بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1337و 1338
تاریخ رای: دوشنبه 26 آبان 1393
کلاسه پرونده: 92/889-1274
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای مهدی اخوان بهابادی
موضوع: 1- ابطال تصویب نامه شماره 3802/92/206-28/2/1392 شورای عالی اداری متضمن مصوبه مورخ 25/2/1392 شورای مذکور 2- ابطال نامه شماره 54928/3- 22/4/1392 معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
گردش کار: خلاصه دادخواست شاکی در هر 2 قسمت خواسته و مدافعات و مصوبه و مقرره مورد شکایت به تفکیک به شرح زیر است: الف- شاکی به موجب دادخواستی ابطال تصویب نامه شماره 3802/92/206-1392/2/28 شورای عالی اداری متضمن مصوبه مورخ 1392/2/25 شورای مذکور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: " به استحضار می رساند عوامل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، صبح روز 1392/2/29 با همراه داشتن تصویر تصویب نامه شورای عالی اداری به مرکز ملی فضای مجازی مراجعه و ضمن برخورد نامناسب با کارکنان مرکز، نسبت به تصرف ساختمان و امکانات آن ( از جمله حسابهای مالی و بانکی) اقدام کرده اند. در خصوص تصویب نامه فوق الذکر نکات ذیل حایز اهمیت است: 1- مصوبه فوق الاشاره توسط دبیر شورای عالی اداری ابلاغ شده در حالی که طبق قانون مصوبات شورای عالی اداری پس از تایید رییس جمهور لازم الاجراست و این مصوبه فاقد تایید رییس جمهور است. 2- بر فرض تایید رییس جمهور، دخالت در ساختار و تشکیلات سازمانهایی که به امر امام خمینی (ره) یا مقام معظم رهبری تشکیل شده از صلاحیت شورای عالی اداری خارج است. با عنایت به موارد فوق الذکر مستدعی است دستور فرمایید نسبت به صدور دستور موقت جهت توقف تصویب نامه شورای عالی اداری اقدام شود." متن تصویب نامه مورد اعتراض به شرح زیر است: " باسمه تعالی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات- نهاد ریاست جمهوری- معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور- معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور شورای عالی اداری در یکصد و پنجاه و نهمین جلسه مورخ 1392/2/25، بنا به پیشنهاد مشترک وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور تصویب نمود: مصوبه شماره 40206/91/206- 1391/10/9 شورای عالی اداری به شرح زیر اصلاح می شود: 1- موسسه تحقیقات و فناوری اطلاعات ضمن تغییر نام به عنوان « پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات» به صورت وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اداره می شود. 2- پژوهشگاه موظف است یک واحد پژوهشی در قالب پژوهشکده و یا مرکز به منظور پشتیبانی علمی شورای عالی فضای مجازی با رعالیت قانون ایجاد نماید، به نحوی که مدیر پژوهشکده یا مرکز یاد شده توسط شورای عالی فضای مجازی تعیین و منصوب گردد. تبصره: محل استقرار پژوهشکده موضوع این بند، خارج از مکان فعلی پژوهشگاه خواهد بود.- معاون رییس جمهور و دبیر شورای عالی اداری" در پاسخ به شکایت شاکی، رییس امور حقوقی، مجلس و دبیرخانه شورا ( معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور)، به موجب لایحه شماره 5986/93/233- 1393/4/31 توضیح داده است که: " با سلام و احترام، بازگشت به نامه شماره 09209980900040775- 1392/8/25 1- تغییر نام موسسه تحقیقات و فناوری اطلاعات به « پژوهشگاه فضای مجازی» و انتقال آن به مرکز ملی فضای مجازی، بر اساس مصوبه شماره 40206/91/206- 1391/10/9 شورای عالی اداری صورت گرفته است. چنانچه استدلال شود شورای عالی اداری صلاحیت تصمیم گیری در خصوص اعاده پژوهشگاه فضای مجازی از این مرکز را به لحاظ این که اصلاح ساختار صورت پذیرفته، ندارد، بنابراین مصوبه مربوط به الحاق پژوهشگاه به مرکز نیز که با تصویب شورای عالی اداری صورت پذیرفته، فاقد وجاهت قانونی بوده است، در این صورت می توان استدلال کرد مصوبه جدید شورای عالی اداری که مقرر می دارد: « پژوهشگاه فضای مجازی، تغییر نام یافته و مجدداً به صورت وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اداره شود در راستای رفع این مغایرت بوده، موجب شکل گیری وضعیت سابق خواهد شد. در درخواست لغو مصوبه جدید شورا به لحاظ اصلاح ساختار طبعاً ابتدا لازم است مصوبه فوق الذکر شورا که با موضوع انتقال پژوهشگاه به مرکز ملی فضای مجازی تصویب شد نیز مطرح شود. 2- اگر چه شورای عالی فضای مجازی کشور، با تدبیر مقام معظم رهبری «مد ظله