شماره دادنامه: 168-167
تاریخ دادنامه: 13/3/1392
کلاسه پرونده: 89/805- 91/182
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای سید مجتبی موسوی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بندهای 2 و 5 ذیل تبصره 1 ماده 17، تبصره 2 ماده 17، بند 3 ذیل تبصره 3 ماده 17، بندهای 1 و 4 ماده 55 و تبصره 1 ماده 55 همگی از آیین نامه اجرایی برگزاری انتخابات سومین دوره هیات مدیره های نظام پرستاری شهرستانها مصوب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
گردش کار: آقای سید مجتبی موسوی به موجب دادخواستی، ابطال بندهای 2 و 5 ذیل تبصره 1 ماده 17، تبصره 2 ماده 17، بند 3 ذیل تبصره 3 ماده 17، بندهای 1 و 4 ماده 55 و تبصره 1 ماده 55 همگی از آیین نامه اجرایی برگزاری انتخابات سومین دوره هیات مدیره های نظام پرستاری شهرستانها مصوب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته توضیح داده است که: " احتراماً به استحضار می رساند موادی از آیین نامه اجرایی برگزاری انتخابات سومین دوره هیات مدیره های نظام پرستاری شهرستانها و اعضای شورای عالی سازمان نظام پرستاری مصوب مرداد سال 1389 که بر اساس ماده 20 قانون ایجاد سازمان نظام پرستاری به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده است برخلاف ماده 22 قانون ایجاد سازمان نظام پرستاری ( مصوب 1380/8/11) مجلس شورای اسلامی است. با عنایت به این که وزیر بهداشت و درمان در مقام تصویب آیین نامه اجرایی مذکور خارج از حدود اختیارات عمل کرده است، مصوبه ای برخلاف قانون را تصویب کرده که موجب تضییع حقوق اعضای سازمان نظام پرستاری و مشمولان ماده 16 قانون ایجاد سازمان مذکور می شود موارد خلاف قانون به شرح ذیل است: الف: بندهای 2 و 5 ذیل تبصره 1 ماده 17 آیین نامه اجرایی مذکور: بندهای فوق در خصوص شرایط انتخاب شوندگان در هیات مدیره های نظام پرستاری شهرستان است که برخلاف شرایط مندرج در ماده 22 قانون ایجاد سازمان است. بند2- « عضویت در سازمان نظام پرستاری به صورت معتبر و به تاریخ روز و گذشت سه سال متوالی از عضویت مذکور با ارایه کارت عضویت معتبر در سازمان» این شرط در شرایط مندرج در ماده 22 قانون وجود ندارد و لذا درخواست ابطال آن را دارم. بند 5- « عدم سابقه محکومیت از هیاتهای رسیدگی به تخلفات سازمان نظام پرستاری که منجر به محرومیت از عضویت در سازمان نظام پرستاری باشد» این شرط نیز خلاف شروط مندرج در ماده 22 قانون ایجاد سازمان است، لذا درخواست ابطال آن را دارم. ب: تبصره 2 ماده 17 آیین نامه اجرایی که مقرر می دارد « ستاد اجرایی هر شهرستان موظف است سابقه و تاریخ و اعتبار کارتهای عضویت داوطلبین انتخابات را کتباً از سازمان مرکزی استعلام نماید» این تبصره در اجرای بند 2 ماده 17 آیین نامه وضع شده است که با توجه به درخواست ابطال بند 2 ماده 17 آیین نامه وجود این تبصره موجب تضییع حقوق اعضای سازمان و همچنین برخلاف مفاد ماده 22 قانون ایجاد سازمان است و لذا درخواست ابطال آن را دارم. ج: بند 3 ذیل تبصره 3 ماده 17 آیین نامه اجرایی: که مدارک لازم جهت داوطلبین عضویت در هیات مدیره ها را بیان می کند که یکی از مدارک تصویر کارت عضویت ( معتبر و تاریخ دار سه ساله متوالی) در سازمان نظام پرستاری است که این قسمت نیز بر اساس بند 2 ذیل تبصره 1 ماده 17 آیین نامه وضع شده است که موجب تضییع حقوق اشخاص و خلاف مفاد ماده 22 قانون ایجاد سازمان است و لذا درخواست ابطال آن را دارم. د: بندهای 1 و 4 ماده 55 آیین نامه اجرایی: که شرایط داوطلبین شورای عالی نظام پرستاری را بیان می کند. بند 4- « دارا بودن شرایط انتخاب شوندگان عضویت هیات مدیره های سازمان نظام پرستاری را با ارایه کارت