شماره دادنامه: 7
تاریخ: 18 فروردین 1387
کلاسه پرونده: 86/294
شاکی: آقای زین العابدین عابدین پور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه 3/40 سازمان تامین اجتماعی
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشتهاست، قانون همسان سازی حقوق، بر سازمان تامین اجتماعی مستلزم ذکر نام بوده ولی مسیولین تامین اجتماعی در مدت 6 سال، 2 مرحله همسان سازی حقوق کرده در مرحله اول سال 1381 سازمان طی بخشنامه 2/40 فقط حقوق بازنشستگان تابع قانون کار را همسان سازی کرده و در مورد بازنشستگان بیمهای شیلات که همانند بازنشستگان تابع قانون کار هر یک بیش از 30 سال حق بیمه کامل خود را به صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی پرداختهاند، عنوان کردند، همسان سازی حقوق بازنشستگان شرکتها را میباید سازمان بازنشستگی کشوری پرداخت نماید. بعد از چند سال شکایت و پیگیری سازمان در سال 1383 مرحله دوم همسان سازی حقوق کرده در این مرحله حقوق بازنشستگان شیلات بابلسر را بر طبق بخشنامه 81، 2/40 همسان سازی و پرداخت کرد ولی طی بخشنامه 3/40 بازنشستگان شیلات گیلان را از دریافت همسان سازی حقوق محروم کردند، در صورتی که از نظر پرداخت حق بیمه و از نظر پست سازمانی مشابه هم بودند. در نتیجه بازنشستگان شیلات گیلان به مدت 6 سال نسبت به کسانیکه حقوقشان همسان سازی شده همه ماهه حدوداً 40 الی 45 هزار تومان کمتر حقوق دریافت میکنند. لذا تقاضای ابطال بخشنامه 3/40 سازمان تامین اجتماعی رادارم. مدیرکل دفتر امور حقوقی و دعاوی سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به شکایت فوق طی لایحه شماره 30912/7100 مورخ 24/9/1386 اعلام داشتهاند، در بند (ل) تبصره 4 قانون بودجه سال 1381 کل کشور تصریح گردیده که اعتبار یاد شده جهت هماهنگی حقوق به بازنشستگان کشوری و لشگری قبل از سال 1379 تخصیص یابد و این امر شامل مشمولین قانون تامین اجتماعی نبوده است. چنانچه اداره قانونگذار در جهت تعمیم اعتبار موصوف به کلیه صندوقهای بیمهای بود، میبایست نام سازمان تامین اجتماعی را نیز جهت اعمال موضوع این قانون ذکر مینمود. بنابراین در ابتداء به موجب قانون یاد شده و عدم تصریح قانونی، سازمان مکلف به اجرای آن درجهت هماهنگی حقوق مشمولان قانون تامین اجتماعی نگردیده است. همچنین در بند 8 آییننامه اجرایی بند (ل) تبصره 4 قانون بودجـه سال 1381کل کشور نیز عنوان گردیده که، سازمان تامین اجتماعی میتواند به منظور هماهنگی حقوق مستمری بگیران قبل از سال 1379 با مستمری بگیران بعد ازسال 1379 با توجه به سابقه پرداخت حق بیمه، مبنای کسر حق بیمه و سال برقراری، نسبت به اصلاح حقوق مستمری بگیران با تصویب هیات مدیره اقدام نمایند. بنابراین اولاً دایره شمول آییننامه اجرایی بند (ل) تبصره 4 قانون بودجه سال 1381 کل کشور فراتر از قانون مربوطه بوده که از این حیث با اصل 138 قانون اساسی که صراحتاً لزوم عدم مخالفت آییننامهها و بخشنامهها را با متن و روح قوانین مورد تاکید قرار داده است، مخالفت دارد. ثانیاً، وفق مفاد بند 8 آییننامه اجرایی یاد شده سازمان مخیر است به منظور هماهنگی حقوق مستمری بگیران با رعایت بند مذکور اقدام نماید و بنابه تصریح ابتدای ماده، سازمان مکلف به اجرای موضوع آن نبوده و چنین استنباطی مبنی بر الزام سازمان جهت هم آهنگ سازی میزان مستمریها صحیح نمیباشد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق بـا حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
قانون گذار به شرح بند (ل) تبصره 4 قانون بودجه سال 1381 کل کشور اعتبار محدود و معین مندرج در ردیف 503622 پیوست قانون مذکور را به منظور ایجاد هماهنگی حقوق بازنشستگان کشوری و لشگری قبل از سال 1379 اختصاص داده و ترتیب پرداخت آن را از طریق تصویب آییننامه اجرایی قانون مذکور به عهده هیات وزیران محول کرده است و هیات وزیران با استفاده از اختیار قانونی فوقالذکر و محدودیت اعتبار تعیین شده به شرح ماده 18 آییننامه اجرایی قانون، اصلاح حقوق مستمری بگیران را با رعایت شرایط مندرج در این ماده و تصویب هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی مجاز دانستهاند. نظر به مراتب فوقالذکر و اینکه حسب لایحه جوابیه سازمان تامین اجتماعی از محل اعتبار تعیین شده در قانون وجهی به سازمان تامین اجتماعی تخصیص داده نشده است و حکم قانونی الزام آوری نیز در خصوص مورد وجود ندارد، بنابراین بخشنامه شماره 3/40 سازمان تامین اجتماعی در حد مورد اعتراض مغایرتی با قانون ندارد و خارج ازحدود اختیارات قانونی مربوط نمیباشد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری- مقدسیفرد