العالی» تشکیل شده است لیکن مرکز ملی فضای مجازی کشور، دارای ساختاری اداری است که وظیفه ایجاد تصمیم در ابعاد سخت افزاری، نرم افزاری و … در چارچوب مصوبات شورای عالی فضای مجازی را دارد. از آن جا که رییس این مرکز توسط رییس جمهور منصوب می شود، لذا مصوبه به تاریخ مقدم شورا صرفاً با هدف تقویت بنیه پژوهشی این مرکز، تصویب و ابلاغ شد، لیکن از آن جا که موسسه تحقیقات و فناوری اطلاعات به عنوان یک مرکز تخصصی و دارای قدمت، متولی رفع نیازهای کاربردی و پژوهشی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و انتقال آن به مرکز فضای مجازی، عملاً موجب کاهش توان و بنیه پژوهشی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شده، به منظور رفع این نقیصه، شورای عالی اداری طی مصوبه شماره 3802/92/206- 1392/2/28 ضمن انتقال موسسه مذکور به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و تغییر نام آن به « پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات» این پژوهشگاه را موظف کرد تا نسبت به ایجاد یک پژوهشگاه و یا مرکز، به منظور پشتیبانی علمی شورای عالی فضای مجازی با رعایت قانون اقدام نماید. مدیر این پژوهشگاه یا مرکز نیز توسط شورای عالی فضای مجازی تعیین و منصوب خواهد شد. به این ترتیب مرکز ملی فضای مجازی، فاقد ظرفیتهای پژوهشی مورد نیاز نخواهد بود. بنا به مراتب فوق، تقاضای رد شکایت را دارد." ب- شاکی به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره 54928/3- 1392/4/22 معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: " احتراماً، به استحضار می رساند: اخیراً شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، با استناد به مصوبه غیر قانونی شورای عالی اداری که حسب دستور موقت دیوان عدالت موقوف الاجرا شده است، اقدام به وضع مصوبه غیر قانونی به شماره 54928/3 کرده که نسبت به آن معترض بدواً تقاضای صدور دستور موقت وسپس رسیدگی و صدور حکم مبنی بر ابطال آن را دارم. اما در خصوص غیر قانونی بودن مصوبه فوق به استحضار می رساند: شورای عالی فضای مجازی به موجب فرمان صادر شده از مقام معظم رهبری در تاریخ 1391/12/11 [1390/12/17] تشکیل شده و این شورا حسب فرمان معظم له موظف شده است مرکزی را به نام مرکز ملی فضای مجازی کشور ایجاد نماید در این راستا اعضای منتخب شورای عالی فضای مجازی به ریاست رییس جمهور اساسنامه مرکز ملی فضای مجازی را در تاریخ 1391/4/10 مصوب کرد که به موجب ماده 10 اساسنامه مذکور، پژوهشگاه فضای مجازی به عنوان یک نهاد تابعه مرکز ملی فضای مجازی تشکیل می شود در این راستا شورای عالی اداری با اختیار حاصله از مفاد ماده 114 و بند 1 ماده 115 قانون مدیریت خدمات کشوری دایر به اصلاح ساختار تشکیلاتی دستگاههای اجرایی کشور در مورخ 1391/9/23 حسب مصوبه 190912 – 1390/9/23 [1391/9/23] اقدام به تغییر نام موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات به پژوهشگاه فضای مجازی کرد و آن را از وزارت ارتباطات انتزاع و در مرکز ملی فضای مجازی ادغام و وابسته به مرکز کرده است و با این اقدام علاوه بر این که موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات تغییر نام به پژوهشگاه فضای مجازی کرده جزء نهاد مرکز ملی فضای مجازی و تابع آن نهاد قرار گرفته و به عبارتی زیر مجموعه سازمانی قرار گرفته که با دستور مقام معظم رهبری ایجاد و تاسیس شده است و در ماده 14 اساسنامه مصوب شورای عالی فضای مجازی نیز تصریح شده است در راستای تحقق فرامین مندرج در حکم مقام معظم رهبری کلیه دستگاههای کشور موظف به همکاری همه جانبه با مرکز هستند … و تصمیمات مرکز ملی در چارچوب مصوبات شورای عالی فضای مجازی برای کلیه دستگاههای کشور لازم الاجراست و تخطی از آن تخلف محسوب می شود. متاسفانه شورای عالی اداری برخلاف قانون و خارج از حدود اختیارات اقدام به مصوبه اصلاحی دایر به انتزاع موسسه مزبور از مرکز ملی فضای مجازی و وابسته کردن آن به وزارت ارتباطات در تاریخ 1392/2/28 یعنی حدود 5 ماه بعد کرده است سپس شورای گسترش آموزش عالی نیز با استناد به مصوبه مورخ 1392/4/22 مبنی بر ارتقای موسسه تحقیقات به پژوهشگاه کرده است که مصوبات فوق به جهات ذیل برخلاف قانون و قابل ابطال است. اولاً: حسب صراحت ماده 114 و بند 1ماده 115 قانون مدیریت خدمات کشوری، شورای عالی اداری، صرفاً مجاز به اصلاح ساختار تشکیلات دستگاههای اجرایی کشور است و چون مرکز ملی فضای مجازی و واحدهای زیر مجموعه