کلاسه پرونده: 443/79
شماره دادنامه: 132
تاریخ رای: یکشنبه 24 تیر 1380
شاکی: آقای سیدعلی قرشی
موضوع: ابطال بخشنامه شماره 110/1597 مورخ 29/4/1377 مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت کشاورزی و ابطال نامه شماره 27/11/43711 مورخ 2/9/1379 سازمان کشاورزی خراسان
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، مدیریت کل امور بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی طی نامه مورخ 1377/4/9 از مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت کشاورزی درخواست نموده است تا براساس تعاریف قانونی موجود در رابطه با چگونگی شناخت مزارع مکانیزه واحدهای تابعه خود را ارایه طریق نموده و دستورالعملی را که متضمن تشخیص یکسان باشد تدوین نماید. با این‌که مزارع مکانیزه در تبصره یک ماده یک قانون کار کشاورزی مصوب خرداد ماه 1353 که از دیدگاه قانونی و نظر قانونگذار ارتباط مستقیم با مسایل کار و کارگری و تبعات مربوط بدان دارد به صورت صریح و روشن تعریف شده است.متاسفانه مرکز توسعه مکانیزاسیون با تشکیل جلسه کارشناسی و تنظیم صورتجلسه مورخ 1376/11/18 با صدور دستورالعملی به شماره110/1597 مورخ 1377/4/29 عنوان سازمان‌های کشاورزی استان‌ها با وجود تعریف قانونی معتبر که فوقاً بدان اشاره گردید راساً اقدام به ارایه نظریه کارشناسی در خصوص تعریف مزارع مکانیزه نموده که به دلیل نادیده گرفتن موازین قانونی فاقد اعتبار و جایگاه حقوقی می‌باشد.با عنایت به این‌که به موجب تبصره یک ماده یک قانون کار کشاورزی مصوب خرداد ماه 1353 و اصلاحیه آن که به موجب ماده 200 قانون کار جمهوری اسلامی ایران مصوب 29 آبان ماه 1369 مجمع تشخیص مصلحت نظام با توجه به عدم مغایرت کماکان معتبر و به قوت خود باقی است و این مقررات به لحاظ ارتباط با مسایل کار و کارگری کماکان ملاک عمل و مورد اجرای سازمان تامین اجتماعی قرار دارد، لذا صدور بخشنامه شماره11/1597 مورخ 1377/4/29 مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت کشاورزی به علت مغایرت با نص صریح مقررات و ضوابط حاکم فاقد وجاهت قانونی بوده بدین وسیله درخواست لغو آن را می‌نماید. بدیهی است با التفات به این‌که نظریه شماره 27/11/43711 مورخ 1379/9/2 سازمان کشاورزی خراسان مستند به بخشنامه مذکور صادر گردیده، لذا با لغو بخشنامه غیرقانونی مرکز توسعه مکانیزاسیون نظریه سازمان کشاورزی خراسان نیز باطل شده محسوب و تقاضای بی‌اعتباری و کان لم یکن شدن آن را دارد.مدیرکل دفتر حقوقی وزارت جهاد کشاورزی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 34/205 مورخ 1380/2/18 اعلام داشته‌اند:1.مورد تقاضای شاکی ابطال یک نامه اداری است که در پاسخ به مرجع دیگر خارج از ادارات تابع وزارت جهاد کشاورزی صادر گردیده است و در عرف حقوقی نظام حقوقی ایران چنین مکاتباتی اطلاق بخشنامه را ندارند.2.همان‌طوری که استحضار دارید در قوانین موضوعه ما در دو مورد از مزارع مکانیزاسیون تعریف به عمل آمده است یکی در ماده 20 آیین‌نامه قانون اصلاحات ارضی است که زراعت‌هایی که توسط کارگر کشاورزی انجام و حداقل عملیات شخم به وسیله ماشین کشاورزی صورت گیرد زراعت مکانیزه شناخته است. و دیگر قانون کار کشاورزی است و در قانون مذکور هم با اطلاق بیشتر مزارع مکانیزده را معرفی نموده است.حال صرف نظر از این‌که باعنایت به ماده 200 قانون کار مصوب 1369 آیا تعریف اخیر معتبر باشد یا خیر، تعریفی که از طرف مرکز مکانیزاسیون طی نامه مورد شکایت به اداره کل بیمه اعلام شده است و سازمان کشاورزی هم به تامین اجتماعی منعکس نموده است نه تنها مشمول بیشتر از تعاریف مذکور ندارد بلکه با احتیاط و لحاظ محتوایی قوانین موجود ارایه شده است. معاون تحقیقات، آموزش و ترویج سازمان جهاد کشاورزی خراسان در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 33/11/6656 مورخ 1380/2/31 اعلام داشته است، براساس تعاریف موجود و استعلامات به عمل آمده از مراجع ذیصلاح چنان‌چه درمزارع و باغات به نوعی انرژی مکانیکی استفاده شود میتوان به آن مزرعه اصطلاح مکانیزه اطلاق نمود که می‌تواند با درجه از یک تا صددرصد باشد و به این استنادات مزرعه آقای قرشی مکانیزه اعلام گردیده است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
به موجب ماده یک قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 مسیولیت تعمیم و گسترش انواع بیمه‌های اجتماعی در مورد کارگران و صاحبان حرف و مشاغل مختلف به تناسب امکانات موجود به سازمان تامین اجتماعی محول شده است. بنابراین مفاد صورتجلسه مورخ 1376/11/18 مندرج در نامه شماره110/1597 مورخ 1377/4/29 مرکز توسعه و مکانیزاسیون وزارت کشاورزی که در اجرای قانون مذکور استفاده از انرژی مکانیکی در عملیات تهیه زمین و خاک ورزی در مزارع و همچنین استفاده نسبی از این انرژی را در بقیه مراحل کاشت داشت و برداشت ملاک تعریف و تشخیص مزرعه مکانیزه اعلام داشته و سازمان تامین اجتماعی کارگران شاغل در آنها را مشمول مقررات بیمه قلمداد کرده است، مغایرتی با قانون ندارد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – درّی نجف آبادی
