بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 170
تاریخ دادنامه: 1400/1/24
شماره پرونده: 9804250
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بهزیستی کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال 1- نامه شماره 560647-24/9/1398 رییس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور 2-نامه شماره 126302/710-13/7/1398 مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش 3- نامه شماره 680/113155/2200-30/7/1398 اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی
گردش کار : شاکی به موجب دادخواستی ابطال 1- نامه شماره 560647-24/9/1398 رییس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور 2-نامه شماره 126302/710-13/7/1398 مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش 3- نامه شماره 680/113155/2200-30/7/1398 اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که : "وزارت آموزش و پرورش به استناد نامه شماره 540647-24/9/1398 رییس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور از اجرای ماده 28 قانون حمایت از معلولان مصوب 20/12/1396 مجلس شورای اسلامی استنکاف می نماید و به بند (ز) ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری استناد می نماید که (با توجه به وظایف خطیر معلمی تدریس شغل معلمی توسط افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید عملاً امکان پذیر نمی باشد) لکن به استناد ماده 5 آیین نامه اجرایی بند (ز) ماده 42 که اشعار می دارد: استخدام جانبازان و معلولان به شرط آن که به تشخیص بنیاد شهید و امور ایثارگران و سازمان بهزیستی کشور (حسب مورد) جانباز و معلولیت مانع از ماموریت‌های کاری آنها نمی باشد بلامانع است» توجهی ننموده است علی ایحال با عنایت به نامه شماره 9743/الف-24/9/1398 مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان کشور (چاووش) همچنین نامه شماره 15717/98/719-2/8/1398 اداره کل بهزیستی استان خراسان جنوبی ابطال نامه شماره 126302/710-13/7/1398 مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش همچنین نامه شماره 540647-24/9/1398 رییس امور حقوقی مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور به دلیل مغایرت با قوانین مورد استدعاست. "
متن مقرره های مورد اعتراض به شرح زیر است :
"1- نامه شماره 540647-24/9/1398 رییس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی :
جناب آقای دکتر نفریه
معاون محترم امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور
در خصوص موضوع مطروحه (کاهش ساعات کار معلولین شدید و خیلی شدید وزارت آموزش و پرورش)، به لحاظ ارتباط موضوع با امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت این سازمان، با امور مزبور نیز هماهنگی به عمل آمد که نهایتاً این نتیجه حاصل گردید که با عنایت به اینکه تصدی شغل معلمی توسط افرادی که دارای معلولیت شدید و خیلی شدید موضوع ماده 28 قانون حمایت از معلولان مصوب 1396 مجلس شورای اسلامی می باشند، با توجه به وظایف خطیر شغل معلمی و تدریس عملاً امکانپذیر نمی باشد و در شرایط احراز شغل معلمان نیز بر دارا بودن سلامت جسمانی تاکید شده و بند (ز) ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری و آیین نامه مربوطه آن نیز گواه بر مدعاست. لذا تصدی شغل معلمی توسط افراد مزبور و تسری کاهش ساعات مورد درخواست به ایشان محل تامل است.- (رییس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی)
2- نامه شماره 126302/710–13/7/1398 مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش:
برادر گرامی جناب آقای واقعی
مدیرکل محترم آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی
بازگشت به نامه شماره 680/111368/2200-4/7/1398 در خصوص اجرای ماده 28 قانون حمایت از همکاران دارای معلولیت شدید و خیلی شدید اعلام می دارد؛ با عنایت به این که امور حقوقی و قوانین سازمان امور اداری و استخدامی کشور به صراحت اعلام نموده با توجه به وظایف خطیر شغل معلمی و تدریس، امکان اجرای موارد ذکر شده در ماده 28 قانون مذکور امکان پذیر نمی باشد و با توجه به این که در شرایط احراز مشاغل معلمان، سلامت جسمانی افراد مورد تاکید می باشد؛ لذا امکان اجابت درخواست افراد مورد نظر در حال حاضر میسور نمی‌باشد. (مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش)