آن جزء نهادهایی است که با دستور مقام معظم رهبری ایجاد و تاسیس شده و از شمول مقررات دستگاههای اجرایی خارج است و شورای عالی اداری به موجب مصوبه اصلاحی شماره 3802/92/206- 1392/2/28 اقدام به انتزاع پژوهشگاه فضای مجازی از مرکز ملی فضای مجازی و وابسته کردن آن به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات کرده که عمل مذکور برخلاف قانون و خارج از حدود اختیارات شورای عالی بوده و قابل ابطال است که در این خصوص دادخواستی قبلاً تقدیم که با پذیرش درخواست دستور موقت موضوع در هیات عمومی مطرح رسیدگی است. ثانیاً: شورای گسترش آموزش عالی با استناد به مصوبه اصلاحی غیر قانونی شورای عالی اداری اقدام به وضع مصوبه فوق دایر به ارتقای موسسه تحقیقات ارتباطات به موسسه پژوهشی وابسته به وزارت ارتباطات کرده است این اقدام شورای گسترش آموزش اولاً: مغایر با حکم مقام معظم رهبری و خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب کننده است. ثانیاً: مصوبه مذکور با استناد مصوبه اصلاحی شورای عالی صادر شده که حسب دستور موقت دیوان، مصوبه مذکور موقوف الاجرا بوده و جنبه اجرایی نداشته است و از طرفی موسسه تحقیقات ارتباطات در مرکز ملی فضای مجازی ادغام شده و به پژوهشگاه فضای مجازی تغییر نام یافته و در حال حاضر وجود خارجی ندارد لذا به جهت مغایرت مصوبه مذکور با قانون و حکم مقام معظم رهبری و خروج از حدود اختیارات و قابل ابطال است. ثالثاً: همان طوری که فوقاً مذکور افتاد موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات حسب مصوبه جلسه مورخ 1391/9/11 شورای عالی اداری به پژوهشگاه فضای مجازی تغییر نام یافته است و در مرکز ملی فضای مجازی ادغام و تحت آن مرکز و با مدیریت آن مرکز اداره می شود و مرکز ملی با دستور مقام معظم رهبری توسط شورای عالی فضای مجازی تاسیس شده است. بنابراین موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات با همین نام وجود خارجی ندارد تا نسبت به ارتقای آن حکمی وضع شود به قول معروف « ثبت العرش ثم انقش» و چون اقدام شورای گسترش عملاً مربوط به پژوهشگاه فضای مجازی است و پژوهشگاه مذکور نیز وابسته به سازمان مرکز ملی که با دستور مقام معظم رهبری تشکیل شده لذا اقدام مذکور از محدوده اختیارات قانونی شورای گسترش خارج و برخلاف قانون و قابل ابطال است. چون وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در اجرای مصوبه غیر قانونی شورای گسترش آموزش عالی در مقام تهیه و ایجاد تشکیلات موضوع مصوبه غیر قانونی فوق است و اقدام غیر قانونی مذکور مستلزم دربرداشتن هزینه های سنگین بیت المال است لذا به جهت جلوگیری از اجرای مصوبه غیر قانونی و اتلاف بیت المال بدواً تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر توقف عملیات اجرایی و نهایتاً رسیدگی و صدور حکم دایر به ابطال مصوبه که شورای گسترش آموزش عالی را از محضر قضات دیوان عدالت اداری دارم. " متن نامه مورد اعتراض به قرار زیر است: " جناب آقای دکتر محمدحسن نامی وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات با سلام: احتراماً، عطف به نامه شماره 26833/4- 1392/2/29 معاونت پژوهشی و فناوری وزارت متبوع به اطلاع می رساند: شورای گسترش آموزش عالی در جلسه مورخ 1392/3/4 خود با توجه به مصوبه مورخ 1391/10/7 شورای عالی اداری (موضوع ابلاغیه شماره 40206/91/206- 1392/10/9) و اصلاحیه آن مصوب مورخ 1392/2/25 شورای عالی اداری ( موضوع ابلاغ شماره 3802/92/206- 1391/2/28) [1392/2/28] با ارتقای موسسه پژوهشی ارتباطات و فناوری اطلاعات به پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با پژوهشکدههای به شرح ذیل موافقت اصولی دو ساله به عمل آورد. 1- پژوهشکده شبکه های مخابراتی 2- پژوهشکده فناوری اطلاعات 3- پژوهشکده سامانه های انتقال ضمناً شورا با ایجاد پژوهشکده مدیریت فناوری ارتباطات و فناوری اطلاعات با گروههای پژوهشی به شرح ذیل در پژوهشگاه مزبور موافقت اصولی دو ساله به عمل آورد. الف- گروه پژوهشی مطالعات راهبردی فناوری اطلاعات و ارتباطات ب- گروه پژوهشی حقوق و مقررات مدیریت فناوری ج- گروه پژوهشی مطالعات بین الملل مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات" علی رغم ارسال نسخه ثانی دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت، تا زمان رسیدگی به پرونده در هیات عمومی دیوان عدالت اداری هیچ پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت می کند.
