شماره دادنامه: 1028
تاریخ دادنامه: 19/12/1392
کلاسه پرونده: 90/707
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محسن تنباکو
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره 1 ماده 15 مصوبه شماره 25526/ت32964هـ- 11/5/1381 هیات وزیران، موضوع آیین نامه اجرایی بندهای «و» و «ی» ماده 145 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال تبصره 1 ماده 15 مصوبه شماره 25526/ت32964هـ- 1381/5/11 هیات وزیران، موضوع آیین نامه اجرایی بندهای «و» و «ی» ماده 145 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: " به استحضار می رساند این جانب در تاریخ 1382/8/28 با پست سازمانی « بازرس کار» به استخدام پیمانی وزارت کار و امور اجتماعی درآمده و تا زمان تنظیم این دادخواست در حدود هشت سال سابقه کار دارم. لازم به ذکر است علی رغم ثابت بودن و حاکمیتی بودن پست «بازرس کار» بر اساس تصویب نامه شماره 29982/ت27026هـ- 1381/6/24 هیات وزیران، استخدام این جانب به صورت پیمانی انجام گردید، اضافه می نماید بر اساس بند 2 این تصویب نامه، تصویب نامه شماره 13868/ت282- 1367/4/20 هیات وزیران که اجازه تبدیل وضعیت استخدامی دارندگان مدرک تحصیلی دانشگاهی از غیر رسمی به رسمی را صادر کرده است، ملغی اعلام شده بود که پس از صدور رای شماره 597 الی 652 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال تصویب نامه 29982/ت27026هـ- 1381/6/24 زمینه برای تبدیل وضعیت استخدامی کارکنان با سه سال سابقه خدمت و دارای مدرک دانشگاهی از غیر رسمی به رسمی مهیا گردید، لکن وزارت کار و امور اجتماعی مستند به تبصره 1 ذیل ماده 15 آیین نامه اجرایی بندهای « و» و «ی» ماده 145 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ( مصوب 1384/5/9 هیات وزیران) که طی آن مجدداً تصویب نامه شماره 13868/ت282- 1367/4/20 لغو شده است، اعلام می نماید صرفاً افرادی که پیش از تصویب آیین نامه اجرایی بندهای «و» و «ی» ماده 145 قانون برنامه چهارم توسعه دارای سه سال سابقه کار می باشند، می توانند متقاضی تبدیل وضعیت استخدامی خویش گردند، یادآور می شود بر اساس نص صریح بندهای «و» و «ی» ماده 145 قانون برنامه چهارم توسعه هیچ گونه منعی در خصوص استخدام رسمی و یا تبدیل وضعیت استخدامی کارکنان پیمانی به رسمی وجود ندارد، از سوی دیگر بر اساس ماده 7 آیین نامه اجرایی بندهای «و» و «ی» ماده 145 قانون برنامه چهارم توسعه، صدور مجوز استخدامی موضوع این آیین نامه توسط سازمان ( سازمان مدیریت و برنامه ریزی) به صورت پیمانی یا عناوین مشابه صورت خواهد گرفت و این ماده نیز نشانگر آن است که لغو تصویب نامه شماره 13868/ت282- 1367/4/20 در تبصره 1 ذیل ماده 15 این آیین نامه صرفاً مربوط به افرادی است که به موجب این آیین نامه به استخدام دولت درآمده اند و قابل تعمیم به مستخدمان پیمانی که قبل از تاریخ تصویب این آیین نامه مستخدم دولت بوده اند نخواهد بود، زیرا بر اساس قوانین موضوعه موجود هیچ گاه نمی توان مستند به تصویب نامه های جدید افراد را ازحقوق مکتسبه قانونی خویش که بر اساس تصویب نامه های قبلی به ایشان تعلق گرفته محروم ساخت، بنابراین از آن جا که بر اساس رای شماره 597 الی 652 هیات عمومی دیوان عدالت اداری تصویب نامه شماره 29982/ت27026هـ-1381/6/24 ابطال شده است، مصوبه شماره 13868/ت282- 20/4/1467 که اجازه تبدیل وضعیت کارکنان غیر رسمی که دارای سه سال سابقه کار و مدرک دانشگاهی باشند را صادرمی نماید، در زمان استخدام این جانب ( 1382/8/28) دارای اعتبار قانونی بوده است و این جانب پس از گذشت سه سال از شروع به کار واجد شرایط لازم جهت تقاضای تبدیل وضعیت استخدامی خویش از پیمانی به رسمی می باشم، لذا برابر توضیحات پیش گفته و مستند به بند 3 ذیل ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری در خصوص صلاحیت و اختیارات دیوان، ابطال تبصره 1 ذیل ماده 15 آیین نامه اجرایی بندهای «و» و «ی» ماده 145 قانون برنامه چهارم توسعه ( تصویب نامه شماره 25526/ت32964هـ- 1384/5/11) نسبت به افرادی که پیش از تصویب این آیین نامه به استخدام دولت درآمده اند مورد تقاضاست. " مصوبه مورد اعتراض در قسمت مورد نظر به قرار زیر است: " ماده 15: …. تبصره 1: از تاریخ ابلاغ این