3- نامه شماره 680/113155/2200–30/7/1398 اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی
به : مدیر کل محترم بهزیستی استان خراسان جنوبی
موضوع : ماده 28 قانون حمایت از حقوق معلولان
با سلام و احترام، در پاسخ به نامه شماره 15170/98/719–25/7/1398 آن اداره کل در خصوص استفاده خانم مریم بهدانی از مزایای ماده 28 قانون حمایت از حقوق معلولان اعلام می دارد؛ به استناد نامه 126302/710–13/7/1398 اداره کل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش امکان بهره مندی همکاران دارای معلولیت از مزایای ماده 28 قانون حمایت از حقوق معلولان در حال حاضر میسر نمی باشد.- اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی"
در پاسخ به شکایت مذکور، اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی به موجب نامه شماره 160/124862/2200-24/1/1399 به طور خلاصه توضیح داده است که : "مطابق ماده 41 و بند (ز) ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری مقرر شده داشتن سلامت جسمانی و روانی و توانایی برای انجام کاری که استخدام می شوند بر اساس آیین نامه ای است که به پیشنهاد سازمان به تصویب هیات وزیران می رسد، بندهای 1 و 3 مصوبه سال 1385 هیات وزیران دستگاه های اجرایی را موظف کرده سلامت جسمانی و روانی و توانایی انجام کار داوطلبان استخدام را برای پست های مورد نظر از طریق آزمون علمی و مصاحبه تخصصی و معاینات پزشکی مورد سنجش قرار داده و احراز نمایند. از سوی دیگر وزارت آموزش و پرورش با استناد به پاسخ استعلام سازمان اداری و استخدامی کشور به شماره 5406470–24/9/1398 به صدور مقررات مورد شکایت اقدام کرده است و هم چنین معلم و مربی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به فردی اطلاق می شود که رسالت خطیر تربیت دانش آموزان را در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی بر عهده دارد و از شرایط احراز شغل معلمی، وجود سلامت جسمانی است و افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید توانایی جسمانی لازم برای عهده دار شدن شغل خطیر معلمی را ندارند."
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 24/1/1400 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با توجه به اینکه اولاً : به موجب ماده 87 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386 ساعات کار کارمندان دولت چهل و چهار (44) ساعت در هفته می باشد و به موجب ماده 28 قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب سال 1396 دستگاه های مشمول مکلفند ساعات کار هفتگی شاغلان دارای معلولیت های شدید و خیلی شدید را ده ساعت کاهش دهند، بنابراین چنانچه خدمت هفتگی کارمند دارای معلولیت شدید یا خیلی شدید به جهات دیگری مانند اخذ مرخصی یا خدمت نیمه وقت کمتر از ساعات موظف هفتگی باشد، بنابر اصل تناسب به همان نسبت (10 ساعت نسبت به 44 ساعت) از تقلیل ساعت کاری موضوع ماده 28 قانون حمایت از حقوق معلولان برخوردار خواهد شد. ثانیاً: به موجب ماده 87 قانون ذکر شده، میزان ساعات تدریس معلمان و اعضای هیات علمی از ساعات موظف در طرح طبقه بندی مشاغل ذی ربط تعیین می شود و مطابق ماده 3 دستورالعمل میزان ساعت تدریس هفتگی شاغلین طرح طبقه بندی مشاغل معلمان موضوع مصوبه شماره 220/91/43075-24/11/1391 شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی، خدمت تمام وقت معلمان بین 24 تا 30 ساعت در هفته می باشد. بنابراین مستفاد از قوانین و مقررات مذکور، معلمان دارای معلولیت های شدید و خیلی شدید به موجب اصل تناسب و بسته به میزان ساعت کاری از تقلیل ساعات کاری موضوع ماده 28 قانون حمایت از حقوق معلولان برخوردارند و بخشنامه های مورد شکایت از این حیث که کاهش ساعت کار هفتگی معلولان شاغل در مشاغل آموزشی را میسر ندانسته است به علت مغایرت با قانون مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
احمد درزی رامندی – معاون قضایی دیوان عدالت اداری
