کلاسه پرونده: 115/75
شماره دادنامه: 189
تاریخ: 3 آذر 1375
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقاجان مکملی
موضوع شکایت و خواسته :اعلام تعارض آراء صادره از شعب 3 و 6 و 9 و 20 دیوان عدالت اداری
مقدمه: الف – شعبه ششم در رسیدگی به پرونده کلاسه 256.74 موضوع شکایت آقای آقاجان مکملی به طرفیت اداره کل اموراقتصادی و دارایی زنجان‌به خواسته اعتراض نسبت به رای مورخ 74.2.24 کمیسیون ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم و ابطال اوراق تشخیص مربوط به سنوات 66 و 67 و‌اعلام معافیت مجتمع خیریه پزشکی از پرداخت مالیات به شرح دادنامه شماره462-75.5.31 چنین رای صادر نموده است ،نظر به اینکه برابر بند 9ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1345 معافیت موسسات عام المنفعه که به ثبت رسیده و درآمد آنها بموجب اساسنامه منحصراًبه مصرف‌تحقیقات علمی و فنی به حفظ آثار باستانی تعلیم و تربیت – بهداشت برسد مشروط بر اینکه درآمد و هزینه‌های آنها از طرف دولت یا شهرداریها نظارت‌شود از شمول پرداخت مالیات بر درآمد خارج گردیده بنابراین موسسات مذکور در بند 9 علی الاطلاق معاف نیستند بلکه در صورتی که درآمد و‌هزینه‌های آنها از طرف دولت نظارت شود معاف از پرداخت مالیات هستند و برابر ماده (10) آیین نامه اجرایی مصوب 46.11.24 تشخیص مراجع‌نظارت به عهده دارایی است که وزارت مزبور حسب مورد تکلیف نظارت را به وزارتخانه ذیربط تفویض می‌نماید و برابر ماده (17) آیین نامه یاد شده در‌هر سال مالی که شرایط و ترتیبات مقرر در قانون و آیین نامه اجرایی مراعات نشود از معافیت مالیاتی مقرر در بندهای 8و 9 و 10 ماده2 قانون مالیاتهای‌مستقیم برای آن سال استفاده نخواهد شد و نظر به اینکه در سنوات 66 و 67 نظارت دولت بر درآمد و هزینه‌های مجتمع پزشکی ولیعصر زنجان اعمال‌نگردیده لذا از معافیت قانونی برخوردار نبوده و شکایت شاکی غیر واردتشخیص و رای به رد آن صادر و اعلام می‌گردد. ب – شعبه سوم دررسیدگی به‌پرونده کلاسه 318.69 موضوع شکایت آقای ابراهیم رامجردی به طرفیت اداره امور اقتصادی و دارایی شیراز حوزه 46 مالیاتی بخواسته ابطال حکم‌صادره از ناحیه اداره امور اقتصادی و دارایی به شرح دادنامه شماره 955 – 70.12.25 چنین رای صادر نموده است نظر به اینکه وضعیت موقوفه مورد‌بحث منطبق با بند 8 ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1345 می‌باشد علیهذا رعایت مقررات دیگری در مقابل قانون درصورتی که معافیت مذکور‌را ملحوظ نداشته باشد موجه نبوده و صدور حکم به عدم شمول معافیت از پرداخت مالیات خلاف اطلاق از حیث معافیت می‌باشد و به علاوه ذیل بند8 ماده 2 مذکور نظارت از طرف دولت بر درآمد و هزینه را پیش بینی نموده که احراز تکلیف برای دولت در نظارت ملحوظ است و عدم اقدام به تکلیف‌مذکور نیز سبب انتقاء اطلاق مذکور در ماده 2 قانون که قید نموده اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات بر درآمد نمی‌باشند نخواهد شد و علاوه بر این‌چون شاکی ابطال رای شماره 15-69.1.21 کمیسیون مالیاتی بند "ب" دارایی شیراز را نیز به شرح دادخواست درخواست نموده اعلام می‌گردد که ماده174 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1366 مقرر داشته و مالیات بر درآمدهایی که تاریخ تحصیل درآمد… قبل از سال 1368 و بعد از 1345 می‌باشد‌بعنوان بقایای مالیاتی تلقی و از نظرتعیین و تشخیص درآمد تابع احکام قانونی زمان تحصیل درآمد…خواهد بود بنابراین استناد به بند 3 ماده 2 