بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 968 الی 988
تاریخ دادنامه: 1400/03/25
شماره پرونده ها: 9803435، 9803436، 9803437، 9803996، 9803997، 9804003، 9804004، 9804005، 9804272، 9804273، 9804274، 9900391، 9901005، 9901068، 9901108، 9901808، 9901921، 9901922، 9902534، 9902538، 9903146
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: آقایان محمد علی قره جزی، قدرت اله دهقان کفشگری، رحیم آقاجان پور، ابراهیم ولی نژاد، رسول اساتید، سید کریم سید احمدی، فضل الله روح پرور، سلمان درویش، عزت پازکیان، علی عباسی، سید علی گتی گلمایی، بخشعلی جدیدی ولوجایی، جهانبخش علویان دیوکلایی، داود دلیربیجاربنه، ابراهیم نوروز زاده فرخ لی، رحمان فضلعلی، محمد حسین فاضلی خلیلی، سید کریم میر احمدی دریاسری، علی اکبر تنظیفی و خانم فاطمه صغری سلیمی واسوکلایی
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: شعب دیوان عدالت اداری در موضوع تاریخ استحقاق دریافت مابه التفاوت مربوط به اصلاح مستمری بازنشستگی از بازنشستگی عادی به بازنشستگی ناشی از اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور، آرای متعارضی صادر کرده اند و بنا به مراتب رفع تعارض و صدور رای وحدت رویه درخواست شده است.
گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: در خصوص شکایت اشخاص به خواسته الزام به پرداخت ما به التفاوت مستمری بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور از تاریخ بازنشستگی و به طرفیت اداره کل تامین اجتماعی استان مازندران، شعبه 13 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9809970955400044-5/1/1398 در راستای تایید دادنامه شماره 9709970901503252-5/9/1397 صادره از شعبه 55 بدوی دیوان عدالت اداری و همین شعبه تجدیدنظر به موجب دادنامه شماره 9709970955404401-4/12/1397 در راستای تایید دادنامه شماره 9709970901701408-1/8/1397 صادره از شعبه 57 بدوی دیوان عدالت اداری و همچنین به موجب دادنامه شماره 9709970955404421-4/12/1397 ضمن نقض رای شماره 9709970902502042-29/7/1397 صادره از شعبه 47 بدوی دیوان عدالت اداری؛ مستدل به اینکه به واسطه سخت و زیان آور شناخته شدن شغل شاکیان توسط کمیته استانی، ایشان مستحق برخورداری از مزایای بازنشستگی بر حسب اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور از تاریخ بازنشستگی به صورت عادی می گردند، قایل به پرداخت ما به التفاوت از تاریخ بازنشستگی به صورت عادی بوده اند.
ب: در خصوص شکایت آقای عزت اله پازکیان به خواسته الزام به پرداخت ما به التفاوت مستمری بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور به طرفیت اداره کل تامین اجتماعی استان تهران، شعبه 20 تجدید نظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9809970956900584-5/3/1398 ضمن تایید دادنامه شماره 9709970901502896- 14/8/1397 صادره از شعبه 55 بدوی دیوان عدالت اداری به شرح زیر رای صادر کرده است:
«نظر به اینکه تجدیدنظر خواه دلیل و مدرک متقنی که مبین عدم تطابق مشاغل موضوع نظر به کمیته تطبیق با مشاغل مندرج در لیست بیمه باشد ابراز و اقامه نگردیده از طرفی کمیته استانی بر اسـاس مشاغل مـورد ادعا طـبق لیست بیمه اظهار نظر نموده و شرکت پیمان (کارفرما) نیز به شرح مضبوط در صفحه 10 پرونده مخالفتی در این خصوص ننموده در ضمن آمادگی خود را برای پرداخت 4% ما به التفاوت اعلام نموده است. لذا اعتراضات تجدیدنظر خواه به کیفیتی نیست که اساس استنباط شعبه بدوی را مخدوش نماید و یا سبب تزلزل و نتیجتاً نقض رای معترض به شود و از آنجایی که دادنامه مورد اعتراض منطبق با موازین قانونی صادر شده است و از جهت رعایت اصول و قواعد دادرسی نیز عاری از اشکال و ایراد می باشد. بنابراین با رد تقاضای تجدیدنظر خواهی با استناد به ماده 71 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای معترض به با اصلاح تاریخ برقراری از تاریخ صدور رای کمیته تطبیق 24/5/1396 می باشد تایید و استوار می گردد.»
