کلاسه پرونده: 57/75
شماره دادنامه: 9
تاریخ رای: شنبه 3 خرداد 1376
شاکی: آقای شمس الدین شیوایی
موضوع: ابطال قسمت‌های از بخشنامه شماره 1/4695/109- 74/5/2
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته‌اند، بنا به صراحت ماده یک قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی مصوب سال 67 مجلس شورای اسلامی، مشارکت مردم در تاسیس مدارس غیر انتفاعی توسط مقنن مجاز بوده و بر همین اساس ماده یک آیین‌نامه اجرایی قانون فوق‌الذکر مصوب 13/12/67 مصوب هیات محترم وزیران نیز در تاسیس مدارس غیر انتفاعی بر مشارکت مردم تاکید دارد، ولی معاونت محترم وزیر آموزش و پرورش در امور مشارکت‌ها و مدارس غیر انتفاعی بدون توجه به صراحت قانون و آیین‌نامه ذیربط فوق طی بخشنامه شماره 1/6495/109- 74/5/2 به عنوان ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها مشارکت موسسین این‌گونه مدارس که به نظر می‌رسد موسسین را همان صاحب امتیاز تلقی فرموده‌اند را با افراد دیگر مغایر ماده 2 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی دانسته و در نتیجه این قبیل مشارکت‌ها را در مدارس غیر انتفاعی غیر مجاز تلقی نموده است و عبارت صدر بخشنامه چنین است «این قبیل مشارکت‌ها از دید شورای نظارت غیر مجاز و مغایر ماده 2 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی می‌باشد». این قسمت از بخشنامه که مشارکت مردم را بر اساس ماده 2 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی و مشارکت با دارنده امتیاز مدرسه غیر انتفاعی غیر مجاز دانسته مغایر با قانون بخصوص ماده یک می‌باشد. از طرف دیگر بند 3 بخشنامه که می‌گوید «موسس از شرکاء غیر مجاز خود جدا شود» نیز مغایر قانون و آیین‌نامه اجرایی تاسیس مدارس غیر انتفاعی می‌باشد. بنا به مراتب ابطال قسمت‌های مورد نظر را به لحاظ مخالفت با قانون و خروج از حدود اختیارات دارم. مدیر کل مدارس غیر انتفاعی وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 8/10220/310- 16/8/75 اعلام داشته‌اند، بر اساس ماده 4 دستور‌العمل اجرایی مدارس غیر انتفاعی به شماره 140116/ت 964- 27/12/67 و اصلاحیه شماره 459/ت/570- 19/1/71 که به تصویب هیات محترم وزیران رسیده اعلام می‌دارد، مجوز تاسیس مدارس غیرانتفاعی بنام فرد یا افراد حقیقی و حقوقی صادر می‌شود و اجازه مذکور قابل انتقال و یا واگذاری به غیر نمی‌باشد. از آن‌جایی که بعضی موسسین حقیقی بدون تشکیل موسسه و یا تعاونی و بدون به ثبت رساندن آن با افراد حقیقی دیگر مشارکت نموده‌اند و غالب این افراد با موسسین اختلاف سلیقه پیدا نموده‌اند، فلذا شورای نظارت مرکزی به وظایف قانونی خود عمل نموده، به لحاظ جلوگیری از این نوع مشارکت‌های غیر قانونی، دستور‌العمل مذکور را صادر نموده است. با عنایت به مراتب فوق شورای نظارت مرکزی که قانونمندی آن بر اساس ماده 15و 17 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی تصریح گردیده، مشارکتی را که جنبه قانونی نداشته به رسمیت نمی‌شناسد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام و المسلمین اسماعیل فردوسی‌پور و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل، و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اتفاق آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
با توجه به مقررات قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی و اهداف مقنن از وضع مقررات مربوط به شرایط خاص موسس این قبیل مدارس بخشنامه مورد شکایت خلاف قانون تشخیص داده نمی‌شود.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- اسماعیل فردوسی‌پور
