتراض شاکی به رای صادره پرونده جهت طرح و رسیدگی مجدد به کمیسیون عالی نظارت بر فعالیت مراکز غیردولتی ماده 26 واقع در سازمان بهزیستی کشور ارسال می‌شود.
8- با توجه به مستندات خانم هاییده مجردی شهریه ایی بالاتر از تعرفه های قانونی از خانواده های کودکان اخذ می کرده است و بـه استناد اقـرار خانم هاییده مجردی ایشان در سازمان تعزیرات اسلامی به پرداخت هشتاد میلیون ریال جریمه نقدی محکوم شده است. که پس از بررسی اسناد و مدارک و استماع دفاعیات تجدیدنظر خواه،کمیسیون عالی ماده 26 واقع در سازمان بهزسیتی کشور و به استناد بند 3 ماده 44 و تبصره 5 ماده 50 آیین نامه داخلی ماده 26 قانون بخشی از مقررات مالی دولت بازنگری سال 1395 و ماده 6 دستورالعمل تاسیس، اداره و انحلال انواع مهدهای کودک و به دلیل حفظ سلامت جسمی و روانی کودکان و عدم رعایت دستورالعمل های تخصصی سازمان بهزیستی کشور، درخواست خانم هاییده مجردی (صاحب امتیاز و مسیول فنی مهد کودک ایده) را وارد ندانسته و به استناد صورتجلسه کمیسیون عالی ماده 26 مورخ 13/3/1396 به اتفاق آراء رای صادره از کمیسیون نظارت استانی را مبنی بر لغو مجوز فعالیت مدیر مسیول و مسیول فنی مهد کودک ایده را تایید می نماید.
9- خانم هاییده مجری شکایتی را علیه تصمیم کمیسیون عالی ماده 26 سازمان بهزیستی در دیوان عدالت اداری مطرح می کند که به استناد دادنامه شماره 9709970904202133-5/8/1397 صادره از شعبه 45 بدوی دیوان عدالت اداری تصمیم کمیسیون عالی ماده 26 سازمان بهزیستی تایید و همچنین بعد از تجدیدنظر خواهی خانم هاییده مجردی از دادنامه موصوف، دادنامه بدوی طی دادنامه شماره 9809970955902085-10/7/1398 صادره از شعبه 26 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید می گردد.
10- منظور از واژه ابطال دربند 3-6 ماده 6 دستورالعمل تاسیس، اداره و انحلال انواع مهدهای کودک مصوب 1/6/1390 همان واژه لغو مجوز در آیین نامه داخلی ماده 26 قانون بخشی از مقررات مالی دولت بازنگری سال 1395 می باشد که با توجه به تقدم آیین نامه ماده 26 واژه ابطال نقض ضمنی شده و منظور و مراد همان لغو مجوز می باشد. با عنایت به موارد مطروحه و دفاعیات صورت گرفته تقاضای رد خواسته شاکی مورد استدعاست."
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 6/8/1399 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با عنایت به اینکه بر اساس ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 1380 و جزء 8 بند (پ) ماده 57 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه مصوب 1395 مرجع صالح برای صدور و تمدید پروانه تاسیس و فعالیت مهدهای کودک، سازمان بهزیستی است و مرجع صالح برای صدور پروانه تاسیس یا فعالیت‌های اجتماعی اصولاً صلاحیت لغو و ابطال آن مجوز را در صورت انتفای شرایط لازم در متقاضی را داراست، بنابراین مقرره موضوع شکایت ابطال نشد.
محمدکاظم بهرامی – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