ج: شعبه 52 بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص شکایت آقای محمدعلی قره جزی، به خواسته الزام به اصلاح حکم بازنشستگی بر اساس مشاغل سخت و زیان آور و به طرفیت اداره کل تامین اجتماعی استان مازندران به موجب دادنامه شماره 9709970901202091-11/6/1397 که به موجب دادنامه شماره 9809970901200345-14/2/1398 همان شعبه، درخواست اعاده دادرسی در خصوص رای مذکور رد گردیده و به موجب دادنامه شماره 9809970956901336-27/5/1398 شعبه 20 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید گردیده، به شرح زیر رای صادر کرده است:
«طبق مفاد دادنامه شماره 225-22-6-1389 هیات عمومی دیوان عدالت اداری بازنشستگی عادی افراد مشمول مانع از بهره مندی آنان از حقوق مکتسب و استفاده از مزایای مشاغل سخت و زیان آور نمی باشد. نظر به اینکه کمیته تشخیص مشاغل سخت و زیان آور استان مازندران مشاغل شاکی را زیان آور تشخیص داده با توجه به اینکه بر اساس تفسیر جزء 1 بند (ب) تبصره 2 ماده 76 قانون تامین اجتماعی اصلاحی مصوب سال 90 سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور به هر میزان قبل و بعد از اشتغال در مشاغل عادی به ازای هر سال سابقه یک و نیم سال محاسبه خواهد شد. لذا مستنداً به مواد 10 و 11 و 65 قـانون دیوان حکـم به ورود شـکایت و الزام
سازمان تامین اجتماعی استان مازندران و به اعمال استفساریه مزبور و اصلاح حکم بازنشستگی شاکی بر این مبنا و پرداخت ما به التفاوت آن از تاریخ صدور رای کمیته تشخیص مشاغل سخت و زیان آور استان مازندران صادر و اعلام می گردد. این رای ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری می باشد.»
د: شعبه 18 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست آقای رحیم آقاجان پور به خواسته الزام به پرداخت ما به التفاوت مستمری از تاریخ بازنشستگی به طرفیت اداره کل تامین اجتماعی استان مازندران به موجب دادنامه شماره 9809970956700917-16/4/1398 ضمن نقض دادنامه شماره 9709970901702771-17/11/1397 شعبه 57 بدوی دیوان عدالت اداری به شرح زیر رای صادر کرده است:
«با عنایت به مجموع اوراق و پرونده های بدوی و تجدیدنظر و مستندات ابرازی، نظر به اینکه شاکی در سال 1388 بازنشسته شده و تجدیدنظر خواه در اجرای قانون مشاغل سخت و زیان آور در حق شاکی از تاریخ صدور نظریه کمیته استانی (14/6/1391) هر سال سابقه در مشاغل سخت را یکسال و نیم محاسبه نموده و در اجرای آن قانون نسبت به تغییرات حکم بازنشستگی اقدام نموده لذا تجدیدنظر خواهی وارد و موجه است با استناد به ماده 71 و بند (ج) ماده 53 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن نقض حکم معترض عنه قرار رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رای صادره قطعی است.»
هـ : شعبه 17 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست آقای فضل اله روح پرور به خواسته الزام به پرداخت ما به التفاوت مستمری بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور از تاریخ بازنشستگی به طرفیت اداره کل تامین اجتماعی استان مازندران به موجب دادنامه شماره 9809970956500595-22/3/1398 ضمن نقض دادنامه شماره 9709970901503242-5/9/1397 صـادره از شعـبه 55 بدوی دیوان عدالت
اداری به شرح زیر رای صادر کرده است:
«نظر به اینکه به موجب نظریه کمیته تطبیق مشاغل سخت و زیان آور، مشاغل مورد نظر در تاریخ 14/6/1391 به عنوان سخت و زیان آور تشخیص داده شده و نظر به اینکه اقدامات تامین اجتماعی برای قبل از ارایه نظریه کمیته مزبور موجه و قانونی بوده و با توجه به اینکه حقی که برای اشخاص و شاکی ایجاد گردیده از تاریخ ابراز نظریه کمیته تطبیق می باشد و این امر هم لحاظ گردیده است بنابراین ادعای شاکی برای ایام قبل از تاریخ نظریه کمیته تطبیق با عنوان معوقات مستمری فاقد موازین قانونی است. معهذا تجدیدنظر خواهی موجه تشخیص و به استناد ماده 71 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رای اصداری قطعی است.»
و: در خصوص دادخواست آقای علی عباسی به خواسته الزام به پرداخت مزایا بر اساس مشاغل سخت و زیان آور و به طرفیت اداره کل تامین اجتماعی استان زنجان، شعبه 15 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9809970955602931-10/9/1398 ضمن نقض دادنامه شماره 1070-12/4/1398 صادره از شعبه 52 بدوی دیوان عدالت اداری به شرح زیر رای صادر کرده است:
«در خصوص الزام سازمان تامین اجتماعی به اصلاح مستمری بازنشستگی با توجه به اینکه به موجب بندهای 4 و 6 بخش (ب) تبصره 2 ماده 76 قانون تامین اجتماعی استفاده از مزایای سخت و زیان آور منوط به تادیه 4% حق بیمه اضافی است که دلیلی در این خصوص تا تاریخ تقدیم دادخواست به شعبه بدوی ارایه نگردیده بنابراین سازمان تامین اجتماعی مکلف به وصول 4% حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور شاکی و همچنین برقراری حقوق و مزایای مشاغل سخت و زیان آور از تاریخ وصول 4% حق بیمه می باشد. رای صادره قطعی می باشد.»
