تاریخ دادنامه: 13 اردیبهشت 1388
شماره دادنامه: 59
کلاسه پرونده: 87/949
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای حاج محمدحاجی قربانی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمتهایی از بند 10 دستورالعمل شماره 2164/35/551 مورخ 12/4/1387 سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، در بخشی از بند 10 نامه مورد شکایت به شماره 21604/35/551 مورخ 12/4/1387 سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی که خطاب به ادارات تابعه سازمان موصوف و به منظور اعمال مقررات آن در خصوص آموزشگاههای علمی آزاد اصدار یافته، آمده است که، «… و کلیه وجوه دریافتی میبایست توسط داوطلبان به شماره حساب ثابت و مختص آموزشگاه واریز و مراتب در دفاتر مالی رسمی آموزشگاه منعکس شده و فیشهای مربوط در پرونده داوطلب نگهداری گردد.» از آنجا که چنین تکلیفی در باب (افتتاح حساب ثابت و متخص آموزشگاه) و متعاقباً (الزام افراد به واریز وجوه شهریه، به حساب مذکور) بر خلاف قاعده فقهی (تسلیط) میباشد و منجر به تضییع اصول 22، 40، 46 و 47 و بند 4 اصل 43 قانون اساسی شده است و از سوی دیگر مغایر با احکام مقرر در مواد 95 و 96 قانون مالیاتهای مستقیم و مواد 7 و 8 قانون تجارت نیز میباشد و النهایه اینکه، موجبات ورود به حوزه وظایف مقنن به شرح مندرج در اصول 58 و 71 قانون اساسی را فراهم آورده است، لذا مستفاد از نصوص قانونی مواد فوق و به استناد به اصل 170 قانون اساسی متقاضی ابطال عبارات فوق الاشعار که به شرح مندرج در بین الهلالین به استحضار رسید، از مفاد بند 10 نامه مورد اعتراض را مینماید. رییس سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 83215/35/551 مورخ 14/12/1387 اعلام داشتهاند، شاکی در دادخواست صدرالذکر، دلایل مغایرت و بیارتباطی را مطرح نموده که براساس دلایل و مستندات به شرح ذیل اقدام این سازمان کاملاً قانونی و براساس مقررات آموزشی و پرورشی کشور صورت گرفته است، توضیح اینکه 1- مطابق ردیف شماره4 بند (ب) و تبصره 2 بند (ج) مـاده یک دستورالعمل مالی مدارس که در اجرای مـاده 92 آییننامه اجرایی مدارس توسط آموزش و پرورش تدوین و ابلاغ گردیده است، وجوه حاصل از ارایه خدمات آموزشی و پرورشی توسط اولیای دانش آموزان به حساب مدرسه واریز و نگهداری وجوه به صورت نقدی را ممنوع اعلام نموده است. 2- براساس ماده یک قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی مصوب مورخ 5/3/1367 مجلس شورای اسلامی مدارس غیر انتفاعی مدارسی هستند که مطابق با دستورالعملهای عمومی وزارت آموزش و پرورش و تحت نظارت آن وزارتخانه اداره شده و همچنین بر اساس ماده 110 آییننامه اجرایی مدارس، مدارس غیر انتفاعی نیز بجز در مواردی که تابع قوانین خاص خود هستند، مشمول این آییننامه خواهند بود. 3- با عنایت به بند 3 مصوبه 176 جلسه مورخ 22/6/1374 شورای نظارت مرکزی نیز هر مدرسه غیر انتفاعی باید یک حساب جاری در یکی از بانکهای معتبر داشته باشد. 4- افتتاح حساب بانکی توسط آموزشگاه نه تنها با مواد 95 و 96 قانون مالیاتهای مستقیم و مواد 7 و 8 قانون تجارت مغایرت نداشته بلکه براساس بند 5 ماده 96 قانون مالیاتهای مستقیم، آموزشگاههای علمی آزاد جزء مشاغل موضوع بند (الف) ماده 95 همان قانون بوده که براساس آن مکلف به ثبت فعالیتهای شغلی خود در دفاتر روزنامه و کل، موضوع قانون تجارت بوده و باید دفاتر و اسناد و مدارک مربوط را با رعایت اصول و موازین و استانداردهای حسابداری نگاهداری کنند. لذا فیشهای واریزی به بانک و صورت حساب بانکی جزء اسناد و مدارک مثبته بوده که ماده 95 قانون مالیاتهای مستقیم صاحبان مشاغل را برای تشخیص درآمد مشمول مالیات مکلف به نگهداری آنها نموده و اسناد معتبری در بررسی صحت تنظیم دفاتر قانون مورد بحث در مواد 7 و 8 قانون تجارت و ماده 14 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی در خصوص حسابهای دریافتی آموزشگاه میباشد. لذا با عنایت به مراتب فوق و بند (الف) ماده 4 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی که آموزشگاههای علمی آزاد را همانند یکی از مقاطع تحصیلی جزء مدارس غیر انتفاعی تعریف نموده است و براساس مجوز سازمان تاسیس شده و تحت نظارت آموزش و پرورش مکلف به ارایه خدمات آموزشی هستند لذا طبق دستورالعمل های عمومی آموزش و پرورش و مصوبههای شورای نظارت مرکزی آموزشگاهها ملزم به افتتاح حساب بانکی میباشند. در ضمن استفاده از خدمات آموزشگاههای علمی آزاد اختیاری بـو ده و این آموزشگاهها بر اساس مقررات آموزش و پرورش کشور تاسیس و اداره شده و استفاده از خدمات آموزشگاهها باید در چهارچوب قوانین و مقررات حاکم بر آن باشد تـا امکان نظارت و رسیدگی به امور مالی و اعمال مقررات مالی مراکز مذکور از طریق مراجع قانونی میسور گردد. بنابه مراتب و با عنایت به مستندات تقدیمی تقاضای رد شکایت وی را دارد. هیات عمومی دیوان در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل در تاریخ فوق تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
مطابق بند 5 ماده 96 قانون مالیاتهای مستقیم صاحبان مراکز آموزشی و پرورشی، آموزشگاههای آزاد، مدارس غیرانتفاعی، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی حسب بند (الف) ماده 95 قانون مذکور مکلف به ثبت فعالیت شغلی خود در دفاتر روزنامه و کل موضوع قانون تجارت و نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک مربوط در اجرای مقررات قانون فوقالذکر میباشند. بنابه جهات فوقالذکر و اینکه بند 10 بخشنامه شماره 2164/35/551 مورخ 12/4/1387 سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی موضوع واریز کلیه وجوه دریافتی بابت شهریه تایید شده به حساب ثابت و مختص آموزشگاه و انعکاس مراتب در دفاتر مالی رسمی آموزشگاه و نگهداری فیشهای مربوط در پرونده داوطلب ارتباط و مغایرتی با قوانین مورد استناد شاکی ندارد و موسسات آموزشی خصوصی مذکور طبق قانون موظف به رعایت دستورالعملهای مراجع ذیصلاح میباشند. بنابراین بند 10 بخشنامه مورد اعتراض مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات مربوط نیز نمیباشد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری – رهبرپور
