بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 543
تاریخ دادنامه: 1390/12/1
کلاسه پرونده: 88/79
شاکی: آقای حمید نجفی
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض در آراء صادر شده از دیوان عدالت اداری
گردش کار: آقای حمید نجفی در دادخواست خود اعلام کرده است که در موضوع « الزام سازمان ثبت اسناد واملاک کشور به صدور ابلاغ سردفتری اسناد رسمی برای دفتر یاران موضوع بند 6 ماده 6 قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب سال 1354» شعب دیوان عدالت اداری آراء معارض صادر کرده اند و رفع تعارض و صدور رای وحدت رویه را درخواست کرده است. گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است: الف: شعبه چهاردهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 14/80/1768 با موضوع دادخواست آقای میرعباس حاج سیدتقیان به طرفیت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و به خواسته الزام به صدور حکم سردفتری اسناد رسمی با توجه به داشتن شرایط مصرح در بند 6 ماده 6 قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب سال 1354، به موجب دادنامه شماره 765-1382/4/11 مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: با عنایت به این که حسب بند 6 ماده 6 قانون دفاتر اسناد رسمی، دفتریارانی که دارای دیپلم کامل متوسطه باشند به شرط داشتن هفت سال سابقه دفتریاری اول می توان به سردفتری دفترخانه اسناد رسمی تعیین کرد و برابر ماده 17 آیین نامه قانون مذکور، دفتریار کفیل دارای وظایف و حقوق دفتریار اصیل است و حسب تبصره 7 قانون دفاتر اسناد رسمی کفیل دفترخانه باید واجد همان شرایط باشد که برای سردفتر مقرر است و ماده 13 همان قانون به این امر تاکید دارد و توجهاً به این که شاکی حسب احکام شماره 9276/5-1364/7/8 و 21135/5- 1368/10/25 مدیـر کل ثبت منطقـه تهران و 3423/112-1376/6/16 مدیـرکل ثبت اسنـاد استان زنجـان و 3623/44/1-1377/2/27 رییس سازمان ثبت اسناد واملاک کشور در پستهای دفتریار اول و کفیل دفترخانه های شماره 15 و 38 تاکستان خدمت کرده است و بیش از هفت سال سابقه دفتریاری اول داشته است و کلیه وظایف دفتریار اول را انجام داده است و با تصدی این وظایف موضوع ماده 17 آیین نامه قانون دفاتر اسناد رسمی باید از کلیه مزایای دفتریار اول از جمله مزایای موضوع بند 6 ماده 6 قانون دفاتر اسناد رسمی برخوردار باشد و استفساریه ریاست سازمان ثبت اسناد و املاک از ریاست قوه قضاییه فقط در باب حقوق موضوع ماده 17 قانون فوق الذکر بوده است و قابل تسری به عبارت وظایف موضوع همان ماده نیست. علی هذا واجد شرایط بودن شاکی برای احراز شغل سردفتری حکم به وارد بودن شکایت صادر و اعلام می شود. رای صادر شده ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است. رای مذکور به موجب دادنامه شماره 1397-1382/12/18 شعبه دهم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری قطعیت یافته است. ب: شعبه بیست و پنجم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 25/86/1870 با موضوع دادخواست آقای حمید نجفی به طرفیت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و به خواسته الزام به صدور حکم سردفتری اسناد رسمی با توجه به داشتن شرایط مصرح در بند 6 ماده 6 قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب سال 1354، به موجب دادنامه شماره 2249-1387/8/14، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: نظر به این که طبق مواد 6 و 69 قانون دفاتر اسناد رسمی صدور ابلاغ سردفتری منوط به شرکت در آزمون علمی و قبولی در آن است و کفالت سردفتری بدون شرکت در آزمون مربوط حقی برای دفتریار برای دریافت حکم سر دفتری ایجاد نمی کند. بنابراین از این حیث شکایت غیر موجه تشخیص و رد می شود. رای دیوان قطعی است. متعاقب صدور رای مذکور قضات صادر کننده رای، اعلام اشتباه در صدور رای می کنند که با ارجاع ریاست دیوان عدالت اداری پرونده به شعبه دوم تشخیص دیوان عدالت اداری ارجاع می شود و این شعبه به موجب دانامه شماره 133-1389/4/30، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: نظر به این که مفاد مادتین 6 و 69 قانون دفاتر اسناد رسمی دایر به مشروط بودن تصدی سمت سردفتری به شرکت در آزمون علمی و قبولی در آن، مطلق بوده است و تقیید اطلاق مزبور نیازمند قید صریح از ناحیه قانونگذار است و از طرفی مواد استنادی شاکی مبنی بر تقیید اطلاق مواد مذکور در خصوص سردفتران واجد صلاحیت کفالت فاقد دلالت و صراحت به نظر می رسد، چنان کـه مناط و ملاک رای شماره 162 -1389/4/28 هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز موید موضوع است. بنا به مراتب موضوع از مصادیق مقررات ماده 16 قانون دیوان عدالت اداری تشخیص نمی شود با رد اعمال مقررات ماده مرقوم در خصوص دادنامه شماره 2249-1387/8/14 صادر شده از شعبه بیست و پنجم دیوان عدالت اداری، حکم به اعتبار و استواری دادنامه موصوف صادر و اعلام می شود. این رای قطعی است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
اولاً: تعارض در مدلول آراء مذکور در گردش کار محرز است. ثانیاً: با وحدت ملاک از رای شماره 162 مورخ 1390/4/28 هیات عمومی دیوان عدالت اداری که شرکت در آزمون سر دفتران و دفتر یاران را برای افراد الزامی دانسته است مگر در مواردی که قانونگذار استنثاء کرده است، رای شعبه دوم تشخیص دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 132 مورخ 1389/4/30 صحیح و موافق مقررات است. این رای به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری – علی مبشری
