کلاسه پرونده: 91/1041
شاکی: آقای باقر مرادی
موضوع: ابطال بخشنامه شماره 751060/88-6/12/1388 شرکت سهامی بیمه ایران
تاریخ رای: سه شنبه 21 مهر 1394
شماره دادنامه: 893
گردش کار: آقای باقر مرادی به موجب دادخواستی ابطال بخشنامه شماره 751060/88-1388/12/6 شرکت سهامی بیمه ایران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: " ریاست محترم هیات عمومی دیوان عدالت اداری سلام علیکم: احتراماً استحضار دارید بر اساس ماده واحده قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب 1386/6/5 مدت اجرای قانون از تاریخ تصویب سه سال و انقضای آن 1389/6/5 تعیین شده بود ولی شرکت سهامی بیمه ایران با خروج از حدود اختیارات خود و وضع قاعده آمره دستورالعمل شماره 751060/88- 1388/12/6 و تعیین مدت کمتر از مهلت مقرر و مشخص شده در قانون اعلام کرده متقاضیان بازنشستگی به استناد قانون مذکور حداکثر تا تاریخ 1388/12/25 فرصت دارند تقاضای بازنشستگی نمایند، در غیر این صورت با عنایت به امکان اجرای قانون مذکور تا پایان سال 1388 تقاضاهای واصله بعد از تاریخ تعیین شده یعنی 1388/12/25 بلااثر خواهد بود. با امعان نظر به مراتب مرقوم اخذ تصمیم و وضع تحدید زمان اجرای قانون و افزودن قیود و شرایطی خارج از حدود قانون توسط شرکت و در مقام قانونگذاری برآمدن، خلاف نص و حکم صریح قانونگذار بوده و امری فراقانونی و خلاف در کاهش قلمرو قانون به نظر می رسد و موجب اغواء کارکنان و وارد آمدن خسارات مادی و معنوی و تضییع حق از جمله محروم ماندن از دریافت تسهیلات وام مسکن و عدم اشتغال در سال 1389 و ایضاً کاهش حقوق و پاداش شد. شایان ذکر است علی رغم اطلاعیه شرکت که امکان اجرای قانون را حداکثر تا پایان سال 1388 اعلام کرده بود، به رغم آن در نیمه اول سال 1389 تعداد دیگری از کارکنان شرکت به استناد قانون مذکور بازنشسته شده اند، به این ترتیب در پیش گرفتن دو یا چند رویه و اخذ تصمیمات متنوع و سلیقه ای و عدم اطلاع رسانی صحیح و دقیق به نحو مقرر در قانون موجب سردرگمی و ایجاد تبعیض و عدم احقاق حق در شرایط مساوی می شود. لازم به ذکر است اینجانب به منظور ایجاد محیط حسن تفاهم و بهبود روابط در مورد تضییع حقوق استخدامی خود قبل از مراجعه به مراجع ذی صلاح، موارد مرقوم و درخواست خود را مبنی بر ابطال تصمیم و متابعات و حکم ابلاغ و … و اعاده به خدمت به موقع و مشروع تسلیم مسوولین مربوط کردم، اما متاسفانه رد شد لذا تصمیم شرکت در انتشار بخشنامه شماره 751060/88-1388/12/6 از حیث مخالفت مدلول و صریح با نص قانون بازنشستگی پیش از موعد و تخلف آشکار در اجرای قوانین و مقررات و خودداری از اجرای وظایفی است که موجب تضییع حقوق و ورود خسارات فرواوان به کارکنان و اینجانب شده است. علی هذا از هیات عمومی دیوان عدالت اداری صدور حکم به ابطال دستورالعمل شماره 751060/88- 1388/12/6 معاونت منابع انسانی مدیریت امور اداری و به تبع آن نامه شماره 755928/88- 1388/12/9 مدیریت استان متکی و متابع آن حکم ابلاغ شماره 809393-1388/12/27 معاونت اداری و مالی و بالتبع سایر احکام و تبعات متکی به مصوبه و آثار مترتب بر آن و تسری ابطال به زمان انتشار بخشنامه و احکام را درخواست می کنم. " متن بخشنامه مورد اعتراض به قرار زیر است: " اطلاعیه در خصوص قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت بدین وسیله به اطلاع آن دسته از همکارانی که حایز شرایط بازنشستگی حسب قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت هستند می رساند در صورت تمایل می توانند درخواست بازنشستگی خود را کتباً و با استناد به قانون مذکور حداکثر تا تاریخ 1388/12/25 به این معاونت ارسال نمایند. بدیهی است با عنایت به امکان اجرای قانون مذکور تا پایان سال جاری، تقاضاهای واصله بعد از تاریخ تعیین شده (1388/12/25) بلااثر خواهد بود.