بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 130
تاریخ رای: دوشنبه 15 اردیبهشت 1393
کلاسه پرونده: 90/1063
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: خانم ریحانه سادات رضویان به وکالت از 1- آقایان محمدصادق عالم رجبی 2- محمدمهدی دباغ 3- محسن ادیب و خانم زینب سادات رضویان
موضوع: ابطال بندهای 1-10 و 2-10 دستورالعمل مصوب شورای تخصصی دندانپزشکی در خصوص انتخاب رشته بیست و پنجمین دوره آزمون دستیاری دندانپزشکی
گردش کار: خانم ریحانه سادات رضویان به وکالت از 1- آقایان محمدصادق عالم رجبی 2- محمدمهدی دباغ 3- محسن ادیب و خانم زینب سادات رضویان به موجب دادخواستی ابطال بندهای 1-10 و 2-10 دستورالعمل مصوب شورای تخصصی دندانپزشکی در خصوص انتخاب رشته بیست و پنجمین دوره آزمون دستیاری دندانپزشکی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
« احتراماً، نظر به این که در خصوص سهمیه مناطق محروم به عنوان اختصاص به داوطلبان بومی به شرح بند 3 ماده واحده قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره تحصیلات تکمیلی و تخصصی، قانونگذار در قالب 10 درصد سهمیه مازاد تعیین تکلیف کرده و این تعیین تکلیف منجز و صریح است و همچنین قانونگذار در ماده قانونی موصوف اذنی برای دستگاههای اجرایی در این خصوص مقرر نکرده است، بنابراین اقدام طرف شکایت به شرح بندهای 1-10 و 2-10 که سهمیه بومی را نیز در قالب ظرفیت اصلی رشته های تخصصی منظور کرده مغایر با حکم قانونگذار و خارج از حدود اختیارات است، لذا با استناد به بند 1 ماده 9 از قانون دیوان عدالت اداری درخواست ابطال آن می شود. »
قسمتهای مورد اعتراض دستورالعمل فوق به قرار زیر است: « 1-10- ظرفیت هر یک از رشته – محل ها حداقل 3 نفر تعیین می گردد. 2-10- پذیرش بومی در قالب 3 نفر ظرفیت اعلام شده لحاظ شده است. »
در پاسخ به شکایت مذکور، مشاور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در امور حقوقی به موجب لایحه شماره 4734/107- 1391/12/23 توضیح داده است که:
« احتراماً، در خصوص پرونده کلاسه 90/1063-1390/10/17 موضوع شکایت خانم زینب السادات رضویان و غیره به خواسته ابطال دستورالعمل مصوب شورای تخصصی دندانپزشکی در خصوص انتخاب رشته بیست و پنجمین دوره آزمون دستیاری دندانپزشکی، مراتب ذیل در رد دعوای مطروح به استحضار می رسد:
الف- گردش کار: شکات، که مدعی شرکت در بیست و پنجمین دوره آزمون دستیاری دندانپزشکی مربوط به مرداد ماه سال 1390 هستند، در شکواییه اعلام کرده اند، وفق اطلاعیه شماره 2 دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی، بر اساس قانون برقراری عدالت آموزشی، کلیه پذیرش های بومی ( تعهد خاص آموزشی و درمانی) در قالب ظرفیت مازاد (10% افزون بر ظرفیت اصلی دانشکده های دندانپزشکی) مشروط به کسب حداقل 80% نمره آخرین فرد پذیرفته شده در همان رشته محل در سهمیه آزاد صورت می گیرد. این در حالی است که در آخرین اطلاعیه دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی، اعلام شده است که ظرفیت پذیرش در هر یک از رشته محلها حداقل سه نفر تعیین می شود و 10% پذیرش بومی نیز در قالب 3 نفر ظرفیت اعلام شده برای هر رشته در نظر گرفته شده است. به عبارتی هر رشته محل شامل 2 نفر سهمیه آزاد و یک نفر سهمیه بومی است و با این حساب، ظرفیت پذیرش بومی از 10درصد به حداقل 33 تا 50درصد مبدل شده است. لذا مفاد اعلامیه قبلی دبیرخانه مزبور، متفاوت از اطلاعیه آخر دبیرخانه بوده و بدین دلیل ابطال بند 10 راهنمای انتخاب رشته – محل بیست و پنجمین دوره آزمون دستیاری دندانپزشکی را درخواست کرده اند.
ب- دلایل رد دعوا:
1-در رد شکایت مطروحه لازم به ذکر است، شورای آموزش دندانپزشکی و داروسازی و علوم وابسته پزشکی، بر اساس ماده 12 قانون تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی رشته های پزشکی مصوب سال 1352 و ماده 6 قانون تاسیس وزارت فرهنگ و آموزش عالی، تشکیل شده و متعاقب آن نیز، با تصویب قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کلیه وظایف و اختیارات وزیر وقت بهداری و بهزیستی و آن قسمت از وظایف و اختیارات وزارت وقت فرهنگ و آموزش عالی ( وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) که در رابطه با امر بهداشت، درمان، آموزش و پژوهش پزشکی بوده به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی محول شده است.
2-شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی نیز حسب ترتیب فوق، به موجب ماده 12 قانون تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی رشته های پزشکی مصوب 1352 و ماده 6 قانون تاسیس وزارت فرهنگ و آموزش عالی در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی تشکیل شده است.