عضویت دارای سه سال سابقه عضویت متوالی و تاریخ معتبر …» که آن شرط مندرج در ماده 22 برای داوطلبان عضویت در شورای عالی نظام پرستاری وجود ندارد. لذا برخلاف آن است و درخواست ابطال آن را دارم. بند 4- « عدم سابقه محکومیت از هیاتهای رسیدگی به تخلفات سازمان نظام پرستاری که منجر به محرومیت از عضویت در سازمان نظام پرستاری باشد» که این شرط نیز در شرایط مندرج در ماده 22 قانون نیست و خلاف آن است لذا درخواست ابطال آن را دارم. هـ- تبصره 1 ذیل بند 1 ماده 55 آیین نامه اجرایی: که می گوید « در این باره هیات اجرایی می بایست به طور کتبی برای کلیه داوطلبین از سازمان نظام پرستاری مرکز استعلام نماید» لذا با توجه به این که این تبصره جهت اجرای بند 1 ماده 55 است و درخواست ابطال بند 1 مذکور شده است لذا نیازی به وجود تبصره 1 ماده 55 نیست وجود آن برخلاف مفاد ماده 22 قانون ایجاد سازمان است و لذا درخواست ابطال آن را دارم. " آیین نامه اجرایی برگزاری انتخابات سومین دوره هیات مدیره های نظام پرستاری شهرستانها و اعضای شورای عالی سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران در قسمهای مورد اعتراض به قرار زیر است: " 1- التزام عملی به اسلام و پای بندی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران 2- عضویت در سازمان نظام پرستاری به صورت معتبر و به تاریخ روز و گذشت سه سال متوالی از عضویت مذکور با ارایه کارت عضویت معتبر در سازمان که در کل کشور یکنواخت و دارای شماره نظام پرستاری و صادر شده از سازمان مرکزی است. تبصره2- ستاد اجرایی هر شهرستان موظف است سابقه و تاریخ اعتبار کارتهای عضویت داوطلبین انتخابات را کتباً از سازمان مرکزی استعلام نماید. 3- کارت شناسایی پرسنلی اعضای هیات مدیره، شورای عالی با کارمندان سازمان نظام پرستاری ملاک عضویت نیست و فقط کارت عضویت نظام پرستاری مورد قبول است. 4- عدم سابقه محکومیت در دستگاه قضایی که منجر به محرومیت از حقوق اجتماعی باشد. 5- عدم سابقه محکومیت از هیاتهای رسیدگی به تخلفات سازمان نظام پرستاری که منجر به محرومیت از عضویت در سازمان نظام پرستاری باشد. ماده 17- داوطلبان عضویت در هیات مدیره های نظام پرستاری شهرستانها باید حداکثر ظرف مدت 10 روز از تاریخ انتشار آگهی برای ثبت نام منتشره از سوی هیات اجرایی انتخابات شهرستان مربوط به محل های اعلام شده مراجعه و ضمن تکمیل پرسشنامه و ارایه مدارک لازم نسبت به اعلام داوطلبی اقدام و پس از تحویل آن به مسوولین ثبت نام، رسید آن را دریافت نمایند. تبصره1- شرایط انتخاب شوندگان هیاتهای مدیره نظام پرستاری شهرستانها به شرح ذیل می باشد: 2- 6 قطعه عکس 3×4 3- تصویر کارت عضویت ( معتبر و تاریخ دار سه ساله متوالی) در سازمان نظام پرستاری. 4- گواهی مبنی بر سه سال سابقه سکونت یا اشتغال در حوزه انتخابیه به تایید سازمان نظام پرستاری شهرستان مربوطه رسیده باشد و در شهرستانهایی که تاکنون هیات مدیره نظام پرستاری نداشته اند، تایید شبکه بهداشت و درمان شهرستان مربوطه کفایت می کند. تبصره4- هیاتهای اجرایی انتخابات شهرستانها موظفند همه روزه مشخصات کامل داوطلبان را با سریعترین وسیله به هیات نظارت بر انتخابات و دفتر ستاد اجرایی مرکزی امور انتخابات مستقر در وزارت متبوع اعلام نمایند. تبصره5- اعضای هیاتهای نظارت و اجرایی نمی توانند جزء انتخاب شوندگان باشند. ماده 55- شرایط داوطلبین شورای عالی نظام پرستاری به شرح ذیل می باشد: 1- دارا بودن شرایط انتخاب شوندگان عضویت در هیات مدیره های سازمان نظام پرستاری با کارت عضویت دارای سه سال سابقه عضویت متوالی و تاریخ معتبر که اعتبار آن به تایید سازمان نظام پرستاری مرکز برسد. تبصره1- در این باره هیات اجرایی