- معاون منابع انسانی مدیریت امور اداری " در پاسخ به شکایت شاکی، نماینده حقوقی شرکت سهامی بیمه ایران به موجب لایحه شماره 237651/1391/4/4 توضیح داده است که: " با احترام: در خصوص شکایت آقای باقر مرادی علیه شرکت سهامی بیمه ایران موضوع پرونده فوق ضمن تقدیم فتوکپی برابر با اصل دلیل مدیریت مدیرعامل و برگ نمایندگی حقوقی مراتب زیر در غیر موجه بودن شکایت مطروحه را به استحضار می رساند: 1- ابتدا باید گفت یکی از خواسته های دعوای مطروحه یعنی ابطال حکم بازنشستگی شماره 809393/88- 1388/12/27 شاکی در جریان شکایت قبلی ایشان نزد شعبه شانزدهم دیوان عدالت اداری مورد رسیدگی واقع شده و علی الظاهر منتهی به رد دعوا شده است. 2- خواسته اصلی طرح شده در شکایت یعنی ابطال بخشنامه شماره 751060/88-1388/12/6 معاونت منابع انسانی مدیریت امور اداری شرکت سهامی بیمه ایران به چند دلیل قانوناً قابل رسیدگی نمی تواند باشد. 1-2- وفق بند 1 ماده 19 قانون تاسیس دیوان عدالت اداری پذیرش رسیدگی به شکایتهای اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین نامه ها و …. دستگاهها و شرکتهای دولتی منوط به این شده است که اولاً آیین نامه های مورد اعتراض برخلاف قانون و مقررات آمره باشد و در ثانی سبب از بین رفتن حقوق اشخاص شده باشد بر این اساس با توجه به سوابق موجود در ابلاغ بخشنامه مورد اعتراض شاکی هیچ یک از دو شرط یاد شده تحقق پیدا نکرده است. 2-2- شاکی مدعی است که بخشنامه شماره 751060/88-1388/12/6 معاونت منابع انسانی این شرکت دایر به تعیین مدت و فرجه برای پذیرش تقاضاهای بازنشستگی پیش از موعد کارمندهای شرکت سبب اغوای کارکنان و ورود خسارت مادی و معنوی به آنها و ایشان شده است که در پاسخ باید گفت: ادعای به عمل آمده موجه نیست چرا که با توجه به زمان اولین درخواست بازنشستگی پیش از موعد شاکی ثبت شده به شماره 450913/88 و 1388/7/26 قید تاریخ 1388/10/1 برای صدور حکم بالاترین مقام دستگاه اجرایی است. ابلاغ هر گونه اطلاعیه و بخشنامه جهت نحوه اجرای قانون و وصول تقاضا از جانب کارمندها و قید فرجه و مهلت جهت بررسی تقاضاها از اختیارهای دستگاه اجرایی بوده و با این وصف الزامی به اجرای قانون مزبور و یا پذیرش درخواستها نبوده است. بنا به مراتب فوق نظر به این که موجب قانونی بر ابطال بخشنامه شماره 751060-1388/12/6 وجود نداشته است و اصولاً در صدور حکم بازنشستگی شاکی به استناد بخشنامه فوق حقوقی از وی و سایر کارمندهای ذی نفع تضییع نکرده است. از این رو بدین وسیله تقاضای رسیدگی و صدور رای بر رد دعوا را دارد." هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1394/7/21 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
مطابق ماده واحده قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب 1386/6/5 مقرر شده است: «به دولت اجازه داده می شود از تاریخ تصویب این قانون ظرف مدت سه سال کارکنان رسمی، پیمانی و قراردادی وزارتخانه ها و موسسات دولتی را که حداقل بیست و پنج سال سابقه خدمت قابل قبول داشته باشند با حداکثر پنج سال سنوات ارفاقی بدون شرط سنی در صورت تقاضای کارکنان و موافقت دستگاه متبوع خود بازنشسته نماید.» هر چند مطابق قانون مذکور، موافقت یا عدم موافقت با بازنشستگی پیش از موعد کارکنان حایز شرایط از اختیارات دستگاه متبوع مستخدم است لیکن محدود کردن مدت اجرای قانون مذکور و عدم بررسی تقاضای متقاضیان در بعد از 1388/12/25 مصرح در اطلاعیه شماره 751060/88- 1388/12/6 معاون منابع انسانی مدیریت امور اداری شرکت سهامی بیمه ایران، علی رغم این که قانون صدرالذکر در زمان صدور بخشنامه تا 1389/6/5 حکومت داشتـه است، برخلاف حکم ماده واحده قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ صدور اطلاعیه، ابطال می شود.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمدجعفر منتظری
