کلاسه پرونده: 119/77
شماره دادنامه: 267
تاریخ رای: شنبه 15 اسفند 1377
شاکی: آقای علیرضا منهوبی
موضوع: اصلاح دستورالعمل اجرایی تبصره 37 بودجه سال 1376 سازمان تامین اجتماعی به شماره 53664/2020 مورخ 7/11/1376 و ابطال بخشنامه شماره 4707/2020 مورخ 2/2/1377 سازمان تامین اجتماعی
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، 1- در تبصره 37 بودجه سال 1376 به هیات مدیره سازمان اجازه داده شده است که به هر یک از کارکنان رسمی سازمان که بر اساس آیین‌نامه استخدامی و مقررات مربوطه درسال 1376 حایز شرایط بازنشستگی می‌گردند به ازاء هر سال خدمت در سازمان حداکثر تا میزان یکماه آخرین حقوق و فوق‌العاده شغل دریافتی مربوطه را به‌عنوان پاداش حسن خدمت پرداخت نماید و متعاقباً مقرر گردیده است که «چگونگی برخورداری از این پاداش برابر دستورالعملی خواهد بود که به تصویب هیات مدیره می‌رسد». لیکن هیات مدیره سازمان به شرحی که در جزءهای 1، 2، 3 از بند «ب» دستورالعمل اجرایی تبصره مزبور مقرر نموده است که این پاداش بر حسب سوابق خدمت کارکنان مزبور «حداکثر» معادل 20 روز، 21 روز، 22 روز و… به کارکنان یاد شده پرداخت گردد که این امر مغایر نص صریح تبصره 37 بودجه سال 1376 سازمان در خصوص پرداخت حداکثر این پاداش تا میزان یکماه حقوق و فوق‌العاده شغل به ازاء هر سال خدمت در سازمان می‌باشد. 2- متعاقب دستورالعمل مزبور بخشنامه دیگری تحت شماره 47070/2020 مورخ 2/2/76 معاون مدیرعامل در امور اداری و مالی به واحدهای اجرایی و ستادی سازمان مزبور در رابطه با تصمیمات مورخ 25/12/76 هیات مدیره سازمان ابلاغ گردیده است. در ابتدای این بخشنامه آمده است که دستورالعمل قبلی در مورد اظهارنظر پیرامون عملکرد همکارانی که به افتخار بازنشستگی نایل می‌شوند مسکوت می‌باشد، در حالی که ملاحظه می‌فرمایید که بند الف و همچنین اجزاء ششگانه تبصره بند «ب» دستورالعمل شماره 53664/2020 مورخ 7/11/76 خصوصاً قسمت اخیر سر فصل این تبصره نه تنها پیرامون عملکرد یعنی در رابطه شغل و وظایف محول در سازمان که عبارت اخیر هیچ‌گونه تعبیری غیر از عملکرد کارکنان مزبور در سازمان ندارد مسکوت نمی‌باشد، بلکه معیارهای مورد عمل در دستورالعمل مورخ 7/11/76 تا حدود زیادی محدودکننده و حتی بعضاً ظالمانه نیز می‌باشند و مهمترین مسیله قابل تعمقی که در بخشنامه شماره 4707/2020 مورخ 2/2/77 وجود دارد این است که طی آن پرداخت پاداش حسن خدمت بازنشستگی نهایتاً موکول به موافقت مقام مافوق گردیده است که به نظر می‌رسد هیات مدیره سازمان بررسی‌های لازم را در خصوص پی‌آمدهای غیر اصولی و ناصحیح نسبت به این امر را مورد توجه قرار نداده‌اند. رییس هیات مدیره و مدیرعالم سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 7155/د/7100 مورخ 7/7/77 مبادرت به ارسال تصویر نامه مورخ 17/5/77 معاون مدیرعامل سازمان در امور اداری و مالی سازمان نموده است، در نامه مزبور آمده است، در آیین‌نامه استخدامی سازمان هیچ‌گونه حقی برای مستخدم در رابطه با پاداش حسن خدمت قایل نشده است، فقط شورای عالی تامین اجتماعی برای یکسال مالی هیات مدیره را مجاز کرده است به هر یک از مستخدمین رسمی خود که در چارچوب مقررات سازمان بازنشسته می‌شوند به ازاء هر سال خدمت در سازمان حداکثر تا یک ماه حقوق و فوق‌العاده شغل آخرین دریافتی به‌عنوان پاداش حسن خدمت پرداخت نماید و چگونگی برخورداری از این پاداش را به عهده هیات مدیره واگذار کرده است. بنابراین چنین نتیجه‌گیری می‌شود که پاداش حسن خدمت بازنشستگی حق مسلم مستخدم نیست. ثانیاً تنها هیات مدیره مجاز است که تشخیص دهد چه کسانی از مستخدمین شایستگی برخورداری از پاداش حسن خدمت به هنگام بازنشستگی را دارد. ثالثاً میزان پاداش حسن خدمت به ازای هر سال خدمت در سازمان حداکثر تا یک ماه حقوق و فوق‌العاده شغل است یعنی از یک روز تا 30 روز در نوسان است. اگر منظور یک ماه به ازاء هر سال بود کلمه حداکثر بکار نمی‌رفت. نظر به این‌که در دستورالعمل مذکور اعلام رضایت مقامات مسیول به صراحت قید نشده بود، این موضوع جهت حسن اجرای آن برای مسیولین ذیربط شباهتی را پدید آورد. هیات مدیره مقرر نمود به هنگام پرداخت پاداش حسن خدمت چنان‌چه اظهارنظری از طریق رییس مربوط صورت نگیرد این امر به منزله رضایت از مستخدم بوده و در صورت اعلام عدم رضایت تصمیم‌گیری قطعی در خصوص پرداخت یا عدم پرداخت، پاداش موکول به اظهارنظر معاونت‌های ذیربط و یا مدیرعامل است. بنابراین هیات مدیره رضایت از عملکرد مستخدم را شرط لازم جهت پرداخت پاداش دانسته است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام‌والمسلمین محقق قایم‌مقام دیوان و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
چون مفاد اعتراض شاکی نسبت به دستوالعمل شماره 53664/2020 مورخ 1376/11/7 موضوع کیفیت برقراری و پرداخت پاداش پایان خدمت به مستخدمین سازمان تامین اجتماعی متضمن تحقق و اجتماع شرایط مندرج در قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری نیست، موردی برای طرح و امعان نظر نسبت به اعتراض مذکور وجود ندارد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – محقق