ز: با عنایت به اینکه در دادنامه های شماره 9709970901503008-20/8/1397 شعبه 55 بدوی به موجب رای شمـاره 9809970956201491-23/5/1398 شعبه 16 تجدید نظـر تایید گردیده،
9909970901100294-10/2/1399 شعبه 61 بدوی که به موجب رای شماره 99099709565011158-25/4/1399 شعبه 17 تجدیدنظر تایید گردیده و 9909970955500937-24/4/1399 شعبه 14 تجدیدنظر، 9809970956503630-11/12/1398 شعبه 17 تجدیدنظر ضمن نقض رای شماره 9809970901501964-4/8/1398 شعبه 55 بدوی، خواسته شکات بدواً الزام به صدور حکم بازنشستگی براساس مشاغل سخت و زیان آور بوده و این خواسته به جهت عدم احراز اشتغال آنان در مشاغل سخت و زیان آور به مدت 20 سال متوالی یا 25 سال متناوب رد گردیده، از موضوع تعارض خارج می باشند.
و با عنایت به اینکه در دادنامه 9809970901602878-22/8/1398 شعبه 66 بدوی که به موجب رای شماره 9809970956903573-23/11/1398 شعبه 20 تجدیدنظر تایید گردیده، خواسته شاکی بدواً الزام به صدور حکم بازنشستگی براساس مشاغل سخت و زیان آور بوده و این خواسته به جهت عدم تسری قانون جز 1 بند (ب) تبصره 2 ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب1390 به ماقبل وفق رای وحدت رویه 773 الی 782-28/5/1399 هیات عمومی دیوان عدالت اداری رد گردیده، بدین جهت از موضوع تعارض خارج می باشند.
هیات عمومی دیـوان عدالت اداری در تاریخ 25/3/1400 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثـریت آراء به شرح زیر به صـدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف- درخصـوص تاریخ پرداخت مابه التفاوت مربوط به اصلاح مستمـری بازنشستگی عادی به بازنشستگی
ناشی از اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور، تعارض در آرای شعب دیوان عدالت اداری محرز است.
ب- براساس بند 5 جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب 1371 که در تاریخ 14/7/1380 به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده: «تشخیص مشاغل سخت و زیان آور و نحوه احراز توالی و تناوب اشتغال، نحوه تشخیص فرسایش جسمی و روحی و سایر موارد مطروحه در این تبصره به موجب آیین‌‌نامه‌‌ای خواهد بود که حداکثر ظرف چهار ماه توسط سازمان تامین اجتماعی و وزارتخانه‌های کار و امور اجتماعی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.» در همین راستا و برمبنای ماده 8 آیین‌نامه اجرایی بند 5 جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب 1371 (مصوب سال 1380) که موضوع تصویب‌نامه شماره 15365/ت 36005 هـ-26/12/1385 هیات وزیران است، تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور براساس ضوابط و سیاستگذاریهای شورای عالی حفاظت فنی و مقررات مربوط برعهده کمیته‌های بدوی و تجدیدنظر استانی است و در مـواردی که کارفرما نسبت به تادیه حق بیمه 4 درصد مـوضوع بندهای 4 و 6 جزء (ب) ماده واحده قانون صدرالاشاره اقدام مینماید و سابقه اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور از سوی سازمان تامین اجتماعی یا شعب دیوان عدالت اداری مورد تایید قرار میگیرد، صدور آرای کمیته‌های یادشده در این خصوص کاشف از این است که کارگر در دوره زمانی قبل از بازنشستگی به مشاغل سخت و زیان آور اشتغال داشته و از این رو بهره‌مندی وی از حقوق بازنشستگی مشاغل فوق نیز پس از تبدیل بازنشستگی عادی به بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور صرفاً مربوط به دوره زمانی پس از صدور آرای کمیته‌های احراز مشاغل سخت و
زیان آور و یا قطعیت آرای شعب دیوان عدالت اداری درخصوص آرای کمیته‌های فوق‌الاشاره نیست و به تاریخ بازنشستگی عادی کارگر تسری می‌یابد. بنا به مراتب فوق، دادنامه شماره 9709970901503252-5/9/1397 (صادره از شعبه 55 بدوی دیوان عدالت اداری) که به موجب دادنامه شماره 9809970955400044-5/1/1398 (صادره از شعبه 13 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری) تایید شده و دادنامه شماره 9709970901701408-1/8/1397 (صادره از شعبه 57 بدوی دیوان عدالت اداری) که به موجب دادنامه شماره 9709970955404401-4/12/1397 (صادره از شعبه 13 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری) مورد تایید قرار گرفته و دادنامه شماره 9709970955404421-4/12/1397 (صادره از شعبه 13 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری) که قایل به پرداخت مابه‌التفاوت ناشی از اصلاح حکم بازنشستگی با احتساب سنوات اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور از تاریخ بازنشستگی شاکیان به صورت عادی بوده‌اند، در این حد صحیح و منطبق با موازین قانونی است. این رای به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
محمد مصدق-رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