3-مطابق بند 4 ماده 1 اساسنامه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی، شورا در جهات زیر صلاحیت تصمیم گیری دارد: – تعیین ضوابط جهت تربیت متخصص در دانشکده های دندانپزشکی از جهات تهیه برنامه و روشهای آموزشی – بررسی و اظهار نظر درباره ضوابط مربوط به صلاحیت آموزشی موسسات دندانپزشکی و تصویب صلاحیت آموزشی موسسات مذکور ونحوه وابستگی آنها به دانشکده های دندانپزشکی بر اساس ضوابط مقرر – تنظیم آیین نامه و مقررات اجرایی امتحانات تخصصی – بررسی نحوه اجرای ضوابط و برنامه ها و …
4-وفق ماده 3 قانون برقراری عدالت آموزشی « در پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی و تخصصی، ده درصد (10%) سهمیه مازاد بر ظرفیت در رشته های دستیاری پزشکی رشته های مورد نیاز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به داوطلبان بومی مناطق محروم اختصاص می یابد و پذیرفته شدگان مکلفند سه برابر طول مدت تحصیل، صرفاً در مناطق محروم خدمت کنند و افرادی که سابقه خدمت در این مناطق را دارند حداکثر تا پنج سال از تعهد خدمتشان کسر می گردد». بنابراین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، برای تامین نیروی تخصصی مناطق محروم، مکلف شده است که مازاد بر ظرفیتی که هر ساله جهت پذیرش دانشجو تعیین می نماید، 10درصد دانشجو نیز از داوطلبان بومی جذب نماید و این دانشجویان متعهدند سه برابر مدت تحصیل در مناطق محروم خدمت کنند. پذیرش این دانشجویان غیر از شرط بومی بودن و اخذ تعهد خدمت به میزان سه برابر مدت تحصیل جهت خدمت در مناطق محروم دارای هیچ قید و شرط دیگری نیست.
5-پس از برگزاری آزمون دستیاری دندانپزشکی و معرفی سه برابر ظرفیت پذیرفته شده، در بند 10 راهنمای انتخاب رشته- محل بیست و پنجمین دوره آزمون دستیاری پزشکی صراحتاً و به طور واضح اعلام می گردد: 1- ظرفیت هر یک از رشته ها – محلها حداقل سه نفر تعیین می گردد. 2- پذیرش بومی ( 10% مازاد) نیز در قالب سه نفر ظرفیت اعلام شده لحاظ شده است. 3- 10% ظرفیت سهمیه بومی (حداقل یک نفر برای هر رشته – محل) به صورت مازاد بوده و رقابت، بین داوطلبان این سهمیه است.
6-در توضیح بند مذکور اضافه می نماید، با توجه به نیاز کشور و ظرفیت و امکانات موجود دانشگاهها، هر ساله دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی پس از برگزاری آزمون دستیاری نسبت به اعلام ظرفیت هر رشته – محل جهت پذیرش دستیار دندانپزشکی اقدام می نماید. بنابراین با توجه به این که ظرفیت هر رشته محل جهت پذیرش دستیار پس از برگزاری آزمون اعلام می شود، تا قبل از برگزاری آزمون، داوطلبان هیچ گونه اطلاعی از تعداد پذیرفته شدگان ندارند. در سال 1390 ظرفیت هر رشته – محل در هر دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی حداقل دو نفر بوده است. با توجه به ماده 2 قانون برقراری عدالت آموزشی که اعلام داشته است، ده درصد (10%) سهمیه مازاد بر ظرفیت، در رشته های دستیاری پزشکی رشته های مورد نیاز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به داوطلبان بومی مناطق محروم اختصاص می یابد. در دانشگاه هایی که ظرفیت رشته – محل آنها دو نفر تعیین شده بود، چون امکان پذیرش کمتر از 1 نفر وجود ندارد، بنابراین برای این دانشگاهها یک نفر سهمیه جهت پذیرش به صورت 10 درصد مازاد از سوی دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی در نظر گرفته شده است. ذکر این نکته ضروری است که رقابت برای 10% سهمیه مازاد بومی در میان خود داوطلبان بومی بوده است.
7-در ادامه لازم به ذکر است، چنانچه مجوز پذیرش 10% مازاد پذیرش بومی بر اساس قانون عدالت آموزشی وجود نمی داشت، در هر رشته محل، صرفاً دو نفر پذیرش می شدند. بنابراین متقاضیان غیر بومی ای که در حال حاضر به دلیل عدم کسب حد نصاب لازم به پذیرش 10درصد بومی معترض می باشند، در آن صورت نیز پذیرفته نمی شدند. با توجه به مراتب فوق و نظر به این که کلیه اقدامات این وزارتخانه در خصوص موضوع در راستای قانون صورت گرفته است، رد دعوای مطروح مورد تقاضا است.«
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
نظر بـه این کـه دستورالعمل مـورد شکایت در خصوص بیست و پنجمین دوره آزمون دستیاری دندانپزشکی و تخصصی مربوط بـه سال تحصیل 1391- 1390 بـوده و بـه لحاظ انقضاء مـدت موضوعاً منتفی شده است،بنابراین موضوع شکایت و خواسته قابل رسیدگی و اتخاذ تصمیم در هیات عمومی دیوان عدالت اداری تشخیص نشد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری- علی مبشری
