بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 2422
تاریخ دادنامه: 21؍8؍1398
شماره پرونده: 97؍1815
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 11 شیوه نامه تدوین و دفاع از پایان نامه دانشجویان دکترای تخصصی مورخ 1393/06/09 مصوب هفتاد و هفتمین جلسه شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی کرمان
گردش کار: سرپرست معاونت حقوقی و نظارت همگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره 80459-16؍4؍1397 اعلام کرده است که:
« حضرت حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای بهرامی
رییس محترم دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
احتراماً به استحضار می رساند، شیوه نامه تدوین و دفاع از پایان نامه دانشجویان دکترای تخصصی مصوب هفتاد و هفتمین جلسه شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در این سازمان با قوانین انطباق داده شد که توجه جنابعالی را به نتایج بررسیها به شرح زیر معطوف می دارد: دانشگاه علوم پزشکی کرمان اقدام به تصویب و اجرای شیوه نامه تدوین و دفاع از پایان نامه دانشجویان دکترای تخصصی مصوب هفتاد و هفتمین جلسه شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی کرمان (مورخ 9؍6؍1393) نموده و در بند 11 شیوه نامه مذکور (برخلاف تبصره 5 ماده 43 آیین نامه آموزش دوره تخصصی (ph.d) مصوب سی و پنجمین جلسه مورخ 29؍8؍1386 شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی) شرط لازم برای دفاع از پایان نامه دانشجویان دکترای تخصصی را چاپ حداقل دو مقاله ایندکس نوع یک حاصل از کار خود ( مستخرج از پایان نامه) قرار داده که این تعداد در آیین نامه یاد شده یک مقاله می باشد. همچنین شورای تحصیلات تکمیلی آن دانشگاه در تاریخ 23؍7؍1396 برخلاف ماده 43 آیین نامه مذکور مصوب نموده است که دانشجویان دکترای تخصصی با انتشار یک مقاله تیپ (1) در ده درصد برتر لیست ISI و یا چنانچه دانشجو دارای ثبت اختراع باشد با یک مقاله نیز مجوز دفاع خواهد داشت. در حالی که:
اولاً: شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان مرجع عالی سیاستگذاری، تعیین خط مشی، تصمیم گیری و هماهنگی و هدایت امور فرهنگی، آموزشی و پژوهشی کشور در چارچوب سیاستهای کلی نظام محسوب می شود و تصمیمات آن لازم الاجرا و در حکم قانون است ( به نقل از شماره 1540-15؍10؍1367 روزنامه رسمی) و به استناد بند 20 مصوبه جلسات 429 و 430-21؍7؍1377 و 5؍8؍1377 و نامه شماره 4229؍دش-25؍11؍1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی و مواد 2 و 7 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1364، بندهای 1، 4، 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1367، شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی به منظور تحقق سیاستها و خط مشی ها و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر برنامه ریزی و تدوین و تصویب آیین نامه ها و مقررات آموزشی تشکیل شده است و مطابق بند 2 ماده (1) آیین نامه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی، تهیه و تصویب آیین نامه های آموزشی و پژوهشی، تغییر و اصلاح آیین نامه ها بر عهده آن شورا می باشد.
ثانیاً: هیات امنا به عنوان مرجع برنامه ریز و تصمیم گیر در دانشگاه ها، مطابق ماده 7 قانون تشکیل هیاتهای امناء دانشگاه ها و مـوسسات آموزش عالی و پژوهشی (مصوبات جلسات 181 و 183-9 و 23؍6؍1367 شـورای عالی انقلاب فرهنگی)، فقط در حیطه اداری و استخدامی اختیار داشته و نمی تواند اختیاری به تشکیلات دانشگاه مبنی بر تدوین آیین نامه ها و شیوه نامه های آموزشی بدهد.
ثالثاً: حسب نامه شماره 942؍97؍م-18؍2؍1397 معاون آموزشی و دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مطابق مفاد ماده 54 آیین نامه آموزشی دوره دکترای تخصصی مصوب سـی و پنجمین جلسه مـورخ 29؍8؍1386 شـورای عالی برنامه ریزی علـوم پزشکی آیین نامه مذکور در همه دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی و موسسات وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سراسر کشور جهت دانشجویان ورودی سال تحصیلی 1388-1387 و بعد لازم الاجرا می باشد. بنا به مراتب شیوه نامه فوق الذکر و مصوبه مورخ 23؍7؍1396 شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، مغایر با قوانین یاد شده و خارج از حدود و اختیارات واضع تشخیص و ابطال آن در هیات عمومی دیوان مورد تقاضاست. مزید امتنان است از نتیجه اقدام و تصمیم متخذه این سازمان را مطلع نمایید.»
متن شیوه نامه در قسمت مورد اعتراض به قرار زیر است:
« ………….
11- دانشجو زمانی مجاز به دفاع از پایان نامه می باشد که حداقل دو مقاله ایندکس نوع 1 حاصل از کار خود (مستخرج از پایان نامه) را به عنوان نویسنده اول یا مسیول به چاپ رسانیده و یا گواهی پذیرش آنها را اخذ نموده باشد، ذکر آدرس دانشگاه علوم پزشکی کرمان برای دانشجو الزامی است.»