تصویب نامه، تصویب نامه شماره 13868/ت282- 1367/4/20، هیات وزیران لغو می گردد. " در پاسخ به شکایت شاکی، سرپرست امور تنظیم لوایح و تصویب نامه ها و دفاع از مصوبات دولت (حوزه معاونت حقوقی رییس جمهور)، به موجب لایحه شماره 195001/15234- 1390/12/15 توضیح داده است که: " سلام علیکم: با احترام، بازگشت به نامه شماره 9009980900056476- 1390/7/30 در خصوص دادخواست آقای محسن تنباکوزاده راجع به ابطال تبصره (1) ذیل ماده (15) آیین نامه اجرایی بندهای «و» و «ی» ماده (145) قانون برنامه پنجم، موضوع تصویب نامه شماره 252526/ت32964ه- 1384/5/11 نسبت به افرادی که قبل از این تصویب نامه به استخدام دولت درآمده اند، متضمن برخی ادله دفاع از مصوبه مورد شکایت اعلام می دارد: 1- همان گونه که مستحضرند مصوبه مورد شکایت، آیین نامه اجرایی بندهای «و» و «ی» ماده (145) قانون برنامه چهارم توسعه است، لذا با عنایت به انقضای اعتبار قانون برنامه چهارم و لازم الاجرا شدن قانون برنامه پنجم، اساساً آیین نامه اجرایی مزبور فاقد اعتبار اجرایی است. 2- با وجود احکام قانون استخدام کشوری راجع به استخدام در دستگاهها، قوانین موخر راجع به این موضوع، تغییرات و اصلاحاتی پیش بینی کرده اند از جمله فصل دوازدهم قانون برنامه چهارم راجع به نوسازی دولت، که نقش دولت محدود به انجام امور حاکمیتی شده است ( ماده 136)، انجام تصدیهای اجتماعی و خدماتی و زیربنایی و تصدیهای اقتصادی از طریق بخش غیر دولتی، تکلیف دولت به طراحی تشکیلات دستگاههای اجرایی ( ماده 137)، اصلاح ساختار سازمان و کوچک کردن آن (تبصره 1 ماده 138)، اصلاح تشکیلات سازمانها و حذف تدریجی پستهای دارای شاغلین رسمی ( بند د ماده 139) تاثیرپذیری سرنوشت اداری و استخدامی کارکنان از ضوابط مقرر (ماده 142)، پرداخت حقوق کارکنان بر اساس نتیجه گرایی و بهره وری به جای وقت مزدی ( بند ج ماده 143)، کاهش تعداد کل کارکنان و محدود کردن استخدامهای جدید ( بند و ماده 145). از سوی دیگر احکامی نیز در قانون مدیریت خدمات کشوری راجع به نحوه استخدام پیش بینی شده است ( ماده 45)، بنابراین رسیدگی به اعتبار قانونی مصوبه مورد شکایت، متضمن لغو مصوبه شماره 13868/ت282- 1367/4/2 صرفاً بر اساس قانون استخدام کشوری مصوب 1345 صحیح نیست و توجه به قانون حاکم در زمان صدور ( قانون برنامه چهارم توسعه) و یا قوانین کنونی( از جمله قانون مدیریت خدمات کشوری) ضروری و از این جهت لغو مصوبه سال 1368 توسط هیات وزیران که متضمن اجازه به دستگاهها جهت رسمی کردن مطلق کارکنان غیر رسمی بوده است، جهت تطابق با قوانین و سیاستهای قانونی بعدی ضروری بوده است. 3- مستنبط از مراتب فوق، مصوبه شماره 13868/ت282- 1367/4/20 بر اساس اختیار هیات وزیران وضع شده و طبیعی است که هیات یاد شده بر اساس همین اختیار و با توجه به سیاستهای قانونی مربوط به امور اداری و استخدامی، حق لغو مصوبه خود را داشته باشد. 4- بر حسب دادنامه شماره 244- 1387/4/23 هیات عمومی دیوان عدالت اداری تصویب نامه شماره 13868/ت282- 1367/4/20 تا تاریخ تصویب آیین نامه اجرایی بندهای «و» و «ی» ماده (145) قانون برنامه چهارم (مصوبه مورد شکایت) به قوت خود باقی بوده است، لذا اولاً: این دادنامه متضمن تایید اعتبار مصوبه یاد شده است، ثانیاً: دلالت صریح بر اعمال مصوبه یاد شده بر افراد مشمول و واجد شرایط قبل از وضع مصوبه مورد شکایت دارد. علی هذا با عنایت به مراتب فوق خواستار رد دعوای مطروح است." هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
نظر به این که هیات عمومی دیوان عدالت اداری به موجب رای شماره 244-1387/4/23، تصویب نامه شماره 13868/ت282هـ-1367/4/20 را تا تاریخ تصویب آییننامه اجرایی بندهای (و) و (ی) ماده 145 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران معتبر اعلام کرده است و علی الاصول مرجع وضع مصوبه اختیار لغو آن را نیز دارد، بنابراین تبصره ذیل ماده 15 تصویب نامه شماره 25526/ت32964هـ-1384/5/11 هیات وزیران، مبنی بر لغو تصویب نامه شماره 13868/ت282هـ-1376/4/20 هیات وزیران از تاریخ تصویب نامه 25526/ت32964هـ-1384/5/11 با قانون مورد استناد شاکی مغایرت ندارد و قابل ابطال تشخیص نمی شود.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری- علی مبشری