می بایست به طور کتبی برای کلیه داوطلبین از سازمان نظام پرستاری مرکز استعلام نماید. تبصره2- کارت پرسنلی عضویت در هیات مدیره ها با شورای عالی یا کارمندی سازمان ملاک عمل نمی باشد. 2- عدم سابقه محکومیت که منجر به محرویت از حقوق اجتماعی باشد. 3- عدم تجاهر به فسق و نداشتن فساد اخلاقی و مالی 4- عدم سابقه محکومیت از هیات های رسیدگی به تخلفات سازمان نظام پرستاری که منجر به محرومیت از عضویت در سازمان نظام پرستاری باشد. 5- التزام عملی به اسلام و پای بندی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تبصره2- اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی ایران تابع احکام دین اعتقادی خود می باشند، مشروط به این که تجاهر به نقض احکام اسلامی نداشته باشند." علی رغم ارسال نسخه ثانی شکایت برای مشتکی عنه و پیگیری موضوع تا زمان رسیدگی به پرونده در هیات عمومی، لایحه ای در دفاع از موضوع شکایت واصل نشده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
اولاً: به موجب ماده 22 قانون ایجاد سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1380، از جمله شرایط انتخاب شوندگان در هیات مدیره نظام پرستاری شهرستانها و شورای عالی نظام پرستاری، نداشتن سابقه محکومیت منجر به محرومیت از حقوق اجتماعی و اشتغال و یا سکونت به مدت حداقل 3 سال در حوزه انتخابیه ذکر شده است. نظر به این که در شرایط مذکور، داشتن سه سال سابقه عضویت در سازمان نظام پرستاری به عنوان شرط لازم برای عضویت در هیات مدیره و شورای عالی سازمان نظام پرستاری قید نشده است، بنابراین بند 2 تبصره 1 ماده 17 و تبصره 2 این ماده و بند 3 تبصره 3 ماده یاد شده و بند 1 و تبصره 1 ماده 55 آیین نامه اجرایی برگزاری انتخابات سومین دوره هیات مدیره های نظام پرستاری شهرستانها و اعضای شورای عالی نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران که گذشت 3 سال متوالی از عضویت در سازمان نظام پرستاری را از جمله شرایط انتخاب شوندگان شمرده است و ستادهای اجرایی هر شهرستان و همچنین هیات اجرایی را موظف کرده است سابقه 3 سال عضویت متوالی برای انتخاب شوندگان را احراز کنند و داشتن کارت عضویت 3 ساله متوالی را نیز از جمله مدارک لازم بیان کرده است، از این حیث که در ماده 22 قانون یاد شده شرط عضویت 3 ساله پیش بینی نشده است مغایر قانون تشخیص و با استناد به بند 1 ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می شود. ثانیاً: نظر به این که در بند 1 ماده 22 قانون ایجاد سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1380، از جمله شرایط انتخاب شوندگان در هیاتهای مدیره نظام پرستاری شهرستانها و شورای عالی نظام پرستاری، دارا بودن شرایط عضویت در سازمان نظام پرستاری قید شده است، بند 5 ماده 17 و بند 4 ماده 55 آیین نامه مورد اعتراض که عدم سابقه محکومیت از هیاتهای رسیدگی به تخلفات سازمان نظام پرستاری را که منجر به محرومیت از عضویت در سازمان نظام پرستاری باشد، از جمله شرایط انتخاب شوندگان هیاتهای مدیره شهرستانها و شورای عالی نظام پرستاری اعلام کرده است، با قانون مغایرتی ندارد زیرا در فرضی که شخصی با محکومیت در هیاتهای رسیدگی به تخلفات سازمان نظام پرستاری از عضویت در سازمان مذکور محروم شود، طبیعتاً شرط مقرر در بند 1 ماده 22 قانون یاد شده را نخواهد داشت و نمی تواند به عنوان انتخاب شونده خود را در معرض انتخاب سایر اعضا قرار دهد، بنابراین شرط مذکور مغایرتی با شرایط مقرر در ماده 22 قانون ایجاد سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران ندارد و قابل ابطال به نظر نمی رسد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمدجعفر منتظری