در پاسخ به شکایت مذکور، رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی استان کرمان به موجب لایحه شماره 16098؍1؍10-30؍7؍1397 توضیح داده است که:
« ریاست محترم هیات عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع: پاسخ به دادخواست سازمان بازرسی
با سلام
احتراماً در خصوص دادخواست سازمان بازرسی کل کشور به کلاسه پرونده 9709980905801171 موضوع انطباق شیـوه نامه تـدوین و دفـاع از پایان نامه دانشجویان دکترای تخصصی با قوانین موارد ذیل را به استحضار می رساند: بر اساس تبصره 5 ماده 43 آیین نامه آموزشی دوره تخصصی مصوب شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی کشور مورخ 29؍8؍1386 تصریح شده است که برای دفاع از پایان نامه چاپ و یا ارایه گواهی پذیرش حداقل یک مقاله نمایه شده در مجلات تیپ 1 الزامی می باشد و تصمیم گیری در خصوص تعیین تعداد مقاله به عهده دانشگاه های مجری دوره گذاشته شده است، در این راستا سایر دانشگاه های تیپ یک علوم پزشکی کشور (تهران، اصفهان، مشهد، شیراز، تبریز) جهت دفاع از پایان نامه این دسته از دانشجویان، شرط چاپ و یا ارایه گواهی پذیرش دو مقاله در ژونالهای تیپ 1 را به تصویب رسانده اند. لذا به جهت حفظ شتاب علمی کشور در چشم انداز 1404 و رسیدن کشور به رتبه اول منطقه در تولید علم و با توجه به رقابت تنگاتنگی که بین کشورهای منطقه وجود دارد کلیه دانشگاه های مجری دوره های ph.d به تصویب شورای تحصیلات تکمیلی موسسه به عنوان نهاد قانونی نظارت بر دوره های تحصیلات تکمیلی تعداد دو مقاله را شرط دفاع از پایان نامه قرار داده اند. این دانشگاه نیز هم گام با سایر دانشگاه های دولتی کشور مطابق مصوبه هفتاد و هفتمین جلسه شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه مورخ 9؍6؍1393 شیوه نامه تدوین و دفاع از پایان نامه را تصویب و از مورخ 1؍1؍1394 لازم الاجرا کرده است و همگام با توسعه کمی همواره خود را ملزم به حفظ کیفیت آموزش و شانیت دانشگاه به عنوان یکی از دانشگاه های برتر تربیت کننده نیروی انسانی در نظام سلامت کشور می داند. با این حال مطابق مصوبه یکصد و سی و هفتمین جلسه شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه مورخ 23؍7؍1396 و با عنایت به کیفیت مقالات منتشر شده، دانشجویان دوره دکتری تخصصی (ph.d) می توانند با انتشار یک مقاله تیپ 1 و ده درصد برتر لیست ISI از پایان نامه خود دفاع نمایند و نیز طبق مصوبه یکصد و پنجاه و ششمین جلسه شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه مـورخ 4؍6؍1397، دانشجویـان دکتـرای تخصصی (ph.d) که وارد سنوات مازاد شده باشند ( از نیم سال دهم) با چاپ یک مقاله ISI مستخرج از پایان نامه (به عنوان نویسنده اول و یا مسیول) و ارسال مقاله به مجله معتبر (ساب میت) مقاله دوم می تواند از پایان نامه خود دفاع نمایند. در پایان تاکید می کند که این دانشگاه تمام اهتمام خود را به کار گرفته است تا ضمن در نظر گرفتن تنگناهای کنونی کشور کمک لازم را به کاهش طول مدت تحصیل دانشجویان دکتری تخصصی (ph.d) نموده و در عین حال به عنوان یک دانشگاه مجری دوره های دکترای تخصصی رسالت خود را جهت تربیت و آموزش نیروی انسانی کارا و شایسته به انجام رساند. »
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 21؍8؍1398 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
به موجب تبصره 5 ماده 43 آیین نامه آموزشی دوره تخصصی، مصوب جلسه 35 شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 29؍8؍1386، چاپ یک مقاله به زبان انگلیسی از کار تحقیقاتی از رشته مربوطه و مرتبط با موضوع پایان نامه کفایت می کند و از آنجا که به موجب ماده 54 آیین نامه مذکور، این آیین نامه در همه دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی و موسسات وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سراسر کشور جهت دانشجویان ورودی سال تحصیلی 1388-1387 به بعد لازم الاجرا اعلام شده است. نظر به اینکه در این آیین نامه اختیاری برای دانشگاه ها برای وضع مقررات مغایر تعریف نشده است، بند 11 شیوه نامه تدوین و دفاع از پایان نامه دانشجویان دکترای تخصصی دانشگاه علوم پزشکی کرمان خارج از حدود اختیارات وضع شده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
محمدکاظم بهرامی-رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
