تاریخ: 1387/07/28
شماره دادنامه: 486
کلاسه پرونده: 87/484
شاکی: سازمان تامین اجتماعی
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب 9 و 16 دیوان عدالت اداری
مقدمه: الف- شعبه 9 دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 86/1174 موضوع شکایت خانم سهیبه احمدی سیاکاوی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی به خواسته برقراری حقوق (مستمری) به شرح دادنامه شماره 1945 مورخ 26/10/1386 چنین رای صادر نموده است، سازمان مشتکیعنه طی لایحه جوابیه اعلام نموده تنها در صورت فوت شوهر دوم، همسر بیمه شده متوفی مجدداً استحقاق مستمری را خواهد داشت و مواردی مثل طلاق و یا عدم توانایی شوهر دوم در تامین هزینه زندگی همسر بیمه شده متوفی یا عدم تمکن مالی شاکیه را شامل نمیشود با توجه به اینکه تبصره بند یک ماده 81 قانون تامین اجتماعی مقرر میدارد، همسران بیمه شدگان متوفی که شوهر اختیار نمودهاند (عقد دایم) در صورت فوت شوهر دوم، توسط سازمان مجدداً به آنها مستمری پرداخت خواهد شد، در صورتی که شاکیه از همسر دوم طلاق گرفتند، لذا دفاعیات سازمان مشتکیعنه را مقرون به صحت تلقی و بنابه مراتب یاد شده شکایت مطروحه را غیر وارد تشخیص حکم به رد آن صادر و اعلام مینماید. ب- شعبه 16 دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 86/516 موضوع شکایت خانم فریده علیزاده رهروی به طرفیت سازمان بیمه و تامین اجتماعی شهید بالازاده تبریز به خواسته تقاضای برقراری مستمری به شرح دادنامه شماره 1433 مورخ 30/9/1386 چنین رای صادر نموده است، با توجه به مجموع اوراق پرونده و لایحه دفاعیه اداره مشتکیعنه و نظر به اینکه مستنبط از الحاق یک تبصره به بند یک ماده 81 قانون تامین اجتماعی که در صورت فوت شوهر دایم مجدداً به همسران بیمه شده متوفی مستمری پرداخت خواهد شد و اینکه در صورت از دست دادن شوهر مستمری برقرار میگردد و طلاق هم نوعی از دست دادن همسر میباشد و نظریه اداره حقوقی قوه قضاییه موید همین مطلب است، علیهذا با عنایت به طلاق خواهان، دعوی مطروحه را وارد تشخیص و حکم به برقراری مستمری شاکیه از تاریخ طلاق صادر و اعلام میگردد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری درتاریخ فوق باحضور روسا ومستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
به صراحت تبصره یک الحاقی به بند یک ماده 81 قانون تامین اجتماعی مصوب 1374 همسران بیمه شدگان متوفی که شوهر اختیار نمودهاند (عقد دایم) در صورت فوت شوهر دوم، توسط تامین اجتماعی مجدداً به آنها مستمری پرداخت خواهد شد. بنابراین تعمیم و تسری حکم صریح مقنن به مورد وقوع طلاق بین شوهر دوم و همسر بیمه شده متوفی جواز قانونی ندارد و دادنامه قطعی شماره 1945 مورخ 26/10/1386 شعبه نهم دیوان عدالت اداری که متضمن این معنی است صحیح و موافق قانون تشخیص داده میشود. این رای به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه لازمالاتباع است.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری – رهبرپور
