شماره دادنامه: 2624
تاریخ دادنامه: 5/9/1398
شماره پرونده: 96/1354
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای حیدر ستایش
موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره 530/40995/د94-1394/06/30 وزارت نیرو
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره 530/40995/د94-30/6/1394 وزارت نیرو را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«احترامـاً به استناد بـه بند 3 از مـاده 13 قانـون تشکیل دیـوان عـدالت اداری بـه استحضار می رساند بخشنامه فوق الذکر که در متن آن نیز به صراحت قید شده مغایر با ضوابط استخدامی در شرکتهای وابسته به وزارت نیرو و همچنین صراحتاً مغایر با بند 9 از اصل 3 قانون اساسی و باعث ایجاد تبعیض و نفاق بین جوانان گشته چنانچه دست مدیران متخلف را برای استخدام رانتی و فرزندان و آقازاده های خود در شرکتهای مذکور باز گذاشته و از این طریق حقوق جوانان و نخبگان را تضعیف نموده از آنجا که بخشنامه فوق الذکر با تمام قوانین و آیین نامه های دولتی و حتی خود ضوابط وزارت نیرو مغایرت دارد همچنین بند 9 از اصل سوم قانون اساسی مغایرت کامل دارد. در شرایطی که کشور دچار معظل بیکاری جوانان است دور از عدالت می باشد که آقازاده های مدیران و وابستگان به آنها به نوعی بدون ضابطه و تخصص و دور از عدالت مغایر با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در شرکتهای وابسته به دولت بدون هیچ زحمتی استخدام گردند خواهشمند است دستور فرمایید این بخشنامه از تاریخ صدور لغو و همچنین تمام تبعات ناشی از این بخشنامه نیز لغو گردد. خواهشمند است به استناد تبصره 1 از بند 3 ماده 13 قانون تشکیل دیوان عدالت اداری دستور فرمایید که میزان خسارت وارده از ناحیه این اقدام به شرکتهای وابسته به دولت و تضعیف بیت المال تعیین و مشخص گردد تا در دادسرا مورد رسیدگی قرار گیرد. »
متن نامه مورد اعتراض به قرار زیر است: « جناب آقای مهندس چیت چیان وزیر محترم نیرو
موضوع: گزارش تبدیل وضعیت شرکت های وابسته
با سلام و احترام، با عنایت به ابلاغ دستورالعمل نیاز سنجی، ساماندهی و تامین منابع انسانی شرکت های وابسته (غیر دولتی) به شماره 100/50/10993/94-22/1/1394 و متعاقب آن ابلاغ دستورالعمل اجرایی استخدام شرکتهای وابسته (غیر دولتی)، گزارش تبدیل وضعیت در شرکت های وابسته بر اساس آمار ارایه شده توسط شرکتهای مادر تخصصی توانیر و مهندسی آب و فاضلاب کشور به شرح ذیل تقدیم می گردد:
|
ردیف |
نام شرکت |
تعدادکل پستهای مصوب(پست) |
پستهای با تصدی |
پستهای بلاتصدی |
تعداد نیروهای تبدیل وضعیت شده از سال 86 تا پایان 93 |
تعداد نیروهای شرکتی موجود (نفر) |
تعداد مشمولین تبدیل وضعیت سال 93 (نفر) |
||
|
تعداد (پست) |
نسبت به کل پستهای مصوب |
تعداد (پست) |
نسبت به کل پستهای مصوب |
||||||
|
1 |
شرکتهای توزیع نیروی برق |
21356 |
12624 |
59% |
8732 |
41% |
3004 |
13332 |
1207 |
|
2 |
شرکتهای مدیریت تولید برق |
7545 |
4964 |
66% |
2581 |
34% |
971 |
3898 |
284 |
|
3 |
شرکتهای آب و فاضلاب شهری |
32508 |
19137 |
59% |
13371 |
31% |
3540 |
3140 |
1606 |
|
جمع کل |
61409 |
36725 |
60% |
2468 |
40% |
7515 |
20370 |
3097 |
|
بر اساس بخشنامه های شماره 100/50/32213-30/3/1386 و شماره 100/50/105302-1/10/1387 تعداد 7515 نفر از نیروهای شرکتی تامین نیرو (با داشتن شرایط مندرج در بخشنامه) که قبل از تاریخ 30/3/1386 بـه کارگیری شده اند تا پایان سـال 1393 تبدیل وضعیت گردیـده اند. متاسفانه عـلی رغم ممنوعیت جـذب در بخشنامه های فوق الذکر، شرکت های وابسته همچنان اقدام به جذب نیرو خارج از قواعد نموده اند، تعداد این نیروها در حـدود 20370 نفر گـزارش شده است. با عنایت به مـوارد مذکور و به منظور ساماندهی منابع انسانی موجود و شرایط پیش بینی شده در دستورالعمل اجرایی، شرکتهای وابسته می توانند سالیانه معادل ده درصد (10%) از پست های سازمانی بلاتصدی خود را از بین مشمولین شاغل در شرکت های تامین نیروی انسانی و پیمانکاری که وظایف اصلی شرکت را انجام می دهند با رعایت شرایط مندرج در دستورالعمل اجرایی تبدیل وضعیت (استخدام) نمایند. البته این اجازه منـوط به رعایت دستورالعمل مذکور و انجـام استخدام های بعدی از طریق آزمون عمومی است و در حال حاضر با توجه به شرایط کشور و اسناد بالادستی و تصمیم شورای معاونین موجه ترین و عادلانه ترین روش استخدام می باشد. همچنین از محل سهمیه آزمون های استخدامی تمهیدات لازم پیش بینی شده که سالیانه 10 درصد از نیروهای شرکتی بتوانند از طریق شرکت در آزمون استخدامی با اختصاص امتیازات مربوطه تبدیل وضعیت (استخدام) شوند، این روش ضمن حفظ انگیزش این افراد و ایجاد امید برای ارایه کار مطلوب تر می‌تواند در طول مدت 3 سال افراد واجد شرایط (با فرض عدم افزایش نیروی شرکتی جدید) را ساماندهی نماید. همچنین بر اساس دستورالعمل مذکور به منظور کاهش در تنوع وضعیت های اسـتخدامی کارکنان شرکت های وابسته در قالب دایم (برای تصدی پست سازمانی مصوب) و پیمانکاری برای فعالیت های برون سپاری شده ساماندهی می گردند. خواهشمند است درصورت موافقت با تبدیل وضعیت مشمولین (3۰۹۷ نفر) دستور مقتضی صادر فرمایید. – معاون تحقیقات و منابع انسانی. »