قانون‌مالیاتهای مستقیم مصوب 1366 نیز موجه نمی‌باشد و چون موضوع در کمیسیون مالیاتی موضوع بند "ب" قانون راجع به رفع اختلافات مالیاتی مصوب62 در تاریخ 69.1.21 یعنی در زمان حکومت قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1366 مطرح و مورد رسیدگی واقع شد، مغایر ماده 174 قانون اخیر‌الذکر عمل گردیده زیرا در ماده مرقوم ذکر شده که مالیات بر درآمد هایی که تاریخ تحصیل در آمد… قبل از سال 68 و بعد از سال 45 می‌باشد… از لحاظ‌رسیدگی و ترتیب تصفیه تابع مقررات این قانون خواهد بود در صورتی که نسبت به مورد شکایت در تاریخ 69.1.21 کمیسیون بند "ب" مذکور تشکیل‌گردیده موقعیت قانونی نداشته است بنابه مراتب شکایت شکاکی وارد تشخیص و حکم به ورود شکایت و ابطال رای شماره 15ـ69.1.21 کمیسیون‌مذکور کمیسیون مذکور در فوق صادر و اعلام می‌گردد. ج – شعبه نهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 267.70 موضوع شکایت موسسه خیریه استاد‌شهید مطهری به طرفیت وزارت اموراقتصادی و دارایی به خواسته اعتراض به مالیات عملکرد سنوات 64-65-66 به شرح دادنامه شماره515- 71.7.19 چنین رای صادر نموده است، این قبیل موسسات خیریه به لحاظ طبیعت غیر انتفاعی وخصلت نیکو کاری و عام المنفعه خود و عدم‌تلاش در جهت جلب منفعت شخصی مورد عنایت و حمایت قانونگذار واقع شده کمااینکه این قبیل موسسات مستنداًبه بند 9 ماده 2 قانون مالیاتهای‌مستقیم با اجتماع شرایط در عداد اشخاص حقوقی معاف از پرداخت مالیات قرار گرفته‌اند، بنا به جهات مذکور و اینکه تعیین مالیات بر مبنای در آمد کل‌بدون احتساب هزینه‌هاو مخارج مربوط و کسر آن از جمع درآمد که حسب محتویات پرونده مالیاتی و مورد عمل بوده مخالف ضوابط و قواعد مقرر در‌قانون مالیاتهای مستقیم در باب تعیین درآمد مشمول مالیات است آراء قطعی مورد اعتراض در خصوص مالیات عملکرد سالهای 64و 65 و 66 نقض‌می‌شود
د – شعبه بیستم در رسیدگی به پرونده کلاسه 525.69 موضوع شکایت آقای سیدمحمد حسینی موسوی به طرفیت اداره کل امور اقتصادی و دارایی‌استان زنجان – کمیسیون هم عرض حل اختلاف مالیاتی به شرح دادنامه 637-71.10.12 مورد مشمول بند 8 ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب‌سال 45 بعنوان قانون حاکم بر زمان اقدام تشخیص و نتیجتاًمشمول معافیت از پرداخت مالیات بر طبق قانون سابق و لاحق به نظر می‌رسد و بهمین‌جهت حکم به ابطال برگهای تشخیص شماره 3389 الی 3391 مورخ 67.12.25 صادره در این خصوص و فسخ آراء صادره از هیات بدوی حل‌اختلاف و هیات حل اختلاف هم عرض و لزوم عمل بر طبق رای 68.9.26 صادر از هیات تجدید نظر حل اختلاف مالیاتی مبنی بر رفع تعرض و‌مطالبه مالیات عملکرد سالهای 65 لغایت 67 از موقوفه مورد شکایت صادر می‌گردد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست‌حجهْْ الاسلام و المسلیمین اسماعیل فردوسی پور و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به‌شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید:
رای هیات عمومی
نظر به اینکه معافیت موقوفات عام و عام المنفعه از پرداخت مالیات بشرح مقرر در قانون مالیات های مستقیم مستلزم نظارت دولت بر کیفیت هزینه درآمد موسسات مذکور و طبعاً منوط به تدارک امکان نظارت مذکور از طرف مسیولین موسسات فوق الذکر می باشد، دادنامه 462-75/5/31 شعبه ششم دیوان‌در حدی که متضمن این معنی است موافق قانون تشخیص داده می‌شود. این رای مطابق ذیل ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – اسماعیل فردوسی پور