رای هیات عمومی
الف: مطابق بند 1 ماده 115 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386 از جمله وظایف و اختیارات شورای عالی اداری عبارتست از « اصلاح ساختار تشکیلات دستگاههای اجرایی به استثناء دستگاههایی که احکام آنها در قانون اساسی آمده و یا به امر امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله) تاسیس شده است.» ب: بنا بر فرمان مورخ 1390/12/17 مقام معظم رهبری(مدظله)، شورای عالی فضای مجاری کشور با اهداف و اختیارات تعریف شده ای تشکیل گردیده تا مرکزی به نام مرکز ملی فضای مجازی کشور ایجاد نماید. همچنین مقرر فرموده اند، به کلیه مصوبات شورا ترتیب آثار قانونی داده شود و نیز مقرر شده کلیه دستگاههای کشور موظف به همکاری همه جانبه با این مرکز باشند. ج: شورای عالی فضای مجازی در نهمین جلسه مورخ 1391/7/22، ساختار و تشکیلات مرکز ملی فضای مجازی کشور متضمن پژوهشگاه فضای مجازی را تصویب و در اجرای ماده 11 آیین نامه داخلی شورای مذکور در مورخ 1391/7/23 به استحضار معظم له رسیده و در روزنامه رسمی مورخ 1391/8/17 نیز انتشار یافته است. د- به موجب مصوبه یکصد و پنجاه و هفتمین جلسه مورخ 1391/10/7 شورای عالی اداری که طی تصویب نامه شماره 40206/91/206-1391/10/9 توسط رییس جمهور و رییس شورای عالی اداری ابلاغ شده است، « موسسه تحقیقات و فناوری اطلاعات» به «پژوهشگاه فضای مجازی» تغییر نام یافته و تحت نظر مرکز ملی فضای مجازی قرار گرفته است و مصوبه مذکور در پی اعلام شکایت مبنی بر مغایرت آن با قانون در هیات عمومی دیوان عدالت اداری رسیدگی شده و به موجب رای شماره 1336-1393/8/26 مغایر قانون تشخیص نشد. از آنجا که مرکز ملی فضای مجازی و پژوهشگاه آن مرکز با تصویب شورای عالی فضای مجازی و تایید مقام معظم رهبری (مدظله) ایجاد شده است، شورای عالی اداری طبق بند 1 ماده 115 قانون مدیریت خدمات کشوری صلاحیت ورود به اصلاح ساختار و یا هر گونه تغییر و جابجایی در تشکیلات آن مرکز را نداشته است. با توجه به مراتب فوق تصویب نامه شماره 3802/92/206-1392/2/28 شورای عالی اداری در انتزاع موسسه تحقیقات و فناوری اطلاعات از مرکز ملی فضای مجازی و نامگذاری آن به عنوان «پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات» و واگذاری آن به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حالی که قبلاً و به شرح بند (د) این رای به مرکز ملی فضای مجازی واگذار شده بود، مغایر حکم مقرر در بند 1 ماده 115 قانون مدیریت خدمات کشوری و خارج از حدود اختیارات شورای عالی اداری تشخیص داده می شود و به استناد بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، ابطال می شود. با عنایت به مراتب فوق و ابطال تصویب نامه شماره 3802/92/206-1392/2/28 شورای عالی اداری، مصوبه جلسه مورخ 1392/3/4 شورای گسترش آموزش عالی موضوع نامه شماره 54928/3-1392/4/22 معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز به تبع ابطال مستند آن ابطال می گردد.
محمدجعفر منتظری- رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