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت نیرو به موجب لایحه شماره 410/54719/96-28/12/1396 توضیح داده است که: « با احترام بازگشت به ابلاغیه مورخ 26/10/1396 دفتر هیات عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست آقای حیدر ستایش دارای پرونده کلاسه 9601354، دایر بر ابطال بخشنامه شماره 530/40995/94-30/6/1394 بـدین وسیلـه مـراتب ذیل را به استحضار می رسانـد شاکی طرف دعوای خود را «معاونت تحقیقات و منابـع انسانـی وزارت نیرو/ اداره منابـع انسانی»، تعیین کـرده است، در حـالی که واحدهای مزبور فاقد شخصیت حقوقی مستقل بوده و از واحدهای اداری وزارت نیرو می باشند و تبعاً نمی توانند طرف دعوا قرار گیرند. با این وصف در خصوص خواسته ایشان موارد زیر قابل ذکر می باشد:
1- مرقومه مورد درخواست ابطال گزارش داخلی مجموعه وزارتخانه بوده که جهت استحضار وزیر نیرو و ارشاد ایشان در مدلول دستورالعمل استخدامی ابلاغ شده می باشد و نیز در مغایرت با شرع یا قانون و یا عدم صلاحیت و یا تجـاوز از اختیـارات نبوده است، لـذا ابطال آن منصرف از صـلاحیت مقـرر هیات عمومی دیـوان عـدالت اداری می باشد.
2- شاکی بدون اینکه دلیلی بر تضییع حق ایشان و یا سایر اشخاص و یا تخطی از مقررات مورد عمل توسط وزارت نیرو و یا مصادیقی از استخدامهای بدون ضابطه را ارایه نماید، فقط با کلی گویی و غیر منجز مواردی را بدون دلیل به وزارت نیرو نسبت داده اند. لذا رسیدگی به دادخواست مطروحه با کیفیت فوق مستنبط از ماده 33 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری با مانع قانونی مواجه است.
3-علاوه بر موارد فوق لازم به ذکر است در سال 1394 با توجه به حجم عظیم جویندگان کار و به منظور ایجاد تعادل و برقراری عدالت استخدامی جهت نیروهای شاغل در شرکتهای وابسته ( غیر دولتی) زیر مجموعه وزارت نیرو، آیین نامه نیازسنجی، ساماندهی و تامین منابع انسانی و دستورالعمل استخدامی شرکتهای مذکور تحت عنوان دستورالعمل نیازسنجی، ساماندهی و تامین منابع انسانی شرکتهای وابسته ( غیر دولتی) به شماره 100/50/10993/94- 22/1/1394 و دستورالعمل اجرایی استخدام شرکتهای وابسته ( غیر دولتی) اصلاح و ابلاغ گردید. متعاقب آن گزارش روند تبدیل وضعیت در شرکتهای مذکور طی نامه شماره 530/40995/د94-30/6/1394 (شماره صادره 530/34988/94-22/7/1396) حضور وزیر وقت نیرو ارسال گردید که با توجه به دستور مورخ 15/8/1394 ایشان در هامش گزارش فوق الذکر و در چارچوب دستورالعملهای ابلاغی، شرکتهای وابسته می توانند معـادل ده درصد از پستهـای سازمانـی بلاتصدی خود را تا سقف بیست درصـد از کل مجـوزهای استخدامی سالیانه از بین نیروهای انسانی شاغل در شرکتهای تامین نیروی انسانی و پیمانکاری که وظایف اصلی شرکت را انجام می دهند با رعایت شرایط مندرج در دستورالعمل اجرایی استخدام و مصوبات شورای معاونین وزارت نیرو، استخدام (تبدیل وضع) نمایند. علیهذا با عنایت به موارد مذکور ضمن تاکید بر این نکته که شرکتهای وابسته (غیردولتی) زیر مجموعه وزارت نیرو تابع تصمیمات متخذه توسط مجامع عمومی ذیربط می باشند و نامه مورد درخواست ابطال در حدود اختیارات قانونی صادر شده است، تقاضای رسیدگی و رد شکایت مطروحه مورد استدعاست.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 5/9/1398 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با توجه به این که شرکت های مذکور در نامه مورد اعتراض غیردولتی محسوب می شوند و وزیر نیرو در مقام اختیار حاصله از اساسنامه شرکتهای یاد شده به عنوان رییس مجمع عمومی اتخاذ تصمیم نکرده بلکه به عنوان وزیر اقدام به قاعده گذاری برای اداره شرکتهای مذکور و تعیین تکلیف وضعیت استخدامی نیروهای آن کرده است و این امر سیاستگذاری محسوب نمی شود، لذا مصوبه مورد شکایت خارج از حدود اختیارات وزارت نیرو است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال شد. با اعمال ماده 13 قانون پیش گفته و تسری ابطال مصوبه به زمان تصویب آن موافقت نشد.
محمدکاظم بهرامی-رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
