کلاسه پرونده:16/86
شاکی:آقای ساعد عرفانی
موضوع:ابطال آییننامه اجرایی اشتغال به کار بهداران تجربی دندان مصوب 14/12/1384
تاریخ رای:یکشنبه 25 آذر 1386
شماره دادنامه: 1046
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی و لایحه تکمیلی آن اعلام داشته است، 1- در قانون استفاده از کمک دندانپزشکان تجربی مصوب سال 1354 تصویب آییننامه اجرایی پیشبینی نگردیده است. علاوه بر این در زمان تصویب قانون در 1366/4/7 در مجلس شورای اسلامی، تبصره 7 قانون که مجوز تدوین آییننامه اجرایی را به وزارت بهداشت میداد، حذف شده و نمایندگان مجلس جهت جلوگیری از تبعات بعدی تبصره 7 را حذف نمودند. بنابراین خوانده اساساً صلاحیت و اختیار تدوین آییننامه اجرایی را نداشته است. 2- مواد متعددی از آییننامه در حقیقت از مصادیق قانونگذاری و تصویب قانون بوده که این امر خارج از صلاحیت قوه مجریه میباشد. تبصره 2 ماده یک که عمل مجرمانه را پیشبینی و مجازات تعیین نموده دقیقاً خلاف قانون میباشد. همچنین مطابق تبصره 6 قانون که طرح اجازه استفاده از قانون کمک دندانپزشکان تجربی مصوب 1366/4/7 در صورت انجام تعهد خدمت، پروانه اشتغال در سراسر کشور صادر خواهد شد. که این مجوز تام و فاقد مهلت و محدودیت میباشد. در حالیکه طبق آییننامه اجرایی مجوز مقید به مهلت و دارای محدودیت صادر میگردد و هر زمان مسیولین وزارت بهداشت اراده نمایند، مجوز مذکور باطل خواهد شد (تبصره بند س ماده 9) آییننامه اجرایی مطابق اصل 138 قانون اساسی و اصول و قواعد زمانی میتواند تدوین شود که در قانون اختیار تصویب آن به مرجعی داده شده باشد و نیز آییننامه مذکور باید به تصویب هیات وزیران برسد. بنابه مراتب تقاضای ابطال آییننامه مورد شکایت را دارد. مشاور وزیر و مدیرکل دفتر امور حقوقی، معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت فوق طی لایحه شماره 207072ح/ن مورخ 1386/6/14 اعلام داشتهاند، تبصره 6 ماده واحده قانون اجازه استناد قانونی از قانون کمک دندانپزشکان تجربی مصوب 1354 مصوب 1366/4/7 مجلس شورای اسلامی اشعار میدارد، در صورت انجام تعهد خدمت فوقالذکر پروانه اشتغال در سراسر کشور به استثناء مراکز استان برای نامبردگان صادر خواهد شد. تبصره مذکور فقط ناظر به صدور پروانه جهت افرادی که تعهد موضوع تبصره 3 قانون را انجام دادهاند. در تمامی کشور بجزمراکز استانها میباشد و اشارهای به صدورپروانه دایم ندارد. باتوجه به اینکه عنوان قانون «قانون اجازه استفاده قانونی از قانون کمک دندانپزشکان تجربی مصوب 1354» میباشد بنابراین قانون مذکور از قانون کمک دندانپزشکان تجربی تبعیت نموده و مطابق تبصره 5 قانون یاد شده آییننامهها و برنامهها از طرف وزارت بهداری با همکاری نظام پزشکی مرکز تهیه و پس از تصویب وزیر بهداری به مورد اجرا گذارده خواهد شد. از آییننامه اجرایی قانون اجازه استفاده از قانون کمک دندانپزشکان تجربی مطابق با موازین قانونی میباشد. تبصره 2 ماده یک آییننامه مذکور مبین دخالت غیر مجاز در امور پزشکی و تاسیس مراکز درمانی بدون مجوز بر طبق مواد 1 و 3 قانون مربوط به امور پزشکی و ماده 3 آییننامه سایر حرفههای پزشکی و وابسته پزشکی و اصلاحیههای بعدی آن بوده و کلیه مندرجات آییننامه فوقالذکر بر طبق قوانین و مقررات مربوط تنظیم گردیده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
به موجب ماده 8 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب 1364 نظارت و کنترل و برنامهریزی کلیه موسسات و واحدهای بهداشتی، درمانی و پزشکی بخش خصوصی و غیر دولتی کشور که در امر بهداشت و درمان فعالیت دارند، به وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی محول شده و در قسمت اخیر ماده مزبور تصریح گردیده است که «آییننامههای اجرایی مربوط ظرف مدت یک سال توسط این وزارت تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.» همچنین طبق تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضع شغلی دندانسازان تجربی مصوب 1364 آییننامه اجرایی قانون اخیرالذکر توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد. بنابراین وضع قواعد آمره تحت عنوان آییننامه اجرایی اشتغال به کار بهداران تجربی دندان مصوب 1384/12/14 توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که به شرح فوقالذکر در صلاحیت هیات وزیران قرار داشته است، خارج از حدود اختیارات وزارتخانه مذکور تشخیص داده میشود و مستنداً به ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 ابطال میشود.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
