شماره دادنامه: 774
تاریخ: 1387/11/16
کلاسه پرونده: 87/465
شاکی: آقای مسیح اسماعیل بیگ
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه شماره 11781/د مورخ 14/10/1384 معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
گردش کار: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، هیات عمومی دیوان عدالت اداری با صدور رای شماره 240 مورخ 30/5/1384 ضمن ابطال مصوبه شماره 4221/د مورخ 9/4/1383 معاونت دارو و درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تصریح نموده است که طبق ماده 2 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب سال 1334 موسس و مسیول فنی مراکز پزشکی، آزمایشگاهی و دارویی دو مقوله جداگانه بوده و تعیین شرایط ویژه از جمله شرط داشتن مدرک تحصیلی داروسازی و تعمیم آن به موسس را خلاف قانون دانسته است. طبق تبصره ذیل ماده 14 قانون دیوان عدالت اداری پس از صدور حکم، سازمان یا موسسه دولتی طرف شکایت علاوه بر اجراء حکم مکلف به رعایت مفاد آن در تصمیمات و اقدامات بعدی میباشد که نه تنها وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و دانشگاههای تابعه، بر خلاف رای هیات عمومی دیوان از صدور پروانه تاسیس بنام افراد غیر داروساز خودداری نمودهاند، بلکه با تصویب دستورالعمل شماره 11781/د مورخ 14/10/1384و جایگزین نمودن آن به جای مصوبه ابطال شده مجدداً همان شرایط و ضوابط غیر قانونی قبلی را در دستورالعمل جدید قید نموده و در واقع فقط شماره مصوبه تغییر یافته است. این در حالی است که طبق رای هیات عمومی دیوان اعمال شرط مدرک تحصیلی و سایر شرایط غیر مرتبط مانند ارایه گواهی اشتغال به مسیولیت فنی داروخانه و غیره مطلقاً در مورد متقاضی تاسیس موضوعیت ندارد. در بند یک الی 5 ماده 2 آییننامه جدید مجدداً همین شرایط بطور کلی در مورد موسس و مسیول فنی ملاک و ضابطه کسب امتیاز قرار گرفته و با در نظر گرفتن مجموع شرایط مقرر در ماده 2 آییننامه غیر از دکتر داروساز هیچ شخص دیگری مادام العمر نمیتوانـد امتیاز لازم جهت تاسیس داروخانه را کسب نماید و در واقع مشتکیعنه در مصوبـه جدیـد اجرای ماده 2 قانون مربوط به مقررات امـور پزشکی، دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی و همچنین رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری را موکول به امری محال نموده و این رویه ناصواب بسیاری از سازمانهای دولتی در مقابله با آراء دیوان عدالت اداری میباشد. علیهذا متقاضی ابطال مصوبه فوقالذکر میباشم. مشاور وزیر و مدیرکل دفتر امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی نامه شماره 294976/ح/ن مورخ 11/8/1387 در پاسخ اعلام داشتهاند، 1- حوزه معاونت غذا و داروی این وزارتخانه، حسب اختیارات قانونی، اقدام به تهیه ضوابط و شرایط تاسیس داروخانهها نموده که پس از تصویب مقام وزارت بهداشت تحت نامه اداری به دانشگاه علوم پزشکی کشور ابلاغ شود ولی در دادخواست تقدیمی تقاضای لغو مصوبه شماره 11781/د اعلام گردیده است و به فرض ابطال خدشهای به مصوبات مرتبط با نحوه و چگونگی شرایط تاسیس داروخانه وارد نخواهد آورد. 2- این وزارتخانه به موجب قسمت (الف) و (ب) بند 12 ماده یکم قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، عهدهدار وظیفه صدور، تمدید و لغو موقت یا دایم پروانههای موسسات پزشکی و دارویی و … میباشد و برابر بند 13 ماده یک همان قانون، متولی تعیین ضوابط و مقررات لازم برای موارد مذکور منجمله داروخانه محسوب میگردد. ماده 24 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و اصلاحات بعدی آن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را مکلف به تدوین و تصویب آییننامههای مربوط به اجرای قانون نموده است که بر این مبنا و مستند به این اختیارات قانونی برای متقاضیان اخذ پروانهها و مجوزهای پزشکی ضوابط لازم را تصویب مینماید. 3- توسل شاکی به ماده 2 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، دارویی و … این استدلال که قانونگذار ناظر به امور فنی در موسسات پزشکی، موضوع امور فنی و تاسیس موسسات مذکور را مطلقاً تفکیک نموده و صرفاً در ارتباط با صلاحیتهای مسیولین فنی تعیین تکلیف گردیده و به این ترتیب موسسین این قبیل موسسات را از محدوده دارندگان مدرک تحصیلی آموزش عالی منجمله مدارک دانشگاهی رشتههای داروسازی خارج میگرداند، خلاف واقع میباشد. مفاد تبصره 4 ماده 2 اصلاحی قانون مربوط به امور پزشکی و دارویی مصوب 1374، در مورد وراث صاحبان پروانههای پزشکی و اعطای مهلت 2 ساله به آنان ضرورت معرفی فرد واجد شرایط تاسیس، براین نکته تاکید مینماید که موسس بایستی دارای شرایط لازم بوده باشد و وراث را صرفاً در معرفی فرد واجد شرایط ذیحق دانسته و امکان واگذاری پروانه تاسیس را در این موارد بدون احراز صلاحیت تجویز ننموده است کمااینکه هر موسس داری تحصیلات دانشگاهی لازم نیز، صاحب صلاحیت قطعی برای احراز سمت مسیولیت فنی نخواهد بود و لازم است در این قبیل موارد که موسس و مسیول فنی شخص واحدی میگردد، به منظور دریافت پروانه مسیولیت فنی و تقبل وظایف آن مجدداً در کمیسیون قانونی ذیربط مورد بررسی و تعیین صلاحیت قرار گیرد و در غیر این صورت موسس فرد واجد شرایط دیگری را برای تصدی مسیولیت فنی معرفی مینماید. تصمیم رای اکثریت خواهد بود. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
به صراحت بند (الف) شق 12 و قسمت آخر شق 13 ماده یک قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب 1367 صدور، تمدید و لغو موقت یا دایم پروانههای موسسات پزشکی، دارویی، بهزیستی و کارگاه ها و موسسات تولید مواد خوراکی و آشامیدنی و بهداشتی و آرایشی و همچنین تعیین ضوابط و مقررات لازم برای موارد مذکور در بندهای (الف) و (ب) شق 12 ماده یک قانون از جمله وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قلمداد شده است. نظر به این که جواز تعیین ضوابط و مقررات موسسات فوقالذکر از جمله داروخانهها متضمن تفویض اختیار تعیین شرایط تاسیس داروخانه است، بنابراین مصوبه مورد اعتراض در این زمینه مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در وضع مقررات مزبور نمیباشد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری-رهبرپور
